Türkçe Öğretmeni Adaylarının “Ön Söz” Okuma Alışkanlıklarının Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 4, 38 - 46, 30.12.2018

Aliye Uslu Üstten , Basak Uysal , Müzeyyen Altunbay

Öz

Sunuş, söz başı, ön deyi, ilk söz, ön deyiş, mukaddime gibi adlarla da tanımlanan ön sözler, bir bakıma eserin yazarının okuyucu ile kurduğu ilk bağdır. Ancak pek çok kez ön sözlerin göz ardı edilerek doğrudan eserin “Giriş” bölümünden okunmaya başlandığı görülür. Bu çalışmanın temel amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının “ön söz”leri okuma, değerlendirme, yorumlama ve ön sözlerden hareketle eserin içeriği hakkında çıkarım yapma alışkanlıklarını tespit edebilmektir. Bu çalışma, Gazi Üniversitesi ve Giresun Üniversitesinin Eğitim Fakültelerinde Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dallarında öğrenim görmekte olan toplam 110, 1. sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Çalışmada betimsel araştırma yöntemlerinden tarama (survey) yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan yapılandırılmış “Ön Söz Okuma Alışkanlığını Belirleme Formu”ndan yararlanılmıştır. Öğrencilere toplamda 15 dakika süre verilmiş, bu süre zarfında öğrencilerin, içinde ön söz barındıran kitabı okumaları istenmiştir. Süre bitiminde öğrenciler, hazırlanan formu doldurmuşlardır. Çalışmada elde edilen veriler iki farklı aşamada değerlendirilmiş ve bulgular kısmında iki ayrı bölüm hâlinde sunulmuştur. Bu çalışmanın sonuçları, daha önce Türkçe öğretmen adaylarının okuma, değerlendirme, yorumlama ve ön sözlerden hareketle eserin içeriği hakkında çıkarım yapma alışkanlıklarını tespit etmeye yönelik herhangi bir çalışma yapılmamış olmasından ötürü ayrıca önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okuma eğitimi, Türkçe eğitimi, ön söz

Kaynakça

• Göktürk, A. (2007). Okuma Uğraşı. İstanbul: YKY.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kılıç, Ç. (2009). “Türk Tiyatrosunun Oluşumunda Oyun Önsözlerinin Çözümlenmesi ve Sonuçları (1859-1923)”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir, 2009.
• Lee, H.. (2004) Bülbülü Öldürmek (Çev. Özay Süsoy). İstanbul: Altın Kitaplar.
• MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• TDK. (2005). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Warren, R., Wellek, A. (1982). Yazın Kuramı (Çev. Yurdanur Salman; Suat Karantay). İstanbul: Altın Kitaplar.