Teachers’ Views on the Textuality of Poems in Middle School Turkish Textbooks

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 4, 168 - 186, 30.12.2018

Fatma Döner Doğan Ahmet Turan Sinan

Öz

The concept of text is defined as a meaningful and rational language product which is either verbal or written and meets the function of communication. Successful communication depends on the quality of texts. Beaugrande and Dressler formulated seven standards for textuality: cohesion, acceptability, coherence, informativity, intentionality, situationality, and intertextuality. They argued that communication cannot occur in the absence of any of these standards. It should be also noted that an effective mother tongue education cannot be realized using texts without the textuality standards. For this reason, the textuality of texts used in the Turkish courses comprising mother tongue education is of critical importance. This study aimed to determine teachers’ views on the textuality of the poems included in Turkish textbooks. For this purpose, the views of 15 Turkish teachers working in the province of Elazığ, Turkey were consulted. A semi-structured interview form consisting of eight qualitative questions and their alternatives was designed in order to obtain the teachers’ views through one-to-one interviews. The results indicated positive views on the textuality of the poems. The study is significant for introducing a framework for the textuality of poems in Turkish textbooks, which have an important place in language education.

Anahtar Kelimeler

Textuality standards, poem, Turkish teacher, text, text linguistics

Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Şiirlerin Metinselliğine İlişkin Öğretmen Görüşleri

Öz

Metin kavramı sözlü veya yazılı olan, bildirişim işlevini karşılayan, anlamlı ve mantıklı dil ürünü şeklinde tanımlanmaktadır. İletişimin sağlıklı bir biçimde gerçekleşebilmesi metinlerin niteliğine ve kalitesine bağlıdır. Beaugrande ve Dressler (2002), metin olabilmenin yedi ölçütü olduğundan bahsetmişlerdir. Bağdaşıklık, tutarlılık, amaçlılık, bilgilendiricilik, kabul edilebilirlik, duruma uygunluk ve metinlerarasılık şeklinde sıraladıkları bu ölçütlerden herhangi birinin eksikliği hâlinde iletişimin sağlanamayacağını dile getirmişlerdir. Metinsellik ölçütlerine sahip olmayan metinlerle nitelikli bir ana dili eğitimi gerçekleştirilemeyeceği de unutulmamalıdır. Bu sebeple ana dili eğitimini kapsayan Türkçe dersinde kullanılan metinlerin metinselliği oldukça önemlidir. Bu çalışma, Türkçe ders kitaplarında yer alan şiirlerin metinselliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Elazığ ilinde görev yapan 15 Türkçe öğretmeninin görüşüne başvurulmuştur. Öğretmen görüşlerini almak amacıyla nitel desende 8 sorudan ve alternatif sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış bir görüşme ölçeği hazırlanmış ve öğretmenlerle bire bir görüşmeler yapılmıştır. Öğretmen görüşlerinin analizi sonucunda şiirlerin metinselliğine ilişkin olumlu görüşlerin ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Araştırma dil eğitiminde önemli bir yeri olan Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin metinselliği hakkında bir çerçeve belirlemesi bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Metinsellik ölçütleri, şiir, Türkçe öğretmeni, metin, metin dil bilim

Kaynakça

• Akbayır, S. (2013). Cümle ve metin bilgisi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aydın, M. (2007). Dilbilim el kitabı. İstanbul: 3F Yayınevi.
• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bayraktar, N. (2014). Dil bilimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Beaugrande, R. A. D. and Dressler, W. U. (2002). İntroduction to textlinguistic. London: Longman Group Company. (Digitall reformatted-2002).
• Bölükbaş, F. (2010). Metindilbilimsel çözümleme: Muzaffer İzgü' nün yedi uyurlar öyküsü. Folklor/Edebiyat Dergisi, 16 (63), 99-116.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çelebi, S. ve Gökçe, B. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici hazırlıklı konuşmalarında bağdaşıklık ve tutarlılık. İnternational Journal of Language Academy, 3 (4), 190-203.
• Çevik, A. (2017). Dil öğretiminde edebî metin olarak şiir seçimi. İnternational Journal of Language Academy, 5 (2), 141-151.