Thematic Dictionaries and Using Dictionaries in Foreign Language Teaching

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 3, 81 - 92, 30.09.2021

Hasan Atmaca , Füsun Saraç

https://doi.org/10.29228/ijlet.51343

Öz

Dictionaries, which are a tool that never gets old in foreign language teaching from the past to the present, constantly renews and improves itself with changing technology, undoubtedly, when used correctly and effectively, give very successful results in foreign language teaching for users. In the process, dictionaries were classified by lexicographers in terms of their spelling purposes and methods, their subjects, their processing of vocabulary of one or more languages, their spelling forms or in general. The primary purpose of this study is to express the current situation of thematic dictionaries in Turkey, to explain the features of thematic dictionaries and the criteria for determining themes. Another aim of the study is to emphasize the importance of dictionary usage in the context of foreign language teaching. Although there are different views on the use of dictionaries in foreign language teaching, it is possible to say that dictionaries are always a source of reference for students, as today's technology makes it much easier to carry and to use. Thematic dictionaries prepared especially according to the students' level help to increase the expressive power, sense of logic and understanding of the users as they present many semantically related words side by side. As a result, it can be said that academic studies on thematic dictionaries should be increased, thematic dictionaries should be written for language learners, and such dictionaries should be preferred more in language teaching.

Anahtar Kelimeler

Foreign language, language teaching, dictionary, thematic dictionary

Tematik Sözlükler ve Yabancı Dil Öğretiminde Sözlük Kullanımı

Öz

Yabancı dil öğretiminde, geçmişten günümüze, hiç eskimeyen hatta değişen teknoloji ile birlikte kendini sürekli yenileyen ve geliştiren bir araç-gereç olan sözlükler, hiç kuşkusuz doğru ve etkili kullanıldığında, kullanıcılar için yabancı dil öğretimi sürecinde çok başarılı sonuçlar vermektedir. Sözlükbilimciler tarafından süreç içerisinde sözlükler, yazılış amaçları ve yöntemleri, içerdiği konular, bir ya da birden fazla dilin söz varlığını işlemesi, yazılış biçimleri bakımından veya genel olarak sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Bu çalışmanın birinci amacı Türkiye’de tematik sözlükler ile ilgili mevcut durumunu ifade etmek, tematik sözlüklerin özelliklerini ve tema belirleme ölçütlerini açıklamaktır. Çalışmanın diğer bir amacı da yabancı dil öğretimi bağlamında sözlük kullanımının önemini vurgulamaktır. Her ne kadar yabancı dil öğretiminde sözlük kullanımına yönelik yapılan araştırmalarda farklı görüşler olsa da, günümüz teknolojisi sözlüklerin hem taşınması hem de kullanmasını artık çok daha kolay hale getirdiği için, bu sayede sözlüklerin öğrenciler için her zaman başvuru kaynağı olduğunu söylemek mümkündür. Sonuç olarak, özellikle öğrencilerin seviyelerine göre hazırlanmış tematik sözlükler anlamsal ilişkili pek çok kelimeyi barındırdığı için, öğrencilerin ifade gücünü, mantıksal duygusunu ve anlayışını da arttırmaya yardımcı olabilir. Dolayısıyla, tematik sözlüklere yönelik akademik çalışmalar arttırılabilir, dil öğrenenler için tematik sözlükler yazılabilir ve bu tür sözlükler dil öğretiminde daha çok tercih edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil, dil öğretimi, sözlük, tematik sözlük

Kaynakça

• Akçay, Y. (2011). Doğuda ve Batıda Sözlükçülüğün Gelişimi ve Osmanlı Dönemi Sözlük Metinlerine Genel Bir Bakış, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 4, s. 281-333.
• Aksan, D. (2009). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. 1., 2., 3. Ciltler (5. Baskı) Ankara: TDK Yayınları.
• Aslan Demirtaş, A. (2010). Türkçe Öğretmenlerinin Okul Sözlüğü Kullanma Konusundaki Tutum Ve Davranışları, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Baskın, S. (2014). Türkiye ve Dünyada Sözlük Bilimi: Tanımı, Kapsamı ve Diğer Bilimlerle İlişkisi, International Journal of Language Academy, Volume 2/4 Winter 2014 p. 445/457.
• Béjoint, H. (1987). The value of the dictionary in vocabulary acquisition, in A. Cowie (ed.) 97-104 (6.3.4).
• Boz, E. (2015). Kullanıcı ve Sözlük İlişkisi, Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, Sayı 69, ss.41-52.
• Bogaards, P. (1994). Le vocabulaire dans l’apprentissage des langues étrangères, Didier.
• Böler, T. (2006). Türkçe Sözlük (TDK) ile Örnekleriyle Türkçe Sözlük’ü (MEB) Karşılaştırma Denemesi, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, s.101-118.
• Demirkan, M ve Zeytinkaya D. (2014). Sözlükbilimde Yeni Teknolojinin Yeri, "Sözlükbilimde Yeni Teknolojinin Yeri," I. ve II.Uluslararası Sözlükbilimi Sempozyumu , vol.4, İstanbul, Turkey, pp.3-25.
• Ekwa Ebanéga, G.-M. (2010). Le dictionnaire comme outil d'enseignement des langues au Gabon, Lexikos 20/ 212-233
• Göçer, A. (2020). Okul Sözlüklerinin Biçimsel-İçerik Özellikleri ve Akademik Çalışmalarda Değinilen Sorunlar Bağlamında Türkçe Okul Sözlüğü Hazırlama Süreç, İlke ve Ölçütleri Üzerine Bir Öneri: Tematik okul Sözlükleri, e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, s.66-83.
• Göktentürk, T.(2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde ders materyalleri çok dilli bir sözlük örneği, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Günay, V.D. (2007). Sözcükbilime Giriş, Multilingual, İstanbul
• Jackson, H. (2016) Sözlükbilime Giriş, Kesit Yayınları, İstanbul (çev. Mehmet Gürlek- Ellen Patat)
• Kahraman, M. (2016). Sözlük Bilim Kuram, İlke ve Yöntemler Üzerine, İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştirmalari Dergisi Cilt: 5, Sayı: 8, 2016 Sayfa: 3288-3312.
• Kardaş, D. (2016 ). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin sözlük kullanma tutum ve alışkanlıkları üzerine bir araştırma, Milli Eğitim Dergisi 45, 507-519.
• Karçığa, S. (2015). Dil Eğitiminde ve Öğretiminde Kavram Alanı Sözlüklerinin Önemi, International Journal of Languages’ Education and Teaching, UDES, p.2514-2524.
• Kocapınar, P. (2014). Kavram Sözlükleriyle İlgili Terminoloji Üzerine, Turkish Studies International Periodicl For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/9 Summer, p.745752.
• Kocapınar, P. (2014). Kavram Sözlükleri ve Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi Söz Varlığı Üzerine Bir Deneme, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.