SEÇİLMİŞ ÜLKELERİN YENİLİK PERFORMANSLARININ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME TEKNİKLERİYLE ÖLÇÜMÜ

Yıl 2021, Cilt: 17 Sayı: 4, 971 - 992, 31.12.2021

Saniye Bakır Süleyman Çakır

https://doi.org/10.17130/ijmeb.810999

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmada, Avrupa Birliği ve OECD’ye üye 23 ülkenin yenilik performansının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri (ÇKKV) teknikleriyle ölçülmesi amaçlanmıştır. Bunun için dünyada en prestijli yenilik endeksleri arasında yer alan Küresel Rekabet Endeksi (KRE), Küresel İnovasyon Endeksi (KİE) ve Avrupa İnovasyon Karnesi (AİK)’nin 2019 yılı göstergeleri kullanılmıştır. CRITIC, EVAMIX ve Borda Sayım yöntemlerinin bütünleşik olarak kullanıldığı uygulamanın ilk aşamasında CRITIC yöntemiyle kriterler ağırlıklandırılmış, daha sonra EVAMIX yöntemi ile ülkelerin her bir endeks için yenilik sıralaması yapılmıştır. Son aşamada ise Borda sayım yöntemiyle üç endeksin sıralamaları birleştirilerek ülkeler için tek bir sıralama elde edilmiştir. Uygulanan bütünleşik modelin yenilik performansının ölçümünde kullanılabilecek pratik bir model olduğu ve karar vericilere tatmin edici sonuçlar verdiği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnovasyon, CRITIC, EVAMIX, Borda Sayım Yöntemi

Measuring The Innovation Performances Of Selected Countries With Multi-Criteria Decision-Making Techniques

Öz

In this study, it is aimed to measure the innovation performance of 23 countries that are members of the European Union and OECD with Multi Criteria Decision Making Techniques (MCDM). For this, 2019 indicators of the Global Competitiveness Report Index (CRI), Global Innovation Index (GII) and European Innovation Scorecard (EIS), which are among the most prestigious innovation indices in the World, were used. In the first stage of the application where CRITIC, EVAMIX and Borda Count methods are used in an integrated way; the criteria were weighted with the CRITIC method, and then the innovation ranking of the countries has been carried out for each index with the EVAMIX method, In the last step, a single ranking for those countries was obtained by combining the rankings of three indices by using the Borda count method. It has been revealed that the applied integrated model is a practical model that can be used for the measurement of innovation performance and gives satisfactory results to decision makers.

Anahtar Kelimeler

Innovation, CRITIC, EVAMIX, BORDA Count Method

Kaynakça

• Aytaç Adalı, E. (2016). EVAMIX ve TODIM yöntemleri ile sağlık sektöründe personel seçimi. Alphanumeric Journal The Journal Of Operations Research, Statistics, Econometricsand Management Information Systems .www.alphanumericjournal.com, 2(4), 70-84.
• Baştürk, S. (2015). Kamu kurumlarında inovasyon ve PTT örneği (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Büyüktürk, M.A. (2019). Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin inovasyon performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle kıyaslanması. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Chatterjee, P., & Chakraborty, S. (2014). Flexible manufacturing systems election using preference ranking methods: A comparative study. International Journal of Industrial Engineering Computations, 5, 315-338.
• Dinler Sakaryalı, A, M. (2014). İnovasyon ve risk sermayesi. Girişimcilik ve kalkınma dergisi, 9(1), 184-210. Ersan, G. (2011). Türkiye’nin rekabet gücünün ve inovasyon performansının OECD ve AB ülkeleri içerisinde iyi örnekler oluşturan ülkeler ile karşılaştırılması (Yüksek lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi adresinden edinilmiştir.
• Ersöz, F., Bayraktar, T., & Ersöz, T. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de inovasyon göstergelerinin analizi. https://www.reserchgate.net/publication/315832418. 1-5.
• Hancıoğlu, Y. (2017). Küresel inovasyon endeksi göstergeleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 352-365.
• INSEAD, Confederation of IndianIndustry 2008-2009. https://www.globalinnovationindex.org/userfiles/file/GII-2008-2009-Report.pdf. Adresine 31.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Lumini, A., &Nanni, L. (2006). Detector of Image OrientationBased on Borda Count. Pattern Recognition Letters. 27(3), 180-186.
• OECD & Eurostat. (2005). Oslo Klavuzu, Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması İçin İlkeler. TUBİTAK 3. Baskı. https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/kilavuzlar/Oslo_3_TR.pdf. Adresine 02.01.2020 tarihinde erişilmiştir.
• O’Neill, J.C. (2004). Tie- Breaking witht hesing letrans ferablevote. Voting Matters, 18(14):14-17.
• Oralhan, B. & Büyüktürk, M. A. (2019). Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin inovasyon performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle kıyaslanması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi. (16), 471- 484.
• Ovalı, S. (2014). Küresel rekabet gücü açısından Türkiye rekabet gücü açısından Türkiye’nin konumu üzerine bir değerlendirme. Uluslararası iktisadi ve idari incelemeler dergisi, 7 (13), 18-36.
• Özbek, H. & Atik, H. (2013). İnovasyon göstergeleri bakımından Türkiye’nin Avrupa Birliği ülkeleri arasındaki yeri: İstatistiksel bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (42), 193-210.
• Özgür Güler, E. & Versikarani, D. (2018). OECD ülkerinin inovasyon göstergeleri açısından çok değişkenli istatistiksel analizlerle karşılaştırılması. C.Ü. iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi.19(2). 157-168.
• Perçin, S. & Çakır, S. (2013). Çok kriterli karar verme teknikleriyle lojistik firmalarında performans ölçümü. Ege Akademik Bakış, 13(4), 449-459.
• Şimşit, Z. T., Frat, S.Ü. & Es,H. A.(2014). Bilgi ve iletişim teknolojileri çerçevesinden küresel küresel inovasyon endeksinin analizi ve veri madenciliği kullanılarak ülkelerin kümelenmesi. https://www.researcgate.net/publication/308415750, 1-13.
• Şahinli, A. M. & Kılınç, E. (2013) İnovasyon ve inovasyon göstergeleri: AB ülkeleri ve Türkiye Karşılaştırması. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi: (25), 330-355.
• Ulutaş, A. & Cengiz, E. (2018). CRITIC ve EVAMIX yöntemleri ile bir işletme için dizüstü bilgisayar seçimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55), 881- 887.
• Yıldız, Y. K. (2018). İnovasyon endekslerine göre Türkiye’nin durumu ve sağlık sektörüne etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2 (2), 107- 117.