KAMU KURUMLARINDAKİ ASKER KÖKENLİ ÇALIŞANLARDA İŞ UYUMU VE İŞİN ANLAMI

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 3, 587 - 606, 30.09.2024

Abdullah Yakupoğlu , Faruk Kerem Şentürk

https://doi.org/10.17130/ijmeb.1363325

Öz

Bu çalışma, kamu kurumlarında istihdam edilen asker kökenli çalışanların geçmiş deneyimlerinin
kişi-iş ve kişi-örgüt uyumu bağlamında değerlendirmeyi ve ilgili çalışanların işe yükledikleri anlamı
incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması (örnek olay)
tercih edilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiş olup katılımcılar kamu
kurumunda görev yapan asker kökenli 12 idari personelden oluşmaktadır. Elde edilen bulgulara göre
katılımcılar genelde kendi tercihleri ile kurum değişikliği yapmakta ve aile ile birlikte olma arzusu en
önemli nedenlerden biri olarak görülmektedir. Geçmiş deneyimler yeni işe ve yeni çalışma ortamına uyum
sağlamayı zorlaştırmaktadır. Katılımcılar yetkinliklerine uygun iş beklentileri olduğunu ve iş ortamında
saygı ve disiplinin ön planda olması gerektiğini belirtmektedir. Olumsuz durumların engellenmesi adına
kurumlar arası geçiş yapan çalışanlara oryantasyon eğitimi verilmesi ve bu süreçteki çalışanların yetenek
ve becerilerine uygun iş ve görevlerde çalıştırılması bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kurumlar Arası Geçiş, İşe Uyum, İşin Anlamı, Kişi-İş Uyumu, Kişi-Örgüt Uyumu

JOB FIT AND MEANING OF JOB IN MILITARYORIGINAL EMPLOYEES IN PUBLIC INSTITUTIONS

Öz

This study aims to evaluate the past experiences of military employees employed in public
institutions in the context of person-job and person-organization fit and to examine the meaning they
attribute to work. Case study was preferred among qualitative research designs. The data were obtained
by semi-structured interview technique and the participants consisted of 12 administrative personnel
of military-based working in a public institution. Findings reveal that participants generally transfer
between institutions out of their choice and desire to be with their family. Past experiences make adapting to a new job and working environment difficult. Expectations of work appropriate to competence, respect, and discipline in the work environment come to the fore. To prevent negative situations, there is a need to
provide orientation training to employees who transfer between institutions and to employ them in jobs
and tasks appropriate to their abilities and skills.

Anahtar Kelimeler

Inter-institutional Transfer, Job Integration, Meaning of Job, Person-Job Fit, Person-Organization Fit

Kaynakça

• Ahern, J., Worthen, M., Masters, J., Lippman, S. A., Ozer, E. J., & Moos, R. (2015). The challenges of Afghanistan and Iraq veterans’ transition from military to civilian life and approaches to reconnection. PloS one, 10(7), 1-13.
• Akduru, H. E. (2022). Türk kamu personelinde atalet üzerine bir alan araştırması. Social Sciences Studies Journal, 58, 1207-1217.
• Aytaçlı, B. (2012). Durum çalışmasına ayrıntılı bir bakış. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-9.
• Bahtic, M., Prikshat, V., Burgess, J., & Nankervis, A. (2020). Go back to the beginning: Career development and the challenges of transitioning from the military to civilian employment. IntechOpen. http://dx.doi.org/10.5772/intechopen.90647
• Becker, K., Bish, A., Abell, D., McCormack, M., & Smidt, M. (2022). Supporting Australian veteran transition: career construction through a person-environment fit perspective. The International Journal of Human Resource Management, 1-25.
• Bryan, C. J., Elder, W. B., McNaughton-Cassill, M., Osman, A., Hernandez, A. M., & Allison, S. (2013). Meaning in life, emotional distress, suicidal ideation, and life functioning in an active duty military sample. The Journal of Positive Psychology, 8(5), 444-452.
• Boddy, C. R. (2016). Sample size for qualitative research. Qualitative Market Research, 19(4), 426-432.
• Bogdan, R. C., & Biklen, S. K. (1998). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon.
• Ceylan, A., Çöl, G., & Gül, H. (2005). İşin anlamlılığını belirleyen sosyal-yapısal özelliklerin güçlendirmeye olan etkileri ve sonuçları üzerine bir araştırma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 35-51.
• Currie, S. L., Day, A., & Kelloway, E. K. (2011). Bringing the troops back home: Modeling the postdeployment reintegration experience. Journal of occupational health psychology, 16(1), 38-47.
• Daskalaki, M. (2012). Recontextualizing new employee induction: Organizational entry as a change space. The Journal of Applied Behavioral Science, 48(1), 93–114.
• Davis, V. E., & Minnis, S. E. (2017). Military veterans’ transferrable skills: An HRD practitioner dilemma. Advances in Developing Human Resources, 19(1), 6-13.
• Demir, M. (2015). Konaklama işletmelerinde birey-örgüt uyumunun iş performansı ve işte kalma niyeti üzerine etkisi. Journal of Tourism Theory and Research, 1(2), 57-71.
• Edwards, J. R. (1991). Person–job fit: A conceptual integration, literature review, and methodological critique. International Review of Industrial and Organizational Psychology, 6, 283–357.
• Ekiz, D. (2003). Eğitim araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Elnitsky, C. A., Blevins, C. L., Fisher, M. P., & Magruder, K. (2017). Military service member and veteran reintegration: A critical review and adapted ecological model. American Journal of Orthopsychiatry, 87(2), 114-128.
• Fischer, E. P., Sherman, M. D., McSweeney, J. C., Pyne, J. M., Owen, R. R., & Dixon, L. B. (2015). Perspectives of family and veterans on family programs to support reintegration of returning veterans with posttraumatic stress disorder. Psychological services, 12(3), 187.
• Frankl, V. (1992). Man’s search for meaning: An introduction to logotherapy, (I. Lasch, Çev.), Boston: Beacon Press.
• Fox, S., Spector, P.E., & Miles, D. (2001). Counterproductive work behavior (CWB) in response to job stressors and organizational justice: Some mediator and moderator tests for autonomy and emotions. Journal of Vocational Behavior, 59(3), 291-309.
• Goetzel, R. Z., & Ozminkowski, R. J. (2008). The health and cost benefits of work site healthpromotion programs, Annual Review of Public Health, 29, 303–323.
• Gonzales, J. A., & Simpson, J. (2020). The workplace integration of veterans: Applying diversity and fit perspectives. Human Resource Management Review, 31(2), 1-19.
• Gökçe, O., & Şahin, A. (2002). 21. Yüzyilda Türk bürokrasisinin sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(3), 1-27.
• Irving, D. (2015). Warriors in the civilian workforce: Helping veterans transition, https://www.rand.org/ pubs/articles/2015/warriors-in-the-civilian-workforce.html sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 12.06.2023
• Johns, G., Xie, J. L., & Fang, Y. (1992). Mediating and moderating effects in job design. Journal of Management, 18(4), 657–676.
• Karagöz, Y. (2021). SPSS ve AMOS uygulamalı nicel-nitel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Khan, H. (2021). The causes & effects of poor communication in the workplace. https://www.simpplr. com/blog/2021/causes-effects-poor-communication-workplace/> sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 19.02.2023
• Kristof-Brown, A. L. (2000). Perceived applicant fit: Distinguishing between recruiters’ perceptions of person–job and person–organization fit. Personnel Psychology, 53(3), 643–671.
• Kristof, A. L. (1996). Person-organization fit: An integrative review of its conceptualizations, measurement, and implications. Personnel Psychology, 49, 1-49.
• Kukla, M., Rattray, N. A., & Salyers, M. P. (2015). Mixed methods study examining work reintegration experiences from perspectives of veterans with mental health disorders. J Rehabil Res Dev. 52(4), 477-490.
• Mackey, J. D., Perrewé, P. L., & McAllister, C. P. (2017). Do i fit in? Perceptions of organizational fit as a resource in the workplace stress process. Group & Organization Management, 42(4), 455-486.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.), Ankara: Atlas Akademik Basım Yayın Dağıtım.
• Mitre Corporation (2019). Military to civilian readiness: The past, present, and future of the transition process, Ava. https://www.benefits.va.gov/transition/docs/military-to-civilian-readiness.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 11.01.2023
• Morin, E. M., & Cherré, B. (2004). Réorganiser le travail et lui donner du sens. In: Lancry A, Lemoine C, editors. La personne et ses rapports au travail. Paris: L’Harmattan, 87–102.
• Morin, E. M. (2003). Sens du travail. Définition, mesure et validation. In: Vandenberghe C, Delobbe N, Karnas G, editors. Dimensions individuelles et sociales de l’investissement professionnel. Louvain: Presses Universitaires de Louvain, 11–20.
• Morley, M. J. (2007). Person-organization fit. Journal of managerial psychology, 22(2), 109-117. Morse, N. C., & Weiss, R. S. (1955). The function and meaning of work and the job, American Sociological Review, 20(2), 191-198.
• MOW International Research team (1987). The meaning of working. London: Academic Press. Ostroff, C., Shin, Y., & Kinicki, A. J. (2005), Multiple perspectives of congruence: Relationships between value congruence and employee attitudes. Journal of Organizational Behavior, 26(6), 591-623
• Özkalp, E. (2003). Örgütlerde işin çalışanlar için anlamı ve iş dizaynı. İş Hukuku ve İktisat Dergisi (Kamu-İş), 7(2), 157-181. Pahl, R. (1994). After success, Fin-de siècle anxiety and identity. Cambridge: Polity Press,
• Reece, A., Kellerman, G., & Robichaux, A. (2017). Meaning And purpose at work. https://f.hubspotusercontent40. net/hubfs/9253440/Asset%20PDFs/Promotions_Assets_Whitepapers/BetterUp- Meaning&Purpose.pdf sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 15.10.2023
• Ros, M., Schwartz, S. H. & Surkiss, S. (1999). Basic individual values, work values, and meaning of work. Applied Psychology: An international review, 48(1), 49–71.
• Rosso, B. D., Dekas, K. H., & Wrzesniewski, A. (2010). On the meaning of work: A theoretical integration and review. Research in Organizational Behavior, 30, 91–127.
• Russell, C. (2003). Right person, right job: Guess or know--the breakthrough technologies of performance information. 2nd Edition HRD Press, Inc, 23-26.
• Sayers, S. L., Farrow, V. A., Ross, J., & Oslin, D. W. (2009). Family problems among recently returned military veterans referred for a mental health evaluation. Journal of Clinical Psychiatry, 70(2), 163.
• Smith, M. W., Schnurr, P. P., & Rosenheck, R. A. (2005). Employment outcomes and PTSD symptom severity. Ment Health Serv Res, 7(2), 89-101.
• Steger, M. F. (2016). Creating meaning and purpose at work. In the Wiley Blackwell Handbook of the psychology of positivity and strengths-based approaches at work (L.G. Oades, M.F. Steger, A.D. Fave & J. Passmore Eds.). https://doi.org/10.1002/9781118977620.ch5
• Steger, M. F., Dik, B. J., & Duffy, R. D. (2012). Measuring meaningful work: The work and meaning inventory (WAMI). Journal of career Assessment, 20(3), 322-337.
• Stone, C., & Stone, D. L. (2015). Factors affecting hiring decisions about veterans. Human Resource Management Review, 25(1), 68-79.
• Super D. E., & Sverko B. (1995). Life roles, values, and careers. San Francisco: Jossey-Bass Publishers. Tak, B., Erdur, D. A., & Kitapçı, N. (2011). Türkiye’de örgütsel bağlılık yazını: Bir meta analiz çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 12(2), 335-353.
• Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. The Academy of Management Review, 15(4), 666–681.
• Tinsley, H. E. A. (2000). The congruence myth: An analysis of the efficacy of the person–environment fit model. Journal of Vocational Behavior, 56(2), 147–179.
• Toptaş, B. (2017). Öğretmenlerin işlerini anlamlı bulma düzeyleri ve işlerini anlamlı bulmalarını etkileyen etmenler. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 521-542.
• U.S. Veteran Programs And Services (2021). Common challenges during re-adjustment to civilian life, https://www.va.gov/vetsinworkplace/docs/em_challengesreadjust.asp sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 15.01.2023
• Vecchio, R. P. (1989). The meaning of working, MOW international team. Journal of Organizational Behavior, 10(1), 97–98.
• Williams, M., & Moser, T. (2019). The art of coding and thematic exploration in qualitative research. International Management Review, 15(1), 45-55.
• Yıldırım, A., & Kaplan, N. (2022). İşin anlamının iş performansına etkisi: Eğitim yöneticileri üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 1730-1740.
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, 9. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, İ. (2005). İletişimin iş tatmini üzerindeki etkileri: Bir işletmede yapılan görgül çalışma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 291-306.