MİLLİ KÜTÜPHANEDE BULUNAN VE MÜELLİFİ BİLİNMEYEN BİR MAKTEL-İ HÜSEYN

Yıl 2020, Sayı: 4, 313 - 349, 30.12.2020

Saddam Çokur

Öz

Kerbelâ hadisesi, İslâm peygamberi Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in hicretin 60. yılında beraberindeki yetmiş kadar muharible birlikte, Kerbela’da şehit edilmesiyle sonuçlanan, elîm bir hadisedir. İslâm dünyası üzerinde derin izler bırakan bu hadise; Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında çokça işlenmiş ve edebî bir türün konusu olmuştur. Maktel, Maktel-i Hüseyn adlarıyla anılan bu türde Türk edebiyatında onlarca eser verilmiştir. Çalışmamıza konu olan bu eser de Hz. Hüseyin’in şehit edilmesini konu olan bir maktel örneğidir. Manzûm şekilde ve mesnevi nazım şekliyle kaleme alınan eserin müellifî belli değildir. Metin tarafımızca günümüz Tükçesi’ne aktarılmış ve incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kerbelâ Hadisesi, Hz. Hüseyin, Maktel, Mesnevi

Kaynakça

• Ahmet Cevdet Paşa (1985). Kısas-ı Enbiya III, (Hzl: Mahir İz), Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Arslan, Mehmet; Erdoğan Mehtap (2009). Kerbelâ Mersiyeleri, Grafiker Yayınları, Ankara.
• Aydın, Haluk (2017). “Remzî’nin Kerbelâ Mersiyesi” , Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl 4, Sayı 13, s. 239-254.
• Devellioğlu, Ferit (2010). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi, İstanbul.
• Erbay, Erdoğan; Tozlu Selahattin (2015). Şâdî Meddâh Maktel-i Hüseyn Kerbela Hadisesi, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul.
• Fığlalı, Ethem Ruhi (1989). “Ali el-Ekber” , DİA, C 2, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Güngör, Şeyma (2003). “Maktel” , DİA, C 27, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Kandemir, M. Yaşar (2012). “Ümmü Seleme” , DİA, C 42, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Kılavuz, Ahmet Saim (2013). “Zeynelâbidîn” , DİA, C 44, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Kılıç, Ünal (2013). “Yezîd I” , DİA, C 43, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Köksal, Mustafa Asım (2001). Hz. Hüseyin ve Kerbelâ Faciası, Köksal Yayıncılık, İstanbul.
• Özçelik, Kenan (2008). Yûsuf-ı Meddâh ve Maktel-i Hüseyn, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Özil, Sibel (2017). “Maktel-i Hüseyinler Hakkında Bir Bibliyografya Denemesi” , Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, Sayı 83, s.31-48.
• Öznal, Nurcan (1997). Kastamonulu Şâzî Maktel-i Hüseyn, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Yiğiz, Uğur (2018). “Kerbelâ’nın En Küçük Şehîdi -Alî-yi Asgar- İçin Yazılmış Bir Mersiye” , Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Yıl 4, Sayı 8, s. 204-228.