Hıdden Ways Of Expressıon And Hıdden Sentences In The Language

Yıl 2024, Sayı: 11, 1 - 12, 30.06.2024

Ünal Kalaycı

https://doi.org/10.51540/ijof.1464967

Öz

The most advanced tool that enables communication between people is language. In addition to language, communication can also be achieved through tools such as signs, gestures, facial expressions, letters, objects and words. In addition to the public form of communication made through all these communication tools, there is also a secret form of communication. This secret form of communication is often called secret language. It is possible to examine the tools used to establish secret communication under eight headings: secret expression with behavior and objects, secret expression with letters and signs, secret expression with words, secret expression in religious texts, secret expression with secret alphabets, secret expression with works, secret expression with artificial languages at the sentence level. secret narrative. Among these hidden expressions, no study on hidden expression at the sentence level could be found. Therefore, it is thought that this title has been neglected. In the third part of the study, the subject of hidden language at the sentence level is discussed, based on examples used by different segments of society. Changing lifestyles also affect communication styles. While a hundred years ago, handkerchiefs and embroidery on handkerchiefs were a secret language of communication between boys and girls who loved each other, today it is not possible to talk about such a means of communication or a secret language. In addition, secret narratives suitable for the new life also emerge. It is possible to say that in this new lifestyle, secret sentences have an important place among secret expressions.

Anahtar Kelimeler

secret narration, secret language, secret sentence, password, symbol

Proje Numarası

-

DİLDE GİZLİ ANLATIM YOLLARI VE GİZLİ CÜMLELER

Öz

İnsanlar arasında iletişimi sağlayan en gelişmiş araç dildir. Dil yanında işaret, jest, mimik, harf, nesne, sözcük gibi araçlarla da iletişim sağlanabilmektedir. Tüm bu iletişim araçlarıyla yapılan iletişimin herkese açık olanı yanında bir de gizli iletişim şekli vardır. Bu gizli iletişim biçimine genellikle gizli dil denilmektedir. Gizli iletişim kurmaya yarayan araçları sekiz başlık altında incelemek mümkündür: davranış ve nesnelerle yapılan gizli anlatım, harf ve işaretle yapılan gizli anlatımlar, sözcüklerle yapılan gizli anlatımlar, dinî metinlerde gizli anlatım, gizli alfabelerle gizli anlatım, eserlerle gizli anlatım, yapma dillerle gizli anlatım cümle düzeyinde gizli anlatım. Bu gizli anlatımlar içerisinde cümle düzeyinde gizli anlatımla ilgili bir çalışmaya ulaşılamamıştır. Dolayısıyla bu başlığın ihmal edildiği düşünülmektedir. Çalışmanın üçüncü bölümünde toplumun farklı kesimlerince kullanılan örneklerden hareketle cümle düzeyinde gizli dil konusu ele alınmıştır. Değişen yaşam şekilleri iletişim şekillerini de etkilemektedir. Yüz yıl önce mendil ve mendildeki işlemeler birbirini seven kızla erkek arasında gizli bir iletişim diliyken günümüzde böyle bir iletişim aracı ya da gizli dilden bahsetmek pek mümkün değildir. Bunun yanında yeni yaşama uygun gizli anlatımlar da ortaya çıkmaktadır. Bu yeni yaşam tarzında gizli cümlelerin de gizli anlatımlar içerisinde önemli bir yer tuttuğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

gizli anlatım, gizli dil, gizli cümlele, şifre, sembol

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Açıl, B. (2014). Bir tür mü tarz mı? klasik Türk edebiyatında alegori. Dîvân Disiplinler Arası Çalışmalar Dergisi, 19 (37), 145-167.
• Adiloğlu, A. (2022). Karaçay-Malkar Türklerinin sürgün dönemindeki edebî faaliyetleri. SUTAD, (55), 21-45.
• Aydemir, S. (Yöneten). (2014). Kardeş payı/15. Bölüm [Sinema Filmi].
• Bağlıoğlu, A. (2003). Dürzîliğin temel kaynakları Dürzî risaleleri. İlahiyat Fakültesi Dergisi, (8), 179-198.
• Baran, L. (2008). Lutpulla Mutellip’in hayatı, sanatı ve eserleri . Bilig, (44), 173-194.
• Bila, F. (1999, 03 06). Demirel'in fıkrası. Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/fikret-bila/demirelin-fikrasi-5255140
• Bingöl, S. (2022). 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıda özel amaçlı (göreve tahsisli) şifre ve kodlamalar. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 7 (Özel Sayı: Dr. Mahmut Kırkpınar’a Armağan), 1355-1384.
• Caferoğlu, A. (1954). Pallacı, Tahtacı ve Çepnü dillerine dâir. Journal of Turkology, (11), 41-56.
• Çetindağ, G. (2016). Mendil ve Elazığ türküleri. E. G. Naskali ve E. Şahin (Ed.). Kültür Tarihimizde Gizli Diller (s. 433-447) içinde. Ka Kitap.
• Çokum, S. (2014). Tren burdan geçmiyor. Kapı Yayınları.
• Dalkılıç, M. (2005). Sembolik anlatımın siyasal bir araç olarak işlevselleşmesi ve bâtınî mezheplerde gizli dil. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, V (2), 125-142.
• Demir, N. (2022). Türkiye’de özel diller. Yeni Türkiye 43, Türkoloji ve Türk Tarihi Araştırmaları Özel Sayısı I, 422-428.
• Egüz, E. (2010). Priştineli Begzâde Nûrî Divanı ve Divan’daki şifreli yazılar. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (27), 297 - 311.
• Erbay, N. (2020). Vahdet’e giden yolda üç metin: Hay Bin Yakzan- Mantıku’t Tayr- Leyla vü Mecnun. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (69), 149-17.
• Geçen, S. ve Sevim, G. (2020). Değer yitimi ve köksüzleşme bağlamında Cengiz Aytmatov'un Elveda Gülsarı romanı. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (65), 199-217.
• Günşen, A. (2008). Alevi-Bektaşi terminolojisinde gizli dil. E. G. Naskali ve E. Şahin (Ed.), Kültür Tarihimizde Gizli Diller ve Şifreler (s. 147-174) içinde. KA Kitap.
• Haberler.com. (2018, 07 21). Adnan Oktar ve örgütünün şifreli konuşmaları deşifre edildi. Haberler.com: https://www.haberler.com/adnan-oktar-ve-orgutunun-sifreli-konusmalari-11070930-haberi/
• Kahraman, A. (2015). Yeni Uygur Türkçesinde adet sözleri. Turkish Studies, 10 (4), 627-636.
• Kaymaz, Z. (2003). Türkiye’deki gizli diller üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Basımevi.
• Keskin, N. K. (2020). Çiçeklerin gizli dili. Millî Folklor, 16 (127), 194-208.
• Koç, M. (2004). Babilden Baleybelene: ilk yapma dil, ilk kutsal dil. Kutadgu Bilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, (5), 2011-240.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları .
• Macit, R. (2018). Uyuşturucu satıcılarının bakış açısından suçlu olma süreci (Diyarbakır örneği). [Yayımlanmamış doktora lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Mor, G. (2009). Türkiye'deki gizli dillerin ses, şekil ve kavram alanı bakımından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kafkas Üniversitesi.
• Olumlubak.club. (2024, 03 30). Yolcuların bilmemesi gereken 16 şifreli kelime. https://olumlubak.club: https://olumlubak.club/merak-edilenler-gezilecek-yerler/yolcularin-bilmemesi-gereken-16-sifreli-kelime-2515206/
• Onan, B., ve Tiryaki, E. N. (2012). Türkçede örtülü anlam oluşturan unsurlar ve ana dili öğretimindeki işlevleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 223-240.
• Örs, H. (1964). Topkapı Sarayı arşivinde bulunan şifreli iki vesika. Belleten, 28 (109), 85-92.
• Öz, A. (2016). Hurufilik akımının Kur’an ayetlerini istismarı. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, (27), 183-220.
• Özkan, N. (2002). Gizli dil olarak argonun fonksiyonu üzerine. Türk Kültüründe Argo (s. 23-30) içinde. University of Minnesota Press.
• Öztürk, R. (2011). Kıbrıs'taki gurbetlerin gizli dili. Z. Korkmaz (Ed.), 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildirileri. içinde III. Cilt Dil Bilimi, Dil Bilgisi ve Dil Eğitimi, s. 1399-1412. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları: 13/3.
• Saylan, N. (2019). Hurûf-ı mukattaa’nın kıraatler açısından incelenmesi. F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1), 323-334.
• Sinir, Ö. (Yöneten). (2024). Mahsun J/2. Bölüm [Sinema Filmi].
• Somuncu, A. Ş. (2018). Develi ilçesi esnaf dili. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Şen, E. ve Gözükan, A. (2022, 10 22). Karar alınmaksızın arama ve iletişimin dinlenmesi tedbirlerinin hukukiliği. https://sen.av.tr/: https://sen.av.tr/tr/makale/karar-alinmaksizin-arama-ve-iletisimin-dinlenmesi-tedbirlerinin-hukukiligi adresinden alındı
• Tali, Ş. (2008). Germir evlerinin giriş kapı tasarımları üzerine tipolojik bir araştırma. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (21), 165-185.
• Tezcan, M. (1983). Köy gençlerinin evlenme isteklerine ilişkin davranış kalıpları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16 (2), 133-136.
• Ulu, Y. S. (2014). Samed Vurgun'un şiirlerinde yapı ve izlek. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ardahan Üniversitesi.
• Varol, O. (2020). Tehlikedeki / gizli dil Domeni sözcük listesi üzerine bir araştırma. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 206-223.
• Yaşar, Ö. ve Avcı, N. (2017). Süleyman Demirel’in anlattığı fıkralarla 12 Eylül. TRT akademi, 2 (3), 182-195.
• Yıldırgan, S. (2009). Türk romanında şamanizm. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yüzüncü Yıl, Üniversitesi.
• Yıldırım, F. (2012). Derleme Sözlüğü'ndeki gizli dil verileri üzerine. Turkish Studies, 7 (4), 565-578.
• Yılmaz, K. (2019). Temsilî-alegorik tartışmaları bağlamında bir aşk mesnevisi: Şems ü Kamer. Bilimname, 39 (3), 221-246.
• Yolcu, M. A. ve Karakaya, H. (2017). Definecilik folkloru. Karadeniz Araştırmaları, XIV (54), 117-133.