Öğretmenlerin İletişim Becerileri ve Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 100 - 124, 31.12.2020

Mustafa Kutlu , İjlal Ocak

Öz

Araştırmanın amacı, öğretmenlerin iletişim becerileri ile yansıtıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden genel ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Afyonkarahisar’da çeşitli branşlarda görev yapan ve basit (rastgele) seçkisiz örneklem yöntemiyle belirlenmiş 279 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Tuncer ve Bayat (2008) tarafından geliştirilen İletişim Becerileri Ölçeği (İBÖ) ve Semerci (2007) tarafından geliştirilen Yansıtıcı Düşünme Eğilimi Ölçeği (YANDE) kullanılmıştır. Öğretmenlerin İBÖ’de yer alan maddeleri uygun buldukları ve YANDE’de yer alan maddelere katıldıkları görülmektedir. Öğretmenlerin iletişim becelerinde, doğup büyüdükleri yer ve sosyal medya takip düzeyi değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmaktadır. Diğer yandan, yansıtıcı düşünme eğilimlerinde ise cinsiyet, kişisel eğitim alıp almadıkları ve görev yeri değişkenlerine göre anlamlı fark bulunmaktadır. Öğretmenlerin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile iletişim becerileri arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve iletişim becerilerinin yansıtıcı düşünme eğiliminin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, İletişim, Yansıtıcı Düşünme

Kaynakça

• Açıkgöz-Ağca, G. ve Yıldız, K. (2009). İlköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin sınıfta iletişimi sağlama becerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2 (19), 1-24.
• Baysal, N. ve Demirbaş, B. (2012). Sınıf öğretmenliği adaylarının bilinçli farkındalıkları ile yansıtıcı düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 12-20.
• Bolat, S. (1996). Eğitim örgütlerinde iletişim. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 75-80.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Çiftçi, S. ve Taşkaya, S. M. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının öz yeterlik ve iletişim becerileri arasındaki ilişki. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 921-928.
• Çuhadar, C., Özgür, H., Akgün, F. (2014). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ve iletişimci biçimleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),15(1), 295-311.
• Demiralp, D. (2010). İlköğretim birinci kademe programlarının öğrencilerin yansıtıcı düşünmelerini geliştirmeye etkisine yönelik öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dilekmen, M., Başçı, Z. ve Bektaş, F. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 223-231.
• Doğan-Dolapçıoğlu, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Duban, N. ve Yelken, Y. T. (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343-360.
• Elkatmış, M. (2015). Yazılı ve sözlü anlatım ile etkili iletişim derslerinin sınıf öğretmeni adaylarının iletişim becerilerine etkisinin incelenmesi. İlköğretim Online, 14 (4), 1341-1351.
• Fidan, M. ve Küçükali, R. (2014). İlköğretim kurumlarında yöneticilerin iletişim becerileri ve örgütsel değerler. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4 (1), 317-334.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe-yöntem-analiz. (3. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürşimşek, I., Vural, D. E. ve Demirsöz, E. S. (2008). Öğretmen adaylarının duygusal zekâları ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(16), 1-11.
• Hatton, N. ve Smith, D. (1995). Reflection in teacher education: Towards definition and implementation. Teaching & Teacher Education, 11(1) 33-49.
• İnönü, Y. (2006). Tarih öğretmenlerinin yansıtıcı öğretmen özelliklerine sahiplik düzeyi Van örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jay, J. K. ve Johnson, K. L. (2002). Capturing complexity: A typology of reflective practice for teacher education. Teaching on Teacher Education, 18, 73-85.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. (28. Basım), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Keskinlılıç-Yumuşak, G. (2015). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve mesleğe yönelik tutumları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 4 (2), 466-481.
• Kıncal, R.Y. (Ed.) (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. (3. Basım), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kızılkaya, G. ve Aşkar, P. (2009). Problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(154) 82 - 92.
• Kozan, S. (2007). Yansıtıcı düşünme becerisinin kaynak tarama ve rapor yazma derslerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Köksal, N. ve Demirel, Ö. (2008). Yansıtıcı düşünmenin öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulamalarına katkıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 189 - 203.
• Köktaş, G. (2003). Sınıf Yönetimi, Adana: Nobel Kitabevi.
• Meral, E. (2009). Yeni (2006) ilköğretim ingilizce programını uygulayan öğretmenlerin eleştirel ve yansıtıcı düşünmeleri. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ocak, G. ve Erşen, Z. B. (2015).Öğretmen adaylarının iletişim becerileri algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 1 – 19.
• Pehlivan, K. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 4 (2), 17-23.
• Piji-Küçük, D. (2012). Müzik öğretmenliği anabilim dalı öğrencilerinin iletişim ve problem çözme becerileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD), 32(1), 33-54.
• Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 187-206.
• Semerci, Ç. (2007), “Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Yansıtıcı Düşünme Eğilimi (YANDE) Ölçeğinin Geliştirilmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 7(3), 1351-1377.
• Tan, K. S., ve Goh, N. K. (2008). Assessing students reflective responses to chemistry-related learning tasks. USChina Education Review, 5(11), 28-36.
• Tok, Ş. (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına, performanslarına ve yansıtmalarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(149), 104 - 117.
• Tuncer, U. (2008). İnsan kaynaklarının psiko-sosyal bakımdan geliştirilmesi amacıyla hazırlanan gelişim programlarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma: Man Türkiye a.ş. örneği Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tunçeli, H. İ. (2013). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 51-58.
• Yılmaz, İ. ve Çimen, Z. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının iletişim beceri düzeyleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10 (3): 3-14.
• Yorulmaz, M. (2006). İlköğretim I. kademesinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünmeye ilişkin görüş ve uygulamalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Elazığ: Fırat üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü.