Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

POTANSİYEL LİDERLİĞİN YORDAYICISI OLARAK KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

Yıl 2021, Cilt: II Sayı: II, 1 - 10, 31.12.2021

Öz

Bu çalışmada Türkçe konuşan katılımcı grupta, potansiyel liderlik özelliklerinin, kişilik özellikleri ile yordanması amaçlanmıştır. Ayrıca sosyo-demografik değişkenlerin de potansiyel liderliğin yordanmasına katkı sağlayıp sağlamadığının test edilmesi düşünülmüştür. Bu amaçla çalışmada kolay örnekleme yöntemi ile 18-70 yaş arası 480 erkek, 624 kadın olmak üzere toplam 1104 katılımcıya ulaşılmıştır. Potansiyel liderlik özelliklerini yüksek ve düşük düzeyde taşıyan gruplarının yordanması, çok değişkenli lojistik regresyon analiziyle yapılmıştır. Kurulan modelde Beş Faktör Kişilik Modeline dayalı beş faktör toplam puanları, yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, gelir durumu ve gelir getiren bir işte çalışma durumuna yer verilmiştir. Sonuç olarak potansiyel liderlik özellikleri gruplarının yordanması için kurulan modelde Dışadönüklük, Sorumluluk ve Zeka / Hayal Gücü faktörleri yer almıştır. Sosyo-demografik değişkenlerin hiçbirinin potansiyel liderlik özellikleri gruplarının yordanmasına katkı sağlamadığı anlaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar kişilik ve liderlik literatürleri doğrultusunda tartışılmıştır.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

-

Kaynakça

  • Andersen, J. A. (2006). Leadership, personality and effectiveness. The Journal of Socio-Economics, 35(6), 1078-1091.
  • Arvey, R. D., Rotundo, M., Johnson, W., Zhang, Z., & McGue, M. (2006). The determinants of leadership role occupancy: genetic and personality factors. The Leadership Quarterly, 17(1), 1-20.
  • Chao, Y. F., & Chang, X. F. (2013). Development and revelation of leadership trait theory. In Qi, E., Shen, J., & Dou, R. (Eds.), The 19th international conference on industrial engineering and engineering management (pp. 625-632). Berlin, Heidelberg: Springer.
  • Church, A. H. (2014). What do we know about developing leadership potential. OD Practitioner, 46(3), 52-61.
  • Colbert, A. E., Judge, T. A., Choi, D., & Wang, G. (2012). Assessing the trait theory of leadership using self and observer ratings of personality: the mediating role of contributions to group success. The Leadership Quarterly, 23(4), 670-685.
  • De Vries, R. E. (2012). Personality predictors of leadership styles and the self-other agreement problem. The Leadership Quarterly, 23(5), 809-821.
  • Deinert, A., Homan, A. C., Boer, D., Voelpel, S. C., & Gutermann, D. (2015). Transformational leadership sub-dimensions and their link to leaders' personality and performance. The Leadership Quarterly, 26(6), 1095-1120.
  • Do, M. H., & Minbashian, A. (2020). Higher-order personality factors and leadership outcomes: a meta-analysis. Personality and Individual Differences, 163(2020), 110058.
  • Dries, N., & Pepermans, R. (2012). How to identify leadership potential: development and testing of a consensus model. Human Resource Management, 51(3), 361-385.
  • Dulewicz, V., & Higgs, M. (2005). Assesing leadership styles and organizational context. Journal of Managerial Psychology, 20(2), 105-123.
  • Fleenor, J. W. (2006). Trait approach to leadership. Psychology, 37(1), 651-665.
  • Garcia, M., Duncan, P., Carmody-Bubb, M., & Ree, M. J. (2014). You have what? Personality! Traits that predict leadership styles for elementary principals. Psychology, 5(2014), 204-212.
  • Germain, M. L. (2012). Traits and skills theories as the nexus between leadership and expertise: reality or fallacy?. Performance Improvement, 51(5), 32-39.
  • Gibb, C. A. (1947). The principles and traits of leadership. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 42(3), 267-284.
  • Goff, D. G. (2003). What do we know about good community college leaders: a study in leadership trait theory and behavioral leadership theory, ERIC Document Reproduction Service No. ED476456.
  • Goldberg, L. R. (1992). The development of markers for the Big-Five factor structure. Psychological Assessment, 4(1), 26-42.
  • Hirschfeld, R. R., Jordan, M. H., Thomas, C. H., & Feild, H. S. (2008). Observed leadership potential of personnel in a team setting: big five traits and proximal factors as predictors. International Journal of Selection and Assessment, 16(4), 385-402.
  • Hoch, J. E., & Dulebohn, J. H. (2017). Team personality composition, emergent leadership and shared leadership in virtual teams: a theoretical framework. Human Resource Management Review, 27(4), 678-693.
  • Hogan, R., Curphy, G. J., & Hogan, J. (1994). What we know about leadership: effectiveness and personality. American Psychologist, 49(6), 493-504.
  • Huszczo, G., & Endres, M. L. (2017). Gender differences in the importance of personality traits in predicting leadership self‐efficacy. International Journal of Training and Development, 21(4), 304-317.
  • Johns, H. E., & Moser, H. R. (1989). From trait to transformation: the evolution of leadership theories. Education, 110(1), 115-122.
  • Johnson, A. M., Vernon, P. A., Harris, J. A., & Jang, K. L. (2004). A behavior genetic investigation of the relationship between leadership and personality. Twin Research and Human Genetics, 7(1), 27-32.
  • Judge, T. A., Bono, J. E., Ilies, R., & Gerhardt, M. W. (2002). Personality and leadership: a qualitative and quantitative review. Journal of Applied Psychology, 87(4), 765-780.
  • Karnes, F. A., & D'Ilio, V. R. (1990). Correlations between personality and leadership concepts and skills as measured by the High School Personality Questionnaire and the Leadership Skills Inventory. Psychological Reports, 66(3), 851-856.
  • Kenny, D. A., & Zaccaro, S. J. (1983). An estimate of variance due to traits in leadership. Journal of Applied Psychology, 68(4), 678-685.
  • Kornor, H., & Nordvik, H. (2004). Personality traits in leadership behavior. Scandinavian Journal of Psychology, 45(1), 49-54.
  • Lord, R. G., De Vader, C. L., & Alliger, G. M. (1986). A meta-analysis of the relation between personality traits and leadership perceptions: an application of validity generalization procedures. Journal of Applied Psychology, 71(3), 402-410.
  • McCrae, R. R., & Costa Jr, P. T. (1997). Personality trait structure as a human universal. American Psychologist, 52(5), 509-516.
  • Reiter-Palmon, R. (2003). Predicting leadership activities: the role of flexibility. Individual Differences Research, 1(2), 124-136.
  • Shao, L., & Webber, S. (2006). A cross-cultural test of the five-factor model of personality and transformational leadership. Journal of Business Research, 59(8), 936-944.
  • Solaja, M. O., Idowu, E. F., & James, E. A. (2016). Exploring the relationship between leadership communication style, personality trait and organizational productivity. Serbian Journal of Management, 11(1), 99-117.
  • Somer, O., Korkmaz, M., & Tatar, A. (2002). Beş Faktör Kişilik Envanteri’nin geliştirilmesi-I: Ölçek ve alt ölçeklerin oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 21-33.
  • Strang, S. E., & Kuhnert, K. W. (2009). Personality and leadership developmental levels as predictors of leader performance. The Leadership Quarterly, 20(3), 421-433.
  • Stricker, L. J., & Rock, D. A. (1998). Assessing leadership potential with a biographical measure of personality traits. International Journal of Selection and Assessment, 6(3), 164-184.
  • Swan, W. (2016). Trait theory of leadership. Springer International Publishing, 1-4.
  • Tatar, A. (2017). Büyük Beş-50 Kişilik Testinin Türkçeye Çevirisi ve Beş Faktör Kişilik Envanteri kısa formu ile karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(1), 51-61.
  • Tatar, A., Çelikbaş, B., Özdemir, H., Astar, M. & Ören, Z. (2018). A Potansiyel Liderlik Özellikleri Ölçeği: geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(77), 255-269.
  • Tatar, A., Çelikbaş, B., & Özdemir, H. (2018). A Potansiyel Liderlik Özellikleri Ölçeği-15’in Faktör Yapısının İncelenmesi. Journal of Social, Humanities And Administrative Sciences, 4(12), 179-187.
  • Van Seters, D. A., & Field, R. H. (1990). The evolution of leadership theory. Journal of Organizational Change Management, 3(3), 29-45.
  • Walter, F., & Scheibe, S. (2013). A literature review and emotion-based model of age and leadership: new directions for the trait approach. The Leadership Quarterly, 24(6), 882-901.
  • Wu, P., van der Linden, D., Dunkel, C. S., Ding, R., Li, J., Li, X., Harmon, A., & Born, M. P. (2021). A meta-analysis on the general factor of personality and its relation with leadership outcomes: evidence from mainland China. Personality and Individual Differences, 179, 110953.
  • Wyatt, M., & Silvester, J. (2018). Do voters get it right? A test of the ascription-actuality trait theory of leadership with political elites. The Leadership Quarterly, 29(5), 609-621.
  • Wynn, S. R. (2006). Trait Theory. In English, F. W (Ed.), Encyclopedia of educational leadership and administration (Vol. 2., pp.1028-1029). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
  • Zaccaro, S. J. (2007). Trait-based perspectives of leadership. American Psychologist, 62(1), 6-16.
Toplam 44 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Yasamda Liderlik
Yazarlar

Arkun Tatar 0000-0002-2369-9040

Behmen Çelikbaş 0000-0003-3427-2015

Sami Çamkerten 0000-0001-8924-9483

Proje Numarası Yok
Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2021
Gönderilme Tarihi 30 Mayıs 2021
Kabul Tarihi 12 Ağustos 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: II Sayı: II

Kaynak Göster

APA Tatar, A., Çelikbaş, B., & Çamkerten, S. (2021). POTANSİYEL LİDERLİĞİN YORDAYICISI OLARAK KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, II(II), 1-10.