MÜZİK ÖĞRETMENLERİNİN SANATSAL LİDERLİK DAVRANIŞLARI SERGİLEMESİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: I, 35 - 47, 30.06.2022

Rabia Övgü Taylan , Soner Polat

Öz

Bu araştırmanın amacı; müzik öğretmenlerinin sanatsal liderliğe ve sanatsal liderlik davranışlarını sergilemelerine ilişkin görüşlerini öğrenmek, müzik öğretmenlerinin sanatsal liderlik davranışları sergilemesinin önündeki engelleri tespit etmek ve bu engellerden yöneticilere, velilere, öğretmenlere ve öğrencilere ilişkin hususların neler olduğunu ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma modellerinden olgubilim araştırma modeli kullanılmıştır. Olgubilim araştırma yaklaşımının gerekçesi, araştırmaya ilişkin merak edilen olgu ve algılarla ilgili detaylı ve zengin veriler sunması, bu olguları anlamlandırması, insanların belirli bir kavramla ilgili deneyimlerini, anlayışlarını, bakış açılarını ve algılarını ifade etmelerini sağlayan olguların özünü betimlemesidir (van Manen, 2007; Rose vd. 1995). Bu bağlamda müzik öğretmenlerinin sanatsal liderliği kavramının bir olgu olarak ele alınması, katılımcılarla yarı yapılandırılmış görüşme formuna bağlı kalınarak derinlemesine görüşmeler yapılması, müzik öğretmenlerinin sanatsal liderlik davranışları sergilemesinin önündeki engellerin detaylı olarak incelenmesi amacıyla olgubilim araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen nitel veriler içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin analizinde, objektif ve sistematik tanımlamalar yapılarak veriler kontrollü yorumlanmış, tematik kodlamalara ve kategorilere ayrılarak alt temalar belirlenmiş, neden sonuç ilişkisi içerisinde değerlendirilen verilerden sonuçlara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, müzik öğretmenlerinin sanatsal liderlik davranışları sergilemesinin önündeki engeller ağırlıklı olarak, törenler dışında müzik dersinin ve öğretmeninin değersiz görülmesi ve önemsenmemesi, öğretmene moral ve motivasyonun verilmemesi, sanata duyarlı olunmaması ve ilgi gösterilmemesi ve sınav odaklı eğitim sisteminin varlığı olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Liderlik, Sanatsal liderlik, Sanat eğitimi, Müzik öğretmeni

Kaynakça

• Açıkgöz, A. ve Polat, S. (2021). Sınıf öğretmenlerinin sanatsal liderliğe ve sanatsal liderlik davranışlarını sergilemelerine ilişkin görüşleri. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi (ULED), 1 (1), 1-15.
• Akçay, A. (2003). Okul müdürleri öğretmenlerini etkileyebiliyor mu? Milli Eğitim Dergisi, 157, 75-88.
• Artut, K. (2002). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aslan, M. (2011). Öğretmen Liderliği Davranışları ve Sınıf İklimi: Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Bağlamında Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bağcı, H. ve Can, Ü. K. (2019). Müzik öğretmenlerinin karşılaştığı sorunlar. Turkish Studies-Educational Sciences, 14 (3), 391-410.
• Bayraktar, İ. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesinde Sanat Eğitimine Yönelik Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Berelson, B. (1995). Content Analysis in Communication Research. New York: The Free Press.
• Beşevli, S. P. (2009). Popüler Kültür’ün Müzik Eğitimi’ne etkisi üzerine bir değerlendirme. 8. Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 19.
• Büyükyıldırım, S. (2018). Okul Öncesi Öğretmenleri ve Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Görsel Sanatlar Öz Yeterlik Algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Can, N. ve Çelikten, M. (2000). Türkiye’de eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi süreci. Milli Eğitim Dergisi, 148, 50-55.
• Can, N. (2006). Öğretmen liderliği ve engelleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 137-161.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures For Developing Grounded Theory. Thousand Oaks: Sage.
• Creswell, J. W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (Çev. Ed: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çiçekay, A. (2012). Ortaöğretim 5. Sınıf Görsel Sanatlar Eğitimi Dersine Öğrenci Velilerinin Bakış Açıları (Van İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Deveci, Ö. (2010). İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Müzik Dersi ve Müzik Öğretmenine Karşı Bakış Açılarına Yönelik İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Epstein, J. L. (1995). School/family/community partnerships. Phi Delta Kappan, 76 (9), 701.
• Figueras, E. J. (2014). Constructing And Contextualizing A Multidimensional Burnout Profile Of High School Music Teachers. Unpublished Dissertation, Boston University.
• Gençel-Ataman, Ö. ve Okay, H. H. (2009). İlköğretim Müzik Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşıma Dayalı İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programına Yönelik Görüşleri (Balıkesir İli Örneği). 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 23-25.
• George, A. L. (2003). İçerik çözümlemesinde nicel ve nitel yaklaşımlar. İçinde: İletişim Araştırmalarında İçerik Çözümlemesi (Der. ve Çev. Murat Sadullah Çebi). Ankara: Alternatif Yayınları, 9-47.
• Gün, E. (2009). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Müzik Dersine İlişkin Yaklaşımlarının Müzik Öğretmenlerinin Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi: Burdur ve Isparta İlleri Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Hansen, H. et al. (2007). Estetik liderlik. The Leadership Quarterly, 18 (6), 544-560.
• Hodge, G. M. et al. (1994). Work stress, distress and burnout in music and mathematics teachers. British Journal of Educational Psychology, 64 (1), 65-76.
• Kertz-Welzel, A. (2009). Philosophy of music education and the burnout syndrome: Female view points on a male school world. Philosophy Of Music Education Review, 17 (2), 144-161.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi SBE Dergisi, 15, 170-189.
• Kırışoğlu, O. T. (2002). Sanatta Eğitim Görmek, Öğrenmek, Yaratmak. Ankara: Pegem Yay.
• Koç, E. (2008). İlköğretim Görsel Sanatlar (Resim-İş) Dersi Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi (1948-2007). Yüksek Lisans Tezi. Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Krueger, P. J. (2000). Beginning music teachers: Will they leave the profession? Update, 19 (1), 22-26.
• Ladkin, D. & Taylor, S. S. (2010). Leadership as art: Variations on a theme. Leadership, 6 (3), 235-241.
• Marşap, A. (2004). Modern resim-iş eğitiminde yaratıcı ve sanatsal önderlik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (10), 11-21.
• Nacakcı, Z. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Müzik Dersine İlişkin Tutumları. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Noyan, H. (2012). Müzik Dersinin Müzik Beğenisine Göre İlköğretim Öğrencileri Üzerindeki Olumlu Olumsuz Etkilerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Otacıoğlu Gürşen, S. (2007). İlköğretim 5.6.7. sınıf öğrencilerinin müzik dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 134-139.
• Özdoğan, S. ve Dizdar, B. (2017). Ortaokul yöneticilerinin müzik dersine ilişkin tutumları. EKEV Akademi Dergisi, 72, 291-308.
• Öztürk, E. (2006). İlköğretim Okullarındaki İkinci Kademe Müzik Eğitimi ve Sorunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Öztürk, Ö. (2021). Müzik öğretmenlerin iş doyumları ve bazı değişkenlerle ilişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14 (77), 897-909.
• Purg, D. & Walravens, A. (2015). Arts and leadership: Vision and practice at the ıedc-bled school of management. Journal of Leadership Studies, 9, 42–47.
• Rose, P. et al. (1995). Academic rigour in the lived experience of researchers using phenomenological methods in nursing. Journal of Advanced Nursing, 21 (6), 1123-1129.
• Saban, A. (2003). A Turkish profile of prospective elementary school teachers and their views of teaching. Teaching and Teacher Education, 19 (8), 829-846.
• San, İ. (2004). Sanat ve Eğitim. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Sun, M. (1969). Türkiye’nin Kültür Müzik Tiyatro Sorunları. Ankara: Ajans-Türk Matbaa.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• Taylan, H. H. (2011). Sosyal bilimlerde kullanılan içerik analizi ve söylem analizinin karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi SBE Dergisi, 1 (2), 63-76.
• Toprakçı, E. (2002). Okul yöneticilerinin eşgüdümleme yeterliği. Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (3), 87-94.
• Toraman, M. (2013). Müzik Öğretmenlerinin İlköğretim Programında Yer Alan Müzik Dersine Yönelik Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Türe, N. (2007). Eğitimde ve Öğretimde Bir Araç Olarak Görsel Sanatlar Eğitiminin Öğrencilere Sağladığı Katkılar. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ulaş, A. H. ve Tusun, M. (2017). Uygulayıcı Öğretmen Liderliği Sürecinde Rehber İfadeler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Van Manen, M. (2007). Phenomenology of practice. Phenomenology & Practice, 1 (1), 11-30.
• Wilson, A. (2015). A guide to phenomenological research. Nursing Standard, 29 (34), 38-43.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, P. ve Yıldırım, S. (2015). Theoretical frameworks, methods, and procedures for conducting phenomenological studies in educational settings. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 6 (1), 1-20.