The Status of Women in Pre-Islamic Societies and Islam

Yıl 2021, Sayı: 15, 20 - 39, 20.06.2021

Ramazan Aksoy

https://doi.org/10.20860/ijoses.929270

Cited By: 1

Öz

Allah has intended to create a caliph on earth, and as a manifestation of this will He created man. Humans are made up of two different species, male and female. Hz. Allah has made marriage and marriage legitimate for the continuation of the human race, which consists of different species, and has forbidden adultery. Therefore, human beings are creatures that live in society. There are certain values that are inevitable for the society to maintain its existence. If these values are lost, the order of life will be destroyed, corruption and evil will spread everywhere. The duty of servitude, which is the purpose of man's creation, is forgotten and the person is deprived of the eternal bliss of the hereafter. At the forefront of these values is the family institution. Because the family is the most important basic building block that makes up the society and the state. Therefore, the existence of the society, the state and even the legal systems depend on the continuation of a regular family institution. Because the family is a bridge between society and individuals. Therefore, the family institution, which is the smallest and basic element of the social structure, has been the most important institution in all divine religions throughout history. One of the two essential elements that make up the family is the woman. However, the status of women in society has always been discussed in pre-Islamic societies. In this study, the status of women in the pre-Islamic Assyrian, Greek, Roman and Arab societies of the Age of Ignorance and the religions of Confucianism, Judaism and Christianity are discussed. In addition, evaluations have been made about the status that Islam has attributed to women, unlike these civilizations and religions. It can be said that Islam values women and regards them as an important element of the family and society, that women are given their true identity, that their human rights are given up by getting rid of the negative practices that have been against them for centuries. In the study, the status of women will be examined under the title of pre-Islamic societies and Islamic Law, and the originality of Islamic Law will be proved regarding the status of women.

Anahtar Kelimeler

Women, Family, Jahiliyya Period, Islamic Law

İslam Öncesi Toplumlarda ve İslam’da Kadının Statüsü

Öz

Allah Teâlâ yeryüzünde bir halife yaratmayı murat etmiş, bu iradenin tecellisi olarak da insanı yaratmıştır. İnsan erkek ve kadın olmak üzere iki farklı türden teşekkül etmektedir. Hz. Allah farklı türden oluşan İnsan neslinin devamı için evlilik ve nikahı meşru kılmış zinayı da haram kılmıştır. Dolayısıyla insan cemiyet halinde yaşayan varlıklardır. Cemiyetin, varlığını koruyabilmesi için kaçınılmaz olan bazı değerler vardır. Bu değerler yitirildiği takdirde hayatın düzeni yok olur, bozgunculuk ve kötülükler her tarafa yayılır. İnsanın yaratılış gayesi olan kulluk vazifesi unutulur ve kişi ahiret hayatının ebedî saadetinden mahrum olur. Bu değerlerin başında aile kurumu gelmektedir. Çünkü aile, toplumu ve devleti oluşturan en önemli temel yapı taşıdır. Dolayısıyla toplumun, devletin hatta hukuk sistemlerinin varlığı düzenli bir aile kurumunun devam etmesine bağlıdır. Zira aile, toplum ile fertler arasında köprü mesabesindedir. Bu yüzden sosyal yapının en küçük ve temel unsuru olan aile kurumu bütün semâvî dinlerde tarih boyu en önemli kurum olmuştur. Aileyi meydana getiren iki aslî unsurdan biri ise kadındır. Fakat kadının toplumdaki statüsü İslam öncesi toplumlarda hep tartışılagelmiştir. Bu çalışmada İslam öncesi Asur, Yunan, Roma ve Câhiliye Dönemi Arap toplumları ile Konfüçyanizm, Yahudilik ve Hristiyanlık dinlerinde kadının statüsü ele alınmıştır. Ayrıca İslam dininin bu medeniyet ve dinlerden farklı olarak kadına atfetmiş olduğu statüye dair değerlendirmelerde bulunulmuştur. İslâm’ın kadına değer vererek ailenin ve toplumun önemli bir unsuru olarak gördüğü, kadının gerçek kimliğine kavuşturulduğu, asırlardır aleyhine cereyan eden menfi uygulamalardan sıyrılarak insani anlamda hakkının teslim edildiği söylenebilir. Çalışmada kadının statüsü İslam öncesi toplumlar ve İslam Hukuku başlığı altında incelenecek olup kadının statüsü hususunda İslam Hukukunun özgünlüğü ispat edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Aile, Cahiliye Dönemi, İslam Hukuku

Kaynakça

• Abdullah, Abdülcebbar- el-Hafâcî, Muhammed Abdülmün’ım. Kıssatu’l-Edeb fi’l-Hicâz. Kahire: Mektebetü’l-Külliyyâti’l-Ezheriyye, “ts.”
• Alûsî, Seyyid Mahmut Şukrü el-Badâdî el, Muhammed Behcet el-Eserî. Bülûğu’l-Erbi fî Ma’rifeti Ahvali’l-Arabi. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, “ts.”
• Ansay, Sabri Şakir. Hukuk Tarihinde İslam Hukuku. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstiklal Matbacılık, 1954.
• Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî (ö. 852/1449). Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. XIII Cilt. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1959.
• Ateş, Ali Osman. İslâm’a Göre Câhiliye ve Ehli Kitap Örf ve Adetleri. Istanbul: Beyan Yayınları, 2. Basım, 2014.
• Beyhakî, Ahmed b. El-Hüseyin b. Ali b. Musa el Husrevcirdî el Horasânî (ö.458/1066). Şüabü’l-Îman. thk. Abdulali Abdulhamid el-Hamid. XIV Cilt. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2003.
• Bozkurt, Nebi. “Fuhuş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 13/211-214. Ankara: TDV Yayınları, 1996.
• Buharî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî (256/870). El-Câmiʿu’l-Müsnedü’ṣ-Saḥîḥu’l-Muhtasar Min Umûri Resûlillâh Ṣallallâhü ʿaleyhi ve Sellem ve Sünenihî ve Eyyâmih. IX Cilt. byy.: Dâru Tavki’n-Necât, 1422.
• Cevad Ali. el-Mufassal fî Târîhi’l-Arabi Kable’l-İslâmi. XX Cilt. byy.: Dâru’s-Sâkî, 4. Basım, 2001.
• Cevher, Hasan Muhammed. el-Mer’etü Abra’t-Tarih. byy.: Matba’atü Ruzu’l-Yusuf, “ts.”
• Cezerî, Ebü’l-Hasen İzzüddîn Alî b. Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî (ö. 630/1233). el-Kâmil fi’t-Târîh. thk. Ebul’l-Fida İsmail Abdullah. XI Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Basım, 1987.
• Cin, Halil. İslâm ve Osmanlı Hukukunda Evlenme. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1974.
• Ebu Huceyr, Mahmut Mecîd. el-Mer’etü ve’l-Hukûku’s-Siyâsiyyetü fi-l-İslâmi. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1997.
• Erdoğmuş, Belgin-Tahiroğlu, Bülent. “Roma Hukuku Dersleri”. Erişim 22 Mart 2021.
• https://www.kitapyurdu.com/kitap/roma-hukuku-dersleri/99426.html
• Esbehanî, Ebu Muhammed b. Muhammed b. Cafer b. Hayyan el-Ensarî el-Ma’ruf bi Ebi’ş-Şeyh (ö. 369/979). el-Azametü. thk. Rızaullah b. Muhammed İdris. V Cilt. Riyad: Dâru’l-Âsıme, 1408.
• Güç, Ahmet. “Konfüçyüsçülük”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/167-170. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed (ö. 405/1014). el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn. thk. Mustafa Abdulkadir Ata. IV Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1990.
• Han, Zafer el-İslam. et-Talmûd Tarîhühû ve Teâlîmühû. byy.: Dâru’n-Nefais, 2002.
• Haraitî, Ebu Bekir Muhammed b. Muhammed b. Sehl. b. Şakir el-Haraiti es-Samirî (ö.327/939). İ’tilalü’l-Kulûb. thk. Hamdi et-Timurtaş. Riyad: byy., 2. Basım, 2000.
• İbn Kesir, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busrâvî ed-Dımaşkî eş-Şâfiî (ö. 774/1373. Tefsîru İbni Kesîr. IV Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 3. Basım, “ts.”
• İbn Mende, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Muhammed el-İsfahânî (ö. 395/1005). et-Tevhîd ve Ma’rifetü Esmâ’illahi. thk. Ali b. Muhammed Nasır el-Fekîhî. Medine: Mektebetü’l-Ulumi ve’l-Hikem, 2002.
• İbn Rıza, Muhammed Reşit. Tefsîru’l-Menar. XII Cilt. Kahire: Dâru’l-Menar, 2. Basım, 1947.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-Kurtubî (ö. 671/1273). el-Câmiʿ li-Ahkâmi’l-Kurʾân. XXIV Cilt. Beyrut: Müessetü’r-Risâle, 2006.
• Makdisî, Ebû Nasr el-Mutahhar b. Tâhir (el-Mutahhar) (ö. 355/966?). Kitâbü’l-Bed’i ve’t-Târîh. VI Cilt. Burs’aîd Mısır: Mektebetü’s-Sikâfeti’d-Diniyye, “ts.”
• Maverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî (ö. 450/1058). el-Hâvi’l Kebîr fi Fıkhi Mezhebi’l-İmâmi’ş-Şâfi. thk. Şehy Ali Muhammed Muavviz-Âdil Ahmed Abdülmevcud. XIX Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
• Molla Husrev, (ö. 885/1480). Mirâtü’l Usûl fi-Şerh-i Mirkâti’l Vüsûl. İstanbul: Fazilet Neşriyat, “ts.” Muhammed Abdulmaksud. el-Mer’etü fi Cemî’ı’l-Edyan ve’l-Usûr. Kahire: Mektebetü Medbulî, 1983.
• Mukaddem, Muhammed İsmail. Avdetü’l-Hicâb. Kahire: Dâru Tayyibe, 10. Basım, 2007.
• Nevevî, Ebu Zekeriyya Muhyiddin Yahya b. Şeref (ö. 676/1278). el-Minhac Şerhu Sahihi Müslim b. el-Haccac. XVIII Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türas, 1393.
• Nüveyrî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Abdilvehhâb b. Muhammed el-Bekrî et-Teymî el-Kureşî (ö. 733/1333). Nihayetü’l-Erab fî Fünûni’l-Edeb. thk. Yusuf et-Tavîl- Ali Muhammed Haşim. XXXIII Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2004.
• Örs, Hayrullah. Musa ve Yahudilik. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1999.
• Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî (ö. 606/1210).
• Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî El-Meşhûr bi’t-Tefsîri’l-Kebîr ve Mefâtîhu’l-Gayb. XXXIII Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
• Sibâî, Mustafa b Hasen. el-Mer’etü Beyne’l-Fıkhı ve’l-Kânûn. Beyrut: el-Mektebü’l-İslâmiyye, 1999.
• Sümbül, Nazan. Eski Mezopotamya Kavimlerinin Hukukunda Kadının Toplumsal Statüsü (Sumer, Akad, Babil ve Asur). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
• Şahin, M. Süreyya. “Cin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8/5-8c. Ankara: TDV Yayınları, 1993.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî (ö. 310/923). Tefsîru’t-Taberî Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân. thk. Abdulah b. Abdülmuhsin et-Türkî. XXVI Cilt. Kahire: Dâru’l Hicr, 2001.
• Tahan, Duygu. Roma Hukukunda Manus Kurumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd) (ö. 279/892) et-. Sünen-i Tirmizî. Ahmed Muhammed Şakir. V Cilt. Mısır: Şirketü mektebe ve Matbaatü Mustafa el-Babî el-Halebî, 1975.
• Tunûsî, Muhammed b. et-Tâhir b. Aşûr. Tefsîru’t-Tâhrîr ve’t-Tenvîr. XXX Cilt. Tunus: Daru’t-Tunûsiyye, 1984.
• Veter, Muhammed Tahir. Mekânetü’l-Mer’eti fi’ş-Şüûni’l-İdâriyyeti ve’l-Butulâti’l-Kitaliyye. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1979.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. X Cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Kur’ân-ı Kerîm Meâli. Ankara: İslamoğlu Yayıncılık, 1983.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî (ö. 538/1144). el-Keşşaf an Hakâikı Ğavamizı’t-Tenzil. IV Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1407.
• Zevzenî, Hüseyin Bin Ahmet (ö. 486/1093). Şerhu’l-Muallakâtı’s-Seb’ı. Beyrut: Dâru’l-İlmiyye, 1993.
• Kitabı Mukaddes (Eski Ahit, Yeni Ahit). İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi, 2016.