ERMENAS (IRLAMAZ) VILLAGE’S SOCIO-ECONOMIC SITUATION ACCORDING TO TEMETTUAT REGISTERS (1844-1845)

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 3 - HAZİRAN, 27 - 56, 10.06.2015

İlker Cağlar , Zafer Atar

https://doi.org/10.20860/ijoses.64344

Öz

 Abstract

This study aims at setting forth the social and economical structure of Ermenas (Irlamaz) Village of Turgutlu Town in Saruhan Sanjak of Aydın Province during mid 19th century making use of the Temettuat Defter dated 1844-1845 and numbered 2762. It is possible to infer from the registries that the villagers earned their livings from farming and animal husbandry in these years. While cotton, grapes, wheat, maize, olive were heading agricultural crops, cow and buffalo raising was common. We have found no information on raising sheep and goats in Irlamaz Village during the investigated period. Occupations in the village show parallelism to farming and animal husbandry and agricultural labour; farmhand and workman were the most common jobs. Tithe was in the lead addition to the Private Taxes that the villagers paid. In this study, these taxes will be presented as well.

Key Words: Manisa, Turgutlu, Irlamaz, Ermenas, Temettuat, Social and Economical Life.

Anahtar Kelimeler

-

TEMETTUAT KAYITLARINA GÖRE ERMENAS (IRLAMAZ) KÖYÜ’NÜN SOSYO-EKONOMİK DURUMU (1844-1845)

Öz

Bu çalışmada, 1844-1845 yılında Aydın Vilayeti Saruhan Sancağı Turgutlu Kazası’na bağlı bir köy olan Ermenas’ın (Irlamaz), 2762 numaralı temettuat defterinde yer alan kayıtlardan hareketle, 19. yüzyıl ortalarında sosyal ve ekonomik yapısının ortaya konulması amaçlanmıştır. Defterden yola çıkılarak, köy ahalisinin bu yıllarda geçimini tarım ve hayvancılıktan sağladığını söylemek mümkündür. Tarımsal ürünler olarak pamuk, üzüm, buğday, darı, zeytin ön plana çıkarken, büyükbaş olarak inek ve manda yetiştirildiği görülmektedir. İncelenen dönemde, Irlamaz Köyü’nde küçükbaş hayvancılık yapıldığı hususunda bir bilgi elde edilememiştir. Köydeki meslekler de, tarım ve hayvancılığa paralellik arz etmekte olup, erbâb-ı ziraat, rençber ve ırgad en çok görülen mesleklerdir. Köylülerin “vergiyi mahsusa”nın yanında ödedikleri vergilerin başında da öşür gelmektedir. Bu çalışmada köylülerin verdikleri bu vergiler de ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Manisa, Turgutlu, Irlamaz, Ermenas, Temettuat, Sosyal ve Ekonomik Hayat

Kaynakça

• Tarihli Aydın Vilayet Salnamesi.
• AKGÜNDÜZ Ahmed, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuk Tahlilleri, C.II, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, İstanbul 1992.
• BARKAN Ömer Lütfi, “Tarihi Demografi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmuası C. X, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Yayınları 1953.
• BİLGİ Nejdet, “Temettuat Defterlerine Göre XIX. Yüzyılın Ortalarında Salihli”, Türk İncelemeleri Dergisi, C.XXIII, S.1, Temmuz 2008.
• BOA, M.L. VRD. TMT.d. 2762.
• BOA, Nfs.d. 2894.
• ÇAĞLAR İlker Mümin, Tanzimat’tan II. Meşrutiyet’e Turgutlu, Basılmamış Doktora Tezi, Manisa 2014.
• EMECEN Feridun M., XVI. Asırda Manisa Kazası, TTK Yayınları, 1989 Ankara.
• EMECEN Feridun M., “Dönüm”, DİA, C.IX, İstanbul 1994.
• GÜRAN Tevfik, “Osmanlı Tarım Ekonomisi”, Türk İktisat Yıllığı, S.1, İstanbul 1987.
• GÜRAN Tevfik, 19.Yüzyıl Osmanlı Tarımı, Eren Yayıncılık, İstanbul 1998.
• HINZ Walter, İslam’da Ölçü Sistemleri, Çev. Acar Sevim, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1990.
• İNALCIK Halil, Osmanlı İmparatorluğu: Toplum ve Ekonomi, Eren Yayıncılık, İstanbul 1996.
• KÜTÜKOĞLU Mübahat S., “Osmanlı Sosyal ve İktisadi Tarihi Kaynaklarından Temettü Defterleri (6 belge ile birlikte)”, Belleten, C.LIX, S.225, 1995 Ağustos.
• MARDİN Şerif, Türk Modernleşmesi, İletişim Yayınları, İstanbul 1995.
• NAKRACAS Georgios, Anadolu ve Rum Göçmenlerinin Kökeni, İstanbul 2005.
• ÖZÇELİK Selahittin, XIX. Yüzyılda Honaz Kazasında Sosyal ve Ekonomik Hayat (Temettuat Defterlerine Göre), Fakülte Kitabevi, Isparta 2005.
• ÖZTÜRK Said, “Temettuat Tahrirleri”, Akademik Araştırmalar Dergisi, S.4-5, 2000.
• ÖZTÜRK Said, Tanzimat Döneminde Bir Anadolu Şehri: Bilecik, Kitabevi Yayınları, İstanbul 1996.
• PAKALIN M. Zeki, Osmanlı Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.II. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 2004.
• ŞEKER Mehmet, “Evliya Çelebi Seyahatnamesine Göre Turgutlu ve Sosyal Hayatı”, Turgutlu Sosyo- Ekonomik Tarihi Sempozyumu (Bildiriler) Turgutlu 4-5 Eylül 1995.
• ŞEMSEDDİN Sami, Kâmûs-ı Türkî, Çağrı Yayınları, İstanbul 2004.