PHONOTIC AWARENESS IN SARA ŞAHİNKANAT'S CHILDREN'S PICTURE BOOKS

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 371 - 392, 30.10.2020

Anıl Esemen

Öz

Students' gaining phonotic awareness skills contributes positively to their learning to read and write. Students with advanced phonotic awareness skills are more successful in the reading and writing learning process compared to students who have not developed phonotic awareness skills. Students with advanced phonotic awareness become aware of the sentences, words, syllables and sounds in the language they use. In this research, in Sara ŞAHİNKANAT's eight- children's picture books (Mom's Bag, Who's Afraid of Little Red Riding Hood, Three Cats One Monster, Three Cats One Wish, It's Hard To Be A Baby Octopus, My Father's Blanket, The Monkey King, Praise For Seasons), it is aimed to examine sound similarities at the end of the words, , which are thought to contribute to the development of phonotic awareness. For this purpose, the research was carried out with qualitative research and document analysis method. In the study, it was concluded that there are sound similarities at he end of the words, which are thought to contribute to students' acquisition of phonotic awareness, in the children's picture books, which are the documents of the research. In line with the result that Sara ŞAHİNKANAT's illustrated children's books will contribute to the development of students' phonotic awareness in the preschool period and the first years of primary school, it can be suggested that these books should be introduced with children by their parents and teachers.

Anahtar Kelimeler

Phonological awareness, , children's books, pre-school

Sara Şahinkanat’ın Resimli Çocuk Kitaplarında Sesbilgisel Farkındalık

Öz

Öğrencilerin sesbilgisel farkındalık becerisi kazanmaları, okuma yazma öğrenmelerine olumlu katkı sağlamaktadır. Sesbilgisel farkındalık becerisi gelişmiş öğrenciler, okuma ve yazma öğrenme sürecinde, sesbilgisel farkındalık becerisi gelişmemiş öğrencilere kıyasla daha başarılı olmaktadır. Ses bilgisel farkındalık becerisi gelişmiş öğrenciler, kullandıkları dil içerisindeki cümlelerin, sözcüklerin, hecelerin ve seslerin farkında olmaktadır. Bu araştırmada Sara ŞAHİNKANAT’ın sekiz resimli çocuk kitabı (Annemin Çantası, Kim Korkar Kırmızı Başlıklı Kız’dan, Üç Kedi Bir Canavar, Üç Kedi Bir Dilek, Yavru Ahtapot Olmak Çok Zor, Babamın Battaniyesi, Maymun Kral ve Mevsimlere Güzelleme) içerisinde, öğrencilerin ses bilgisel farkındalık geliştirmelerine katkı sağlayacağı düşünülen, sözcük sonlarındaki ses benzerliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırma nitel araştırma, doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, araştırmanın dokümanı olan resimli çocuk kitaplarında öğrencilerin sesbilgisel farkındalık becerisi kazanmalarına katkı sağlayacağı düşünülen sözcük sonlarındaki ses benzerliklerinin var olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sara ŞAHİNKANAT’ın resimli çocuk kitaplarının, okul öncesi dönem ve ilkokulun ilk yıllarında öğrencilerin sesbilgisel farkındalık gelişimine katkı sağlayacağı sonucu doğrultusunda, ebeveynler ve öğretmenler tarafından çocuklarla buluşturulması önerisinde bulunulabilir.

Anahtar Kelimeler

Sesbilgisel farkındalık, Çocuk kitapları, Okul öncesi

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Anthony, J. L. & Francis, D. J. (2005). Development of phonological awareness. Current Directions in Psychological Science, 14 (5), 255-259.
• Bayraktar, V. (2020). Anasınıfına devam eden çocukların fonolojik farkındalığı, yazı farkındalığı, matematik becerileri ve fen becerileri arasındaki ilişkililerin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55 (1), 351-367.
• Beauchat, K. A., Blamey, K. L. ve Walpole, S. (2009). Building preschool children's language and literacy one storybook at a time. Reading Teacher, 63(1), 26-39.
• Denton, C. A., Hasbrouck, J. E., Weaver, L. R. ve Rıccıo, C. A. (2000). What do we know about phonologıcal awareness ın spanish?. Reading Psychology, 21, 335– 352.
• Dinler, H. (2018). Şiir odaklı destekleyici eğitim programının okul öncesi dönemi çocuklarının fonolojik farkındalıklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Erdoğan, Ö. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin fonolojik farkındalık becerileri ile okuma ve yazma becerileri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ankara
• Flett, A. & Conderman G. (2002). Promote phonemic awareness. Intervention in School and Clinic, 37 (4), 242-245.
• Goswami, U., ve Bryant, P. (1990). Phonological skills and learning to read, Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Goswami, U. ve East, M. (2000). Rhyme and analogy in beginning reading: conceptual and methodological issues. Applied Psycholinguistics, 21(1), 63-93.
• Gökkuş, İ. ve Akyok, H. (2020). Sesbilgisel farkındalık programının birinci sınıf öğrencilerinin sesbilgisel farkındalık becerilerinin gelişimine etkisi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9 (1), 308-331.
• Güldenoğlu, B., Kargın, T. ve Ergül C. (2016). Sesbilgisel farkındalık becerilerinin okuma ve okuduğunu anlama üzerindeki etkisi: boylamsal bir çalışma. İlköğretim Online, 15 (1), 251-272.
• Hempenstall, K. (2003). Phonemic Awareness: What Does It Mean? [Online]:http://www.ednews.org/articles/523/1/Phonemic-awareness-What-doesitmean/Page1.html adresinden 15 Şubat 2020 tarihinde indirilmiştir.
• Kartal, H. ve Güner, F. (2014). Okul öncesi eğitim programı etkinlik kitabındaki etkinliklerin ses bilgisel farkındalığı açısından incelenmesi. Anadili Eğitim Dergisi, 5(1), 14-30.
• M.E.B (2019). İlkokul Türkçe Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=663 adresinden 05 Şubat 2020 tarihinde indirilmiştir.
• M.E.B. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Https://tegm.meb.gov.rr/dosya/okuloncesi/ooproram.Pdf (Erişim Tarihi: 01.06.2020).
• Özcan, A. O. ve Özcan, A. F. (2014). Türk çocuklarının ses gelişim özellikleri ve ilk okuma yazma öğrenme. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 1(2). 67-86.
• Parpucu, N. (2016). Seslerin renkli dünyası programının okul öncesi çocuklarının fonolojik farkındalık becerileri üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Pullen, P. C. ve Justice, L. M. (2003). Enhancing phonological awareness, print awareness and oral language skills in preschool children. Intervention in School and Clinic, 39, 2, 87-98.
• Soğancı, S. (2017). Ses bilgisel farkındalık becerilerinin sözcük okuma becerisi ile ilişkisinin incelenmesi: boylamsal bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Torgesen, J. K., Morgen, S. T. ve Davis, C. (1992). Effects of two types of phonological awareness training on word learning in kindergarten children. Journal of Educational Psychology, 84, 364-370.
• Torgesen, J. K., Morgen, S. T. & Davis, C. (1992). Effects of two types of phonological awareness training on word learning in kindergarten children. Journal of Educational Psychology, 84, 364-370.
• Turan, F. ve Akoğlu, G. (2014). Okul öncesi dönemde ev okuryazarlık ortamı ve fonolojik farkındalık becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 153-166.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Genişletilmiş Baskı) Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yücel, D. (2009). Sesbilgisel farkındalık (fonolojik farkındalık) eğitiminin okuma sorunu olan çocuklar üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.