Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Bireyi Tanıma Teknikleri Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 102 - 126, 27.05.2024

Atakan Erebak , Şahin Oruç

https://doi.org/10.53046/ijotem.1465653

Öz

Araştırmanın amacı Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin bireyi tanıma teknikleri hakkında görüşlerini inceleyerek bu görüşlere yönelik öneriler geliştirmektir. Araştırma sürecinde bireyi tanıma teknikleri hakkında Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin bilgi sahibi olup olmadıkları araştırılmıştır. Bu bağlamda temel nitel araştırma tekniği kullanılarak yapılan çalışmanın katılımcıları kolay ulaşılabilir örneklem ile seçilmiştir. İstanbul ilinde bulunan ve MEB’ ait özel okul ve devlet okullarında görev yapan öğretmenlerden yüz yüze görüşme yöntemiyle veriler elde edilmiştir. Toplanan veriler nitel araştırma yöntemlerinde çoğunlukla kullanılan betimsel analiz tekniği ile değerlendirilmiştir. Değerlendirmede tümdengelim yaklaşımı benimsenmiştir. Değerlendirme aşamasında “Bireyi tanıma teknikleri Sosyal Bilgiler öğretmenlerine göre ne anlam ifade etmektedir?” problem cümlesi bağlamında temalar belirlenmiştir. Çalışmanın araştırma grubu 2023-2024 eğitim ve öğretim döneminde İstanbul'daki MEB'e ait devlet okulu ve özel okullarda çalışmakta olan Sosyal Bilgiler öğretmenleridir. Verilerin elde edilme sürecinde hem devlet okulunda çalışan 6 Sosyal Bilgiler öğretmeniyle hem de özel okulda çalışan 6 Sosyal Bilgiler öğretmeniyle yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Öğretmenlerin tamamı bireyi tanıma tekniklerinin öğrenciyi tanıma da olumlu etkisi olduğunu ve gerekli olduğunu belirtmişlerdir. Öğretmenlerin bireyi tanıma teknikleri konusunda hizmet içi eğitim verilmesi, ders sürelerinin arttırılması, sınıf mevcutlarının azaltılması, Sosyal Bilgiler müfredatının bireyi tanıma tekniklerine göre düzenlenmesine yönelik istekleri olmuştur. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinden elde edilen verilerin incelenmesi sonucunda öğrencilerin tanınmasının öğretmenler açısından gelecek planlamalarının yapılması, ilgi ve yeteneklerine uygun mesleklere yönlendirilmeleri ve başarılarının arttırılmasında olumlu etki oluşturduğuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerden elde edilen veriler incelendiğinde öğrencileri tanıma sürecinde en fazla gözlem ve görüşme tekniklerinden faydalandıkları neticesine varılmıştır. Öğretmenlerin ders sürelerinin az olması, sınıf mevcutlarının fazla olması ve öğrencilerin iletişime kapalı olmaları yönünden çoğunlukla öğrencileri tanımada zorluk yaşadıkları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bireyi tanıma teknikleri, öğretmen, sosyal bilgiler öğretmeni

Investigation of Social Studies Teachers' Views on Individual Recognition Techniques

Öz

The aim of the study is to examine the views of Social Studies teachers about individual recognition techniques and to develop suggestions for these views. In the research process, it was investigated whether Social Studies teachers have knowledge about individual recognition techniques. In this context, the participants of the study, which was conducted using basic qualitative research technique, were selected through convenience sampling. Data were obtained from teachers working in private and public schools in the province of Istanbul and belonging to the Ministry of National Education through face-to-face interviews. The collected data were evaluated with the descriptive analysis technique, which is mostly used in qualitative research methods. Deductive approach was adopted in the evaluation. In the evaluation phase, themes were determined in the context of the problem statement “What do individual recognition techniques mean to Social Studies teachers?”. The research group of the study consisted of Social Studies teachers working in public and private schools of the Ministry of National Education in Istanbul during the 2023-2024 academic year. In the process of obtaining the data, interviews were conducted with 6 Social Studies teachers working in public schools and 6 Social Studies teachers working in private schools using face-to-face interview method. All of the teachers stated that individual recognition techniques have a positive effect on student recognition and are necessary. Teachers had requests for in-service training on individual recognition techniques, increasing the duration of lessons, reducing class sizes, and organizing the Social Studies curriculum according to individual recognition techniques. As a result of the analysis of the data obtained from Social Studies teachers, it was found that recognizing students had a positive effect on teachers in terms of making future plans, directing them to professions suitable for their interests and abilities, and increasing their success. When the data obtained from the teachers were analyzed, it was concluded that they mostly used observation and interview techniques in the process of getting to know the students. It was determined that teachers had difficulties in getting to know the students mostly due to the short duration of the lessons, high class sizes and students being closed to communication.

Anahtar Kelimeler

Individual recognition techniques, teacher, social studies teacher

Kaynakça

• Ağır, Ö. (2003). İlköğretim ikinci kademe Sosyal Bilgiler dersinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi.
• Akgül, N. İ. (2006). Sınıf öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler öğretiminde kullandıkları yöntemler ve karşılaşılan sorunlar (Niğde ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi.
• Aktepe, V. (2005). Eğitimde bireyi tanımanın önemi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 15-24.
• Atbaşı, C. (2007). İlköğretim II. kademe (6. ve 7. sınıfta) Sosyal Bilgiler dersinin öğretimi ve öğretiminde yaşanan güçlükler (Aksaray örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi.
• Ayten, P. (2006). İlköğretim okullarında Sosyal Bilgiler dersini yürüten 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi.
• Bakırcıoğlu, R. (1997). Psikolojik danışma ve rehberlik, Anı Yayıncılık.
• Baloğlu, M. & Tan, H. (2006). Psikolojik danışma ve rehberlik teori ve uygulama. Nobel Yayın Dağıtım.
• Başar, H. (2001). Sınıf yönetimi. Pegem Yayıncılık.
• Büyükgöncü, N. (2013). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan bireyi tanıma tekniklerinin öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi Kayseri ili örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi.
• Can, G. (2002). (Ed.) Psikolojik danışma ve rehberlik. Pegem A Yayınları
• Dürüst, Ç. vd. (2020). Eğitim sisteminde bireyi tanıma ve test dışı teknikler. Eğiten Kitap.
• Erden, M. & Akman, Y. (2008). Eğitim psikolojisi. Arkadaş Yayınevi.
• Erol, B. (2002).Okul rehber öğretmenlerine rehberlik el kitabı. Lebib Yayınları.
• Fırat Durdukoca, Ş. (2018). Öğretmenlerin Sosyal Bilgiler dersi öğretim uygulamaları için öğretim tekniklerinin seçimine yönelik yeterlik algıları ve görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(1), 211-242.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma teknikleri. Nobel Akademik Yayıncılık
• Kepçeoğlu, M. (2004). Psikolojik danışma ve rehberlik. Alkım Yayınevi.
• Kılıç, H. İ ve Gündüz, Y. (2021). Veli tutumlarının öğrenci başarısı üzerindeki etkileri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 313- 327.
• Kuş, Z., & Çelikkaya, T. (2010). Sosyal Bilgiler öğretimi için Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin beklentileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(7), 69-91.
• Özgüven, İ. E. (2007). Bireyi tanıma teknikleri. Pdrem Yayınları.
• Özgüven, İ.E. (2014). Bireyi tanıma teknikleri. Nobel Yayıncılık.
• Selçuk, Z. (2006). Bireyi tanıma teknikleri. Kuzgun, Y. (Ed.) İlköğretimde rehberlik. Nobel Yayın Dağıtım.
• Tahiroğlu, M. (2006). İlköğretim okulları ikinci kademesinde Sosyal Bilgiler dersi öğretmenlerinin, Sosyal Bilgiler dersi öğretiminde karşılaştıkları güçlükler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi.
• Tan, H. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik. MEB Yayınları.
• Terzi, Ş. (2009). Okul psikolojik danışma ve rehberlik programlarının geliştirilmesi. A. Kaya (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik (355-367). Anı Yayıncılık.
• Ulusoy, A., vd. (2003). Gelişim ve öğrenme. Anı Yayınları.
• Yazıcı, A. İ. (2001). İlköğretim okulları birinci ve ikinci kademe sosyal bilgiler öğretiminin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi.
• Yeşilyaprak, B. (2002). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Nobel Yayın Dağıtım.
• Yeşilyaprak, B. vd. (1996). Eğitsel ve mesleki rehberlik. Varan Matbaası.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel arastırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, K., & Tepebaş, F. (2011). İlköğretim düzeyinde Sosyal Bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar: Mesleğine yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 157-177.