Yabancılara Türkçe Öğretiminde İşlem Öğretimi (PI) Yönteminin Uygulanması

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 91 - 117, 30.06.2024

Ayşe Sena Altinişik Cemile Uzun

Öz

İşlem öğretimi (Processing Instruction) (PI), ikinci dil öğretiminde dil bilgisi kurallarını biçim ve anlam arasında ilişki kurarak öğreten yöntemdir. Türkçe öğretiminin çağdaş yaklaşım yöntemlerle, tekniklerle ve materyallerle zenginleştirilmesi açısından önemlidir. Yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan yöntemlere farklı bir bakış açısı kazandırmak için PI yöntemi Yabancılara Türkçe Öğretimine (YTÖ) uyarlanmıştır. PI yönteminin Yabancılara Türkçe Öğretiminde etkili olup olmadığını araştırmak, çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaçla, anlam-biçim bilgisi ilişkisinde bilinçli ve bilinçsiz dikkatin önemini ortaya çıkarmak çalışmanın hedefini oluşturmaktadır. Türkçe öğrenen ana dili Arapça ve Fransızca olan öğrencilerin anlam bilgilerini, şekil bilgisi ile nasıl işledikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın hedeflerine ulaşması için Özne+Nesne+Yüklem (ÖNY) ve Nesne+Özne+Yüklem (NÖY) yapısındaki cümleleri içeren çoktan seçmeli, boşluk doldurma ve eşleştirme testler katılımcılara uygulanmıştır. Veriler, üç oturumda toplamış, cümle yapısına, ana dile ve test türlerine göre ayrı ayrı analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe öğretimi, işlem öğretimi, cümle yapısı, özne.

Etik Beyan

ETİK İZİN ALINMIŞTIR

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1919B012306121

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK 2209/A projesi kapsamında desteklenmiştir. Katkılarından dolayı TÜBİTAK’a teşekkürlerimizi sunarız. Proje sürecinde sağladıkları destek ve imkânlar sayesinde araştırmamızı başarı ile tamamlama fırsatı bulduk.

Kaynakça

• Akyürek, H. M. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar üzerine genel bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(80), 233-240.
• Arı, S. (2010). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaştırmalı yöntem. 10. Uluslararası Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu, Ankara, Gazi Üniversitesi.
• AÜADM, (2024). Ankara üniversitesi açık ders malzemeleri. Erişim adresi: https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=1791&lang=en.
• Aydın, Ö. (1999). İkinci dil olarak Türkçe Öğretiminde Türkçe dil bilgisi betimlemelerinin görünümü. Çağdaş Türk Dili, 12(137- 138), 33-41.
• Barın, E., Çobanoğlu, Ş., Ateş, Ş., Balcı, M. ve Özdemir, C. (2018). Yunus emre enstitüsü Türkçe öğretim seti ders kitabı A2 seviye. Ankara: Başak Matbaacılık.
• Barın, E., Çobanoğlu, Ş., Ateş, Ş., Balcı, M. ve Özdemir, C. (2018). Yunus emre enstitüsü Türkçe öğretim seti ders kitabı B1 seviye. Ankara: Başak Matbaacılık.
• Benati, A. (2001). A comparative study of the effects of processing ınstruction and output-based ınstruction on the acquisition of the ıtalian future tense. Language Teaching Research, 5(2), 95–127.
• Bölükbaş, F. (2011). Arap Oöğrencilerin Türkçe yazılı anlatım becerilerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 6(3), 1357-1367.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2020). Sosyal Bilimler İçin İstatistik. Ankara: Pegem Akademi.
• Cadierno, T. (1995). Formal instruction from a processing perspective: an ınvestigation into the spanish past tense. The Modern Language Journal, 79(2), 179–193.
• CEFR (2018). Common european framework of reference for languages: learnıng, teachıng, assessment companıon volume with new descrıptors, Council of Europe.
• Cheng, A. C. (2002). The effects of processing ınstruction on the acquisition of ser and estar. Hispania, 85(2), 308–323.
• Çınar, N. ve Özçakmak, H. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dramatizasyon yönteminin fiil öğretimi üzerindeki etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 727-742.
• Develi, H., Yıldız, C., Karadoğan, A., Balcı, M., Gültekin, İ., Melanlıoğlu, D. ve Okur, A. (2017). Kesit eğitim Türkçe öğretim seti ders kitabı A2 seviye. İstanbul: Sistem Matbaacılık.
• Develi, H., Yıldız, C., Karadoğan, A., Balcı, M., Gültekin, İ., Melanlıoğlu, D. ve Okur, A. (2017). Kesit eğitim Türkçe öğretim seti ders kitabı B1 seviye. İstanbul: Kesit Eğitim.
• Elveren, A. (Hzl.) (2022). Anahtar yabancılar için Türkçe ders kitabı A2. İstanbul. Bedil Yayınları.
• Elveren, A. (Hzl.) (2022). Anahtar yabancılar için Türkçe ders kitabı B1. İstanbul. Bedil Yayınları.
• Güçer, H. (2010). -(A/I)r biçimbiriminin betimlenmesinde kuram ve yabancılara öğretilmesinde yöntem sorunları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Gülay, N. (1988). Yabancılara Türkçe öğretiminin politik önemi. Dünyada Türkçe Öğretimi Dergisi. 34-36.
• İsmail, Z. (2001). Kazaklara Türkiye Türkçesi Öğretiminde sekronik karşılaştırmalı metodun bazı prensipleri. Dil Dergisi, 100, 50-61.
• İşçan, A. (2011). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Turkish Studies, 6(3), 939-948.
• Kara, M. (2010). Oyunlarla yabancılara Türkçe öğretimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 407-421.
• Korkmaz, Z. (2001). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kurt, M. ve Temur, N. (Ed.) (2014). Gazi üniversitesi yabancılar için Türkçe A2 ders kitabı. Ankara: Gazi Üniversitesi TÖMER.
• Kurt, M. ve Temur, N. (Ed.) (2014). Gazi üniversitesi yabancılar için Türkçe B1 ders kitabı. Ankara: Gazi Üniversitesi TÖMER.
• Küçükler, N. (2010). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimine yönelik, sanatsal uyaranlarla yapılandırılmış etkinlikler üzerine bir model önerisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Marsden, E. ve Chen, H. Y. (2011). The roles of structured ınput activities in processing ınstruction and the kinds of knowledge they promote. Language Learning, 61(4), 1058–1098.
• Rasuki, M. (2017). Processing instruction: A Review of Issues. International Journal of Education & Literacy Studies. 5(3), 1-7.
• Showkat, N. ve Parveen, H. (2017). Non-probability and probability sampling. e-PG Pathshala, 1-10.
• Tarhan, B. (2005). Kendi kendine dil öğrenme modeli ve Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tüm, G. (2010). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde drama tekniğinin rolü. Turkish Studies, 5(3), 1898- 1920.
• Vandawalle, J. (1988). Avrupalılara Türkçe öğretiminde transformasyonel bir metot. Dil Dergisi, 1, 55-62.
• VanPatten, B. (1996). Input processing and grammar ınstruction: theory and research. Norwood, NJ: Ablex.
• VanPatten, B. (2002). Processing instruction: An update. Language Learning, 52(4), 755– 804.
• VanPatten, B. (2015a). Foundations of processing ınstruction. International Review of Applied Linguistics in Language Teaching, 53(2), 91-109.
• VanPatten, B. (2015b). Input processing in adult SLA. Theories in second language acquisition: An introduction, New York, NY: Routledge, 113-134.
• VanPatten, B. (2004). Processing instruction: theory, research, and commentary. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• VanPatten, B. ve Cadierno, T. (1993). Explicit instruction and input processing. Studies in Second Language Acquisition, 15, 225.
• VanPatten, B., Collopy, E., Price, J. E., Borst, S. ve Qualin, A. (2013). Explicit information, grammatical sensitivity, and the first-noun principle: a cross-linguistic study in processing ınstruction. The Modern Language Journal, 97(2), 506–527.
• Wong, W. (2004). The nature of processing instruction. processing instruction: theory, research, and commentary, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum, 33-65.
• Yaylı, D. (2004). Göreve dayalı öğrenme yönteminin Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretiminde uygulanması ve bu uygulamaya ı̇lişkin öğrenci görüşleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yaylı, D. ve Yavuz, M. A. (2008). Göreve dayalı öğrenme yönteminin yabancı dil olarak Türkçe öğretimine uygulanmasına ı̇lişkin sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 58-68.
• Yorulmaz, M. (2009). Göreve dayalı öğretim yönteminin Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretiminde dinleme becerisinde kullanılmasının avantajları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.