Abbreviations in Old Uighur Legal Documents

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 233 - 248, 31.12.2019

Berker Keskin

Öz

Abbreviations
are used for different purposes, such as saving space on the page, saving time
or ensuring that a text is not understood by someone else. There are
abbreviated expressions in the writings of almost all languages. This study
mainly investigates the existence of abbreviations in the Old Uighur legal
documents and aims to show which words were abbreviated. The main reason why
these documents were selected is that they were not prepared with literary
concerns. In the study, first of all, the subject had introduced and then
examples were given based on the documents.

Anahtar Kelimeler

Old Turkic, Old Uighur Turkish, legal documents, abbreviation, shortening

Eski Uygur Hukuk Belgelerinde Kısaltmalar

Öz

Kısaltmalar, kelime
ya da kelime gruplarını yazarken sayfadan yer kazanmak, daha hızlı olmak ya da
yazılanın başka kimseler tarafından anlaşılmamasını sağlamak gibi farklı
amaçlar için kullanılır. Neredeyse tüm dillerin yazılı ürünlerinde kısaltmalı
ifadeler yer almaktadır. Bu çalışma, kısaltmaların Eski Uygur hukuk
belgelerindeki varlığını sorgulayarak hangi kelimelerde kısaltma yapıldığını
ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu belgelerin seçilmesinin temel sebebi, edebi
bir kaygıyla hazırlanmamış olmalarıdır. Çalışmada, öncelikle konuyla ilgili bir
açıklama yapılmış, ardından kısaltmaların bulunduğu belgelerden hareketle
örnekler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eski Türk Dili, Eski Uygur Türkçesi, hukuk belgeleri, kısaltma

Kaynakça

• BAYRAV, S. (1998). Filolojinin Oluşumu. İstanbul: Multilingual.
• CLAUSON, Sir G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth Century Turkish. Oxford: Clarendon Press.
• EDZARD, D. O. (2003). Sumerian Grammar. HdO Vol. 71. Leiden-Boston: Brill.
• ELVERSKOG, J. (1997). Uygur Buddhist Literature. Silk Road Studies I. Turnhout: Brepols.
• HERRFAHRDT, H. (1934). “Das Formular der uigurischen Schuldurkunden”, Zeitschrift für Vergleichende Rechtswissenschaft. C. 48. s. 93-103.
• JAGERSMA, A. H. (2010). A Descriptive Grammar of Sumerian. Leiden University Faculty of Humanities. Doktora Tezi. Leiden.
• KAÇALİN, M. S. (2006). Dedem Korkut’un Kazan Bey Oğuz-nâmesi. İstanbul: Kitabevi.
• KALFA, M. (2005). “Dilimizde Kısaltmalar Sorunu”. Türk Dili. C. LXXXIX. Sayı 639. s. 201-207.
• KORKMAZ, F. ve KESKİN B. (2018). “İpek Yolundaki Eski Uygur Ticari İlişkileri”. Uluslararası İpek Yolu Sempozyumu: Türkiye ile Kore Arasında Uygarlıkların Etkileşimi, Bildiriler, 2-3 Temmuz İstanbul 2018. ed. Fikret Turan, Filiz Ferhatoğlu vd. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. s. 83-96.
• KORKMAZ, Z. (2017). Dil Bilgisi Terimleri Sözlüğü. 5. Baskı. Ankara: TDK Yayınları.
• MALOV, S. (1951). Pamyatniki Drevnetyurkskoy Pismennosti. Moskova-Leningrad: Akademii Nauk.
• MATSUI, D. (2006). “Six Uigur Contracts from the West Uigur Period (10th-12th Centuries)”. Studies in the Humanities (Volume of Cultural Sciences). C. 15 (February 2006). s. 35-60.
• MATSUI, D. (2017). “Uigur and Mongol Inscriptions of the Dunhuang Grottoes”. Multilingual Source Materials of the Dunhuang Grottoes. ed. Dai Matsui, Shintaro Arakawa. Tokyo: Tokyo University Foreign Studies, s. 1-161.
• MORIYASU, T. (2008). “Chronology of West Uighur Buddhism”. Aspects of Research into Central Asian Buddhism. In Memoriam Kōgi Kudara. ed. Peter Zieme. Silk Road Studies 16. Turnhout: Brepols, s. 191-227.
• ODA, J. (1987). “On the Title ‘Tutung’ in Uigur”. Tōyōshi-kenkyū. C. 46-1. s. 57-86.
• RASCHMANN, S.-C. (2007). Alttürkische Handschriften Teil 13, Dokumente Teil 1. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
• RASCHMANN, S.-C. (2015). “Zweihundert kuanpu für ein Kalb. Der Nachlass R. R. Arat in Istanbul”. Opuscula György Hazai Dicata, Beiträge zum Deutsch-Ungarischen Workshop aus Anlass des 80. Geburtstages von György Hazai. ed. Barbara Kellner-Heinkele, Simone-Christiane Raschmann. Berlin: Klaus Schwarz Verlag. s. 210-223.
• TUGUŞEVA, L. Y. (2013). Uygurskie delovye dokumenty X-XIV vv. iz Vostoçnogo Turkestana. Moskova: Nauka.
• VARDAR, B., GÜZ N., HUBER E. vd. (1998). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. 2. Baskı. İstanbul: ABC Kitabevi.
• YAMADA, N. (1993). Sammlung uigurischer Kontrakte II. haz. Juten Oda, Peter Zieme, Hiroshi Umemura, Takao Moriyasu. Osaka: Osaka University Press.
• ZIEME, P. (1981). “Uigurische Steuerbefreiungsurkunden für buddhistische Klöster”. Altorientalische Forschungen. C. 8. s. 237-263.
• ZIEME, P. (1990). “Sur quelques titres et noms des bouddhistes turcs”. L’asie Centrale et ses Voisins: Influences réciproques. ed. Rémy Dor. Paris: Inalco. s. 131-139. ZIEME, P. (2015). “Local Literatures: Uighur”. Brill’s Encyclopedia of Buddhism. Vol. I: Literature and Languages. ed. Jonathan A. Silk. Leiden-Boston: Brill. s. 871-882.