Ein neues Fragment zur Rekonstruktion des altuigurischen Uṣṇīṣavijayādhāraṇī-Sūtra

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 15, 30.06.2023

Simone Christiane Raschmann

https://doi.org/10.46614/ijous.1251549

Öz

The article presents the edition of a newly identified Old Uyghur (OU) text fragment of the tantric Uṣṇīṣavijayādhāraṇī-Sūtra from the Berlin Turfan collection. The preserved text passage is part of the frame story in which the declaration of the dhāraṇī is embedded: in order to free the Devaputra Supratiṣṭhita and all beings from rebirth in the lower realms, Buddha explains to the god Indra the benefits of the Uṣṇīṣavijayādhāraṇī and the rituals associated with it and asks him to teach Supratiṣṭhita in the same way. The text of fragment U 2432 fills a textual gap that previously existed in the reconstructed OU version. The completion of the OU version may help resolve the outstanding question of the textual template for the OU translation. A brief survey of the transmission of Skt. Supratiṣṭhita in OU is also included.

Anahtar Kelimeler

Uṣṇīṣavijayādhāraṇī-Sūtra, Old Uyghur Tantric text, Turfan fragment U 2432, frame story of the devaputra Supratiṣṭhita

Eski Uygurca Uṣṇīṣavijayādhāraṇī Sūtra'nın Yeniden Kurma Çalışmaları İçin Yeni bir Metin Parçası

Öz

Makalede, Berlin Turfan koleksiyonundaki tantrik Uṣṇīṣavijayādhāraṇī-Sūtra'nın yeni tanımlanmış bir Eski Uygurca (EU) metin parçasının yayını sunulmaktadır. Korunmuş metin parçası, şu dhāraṇī'nin beyanının yer aldığı çerçeve hikayenin bir bölümüdür: Devaputra Supratiṣṭhita'yı ve tüm varlıkları alt alemlerde yeniden doğmaktan kurtarmak için Buddha, tanrı Indra'ya Uṣṇīṣavijayādhāraṇī'nin ve onunla ilişkili ritüellerin yararlarını açıklar ve ondan Supratiṣṭhita'yı aynı şekilde öğretmesini ister. U 2432 numaralı parçanın metni, daha önce yeniden kurulmuş EU nüshasında bulunan metin boşluğunu doldurur. EU nüshasının tamamlanması, EU çevirisi için metin şablonuyla ilgili çözüm bekleyen sorunun giderilmesine yardımcı olabilir. Çalışmada Skt. Supratiṣṭhita'nın EU'ya aktarımına ilişkin kısa bir incelemeye de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uṣṇīṣavijayādhāraṇī-Sūtra, Supratisthita Çerçeve Hikayesi, Eski Uygurca Tantrik Metin, 2432 numaralı Turfan fragmanı

Kaynakça

• İsi, Hasan. 2021. Eski Türkçe Tantrik Bir Metin: Uṣṇīṣa Vijayā Dhāraṇī Sūtra. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kılıç Cengiz, Ayşe. 2021. A Fragment of the Uṣṇīsavijayā Dhāraṇī from Turfan Housed in the Museum für Asiatische Kunst in Berlin. Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae 74,4: 651−72.
• Kılıç Cengiz, Ayşe. 2022. Fragments of the Old Uyghur Uṣṇīṣavijayā Dhāraṇī in the Serindia Collection of the IOM, RAS. Archiv Orientální 90: 333-350.
• Laut, Jens Peter. 2022. Zu den ‘gelehrten Entlehnungen’ indischer Herkunft im Alttürkischen. In: Bayarma Khabtagaeva with the Assistance of Zsuzsanna Olach (eds.): Historical Linguistics and Philology of Central Asia. Essays in Turkic and Mongolic Studies. Leiden/Boston: Brill, 128-151. (The Languages of Asia Series. 26.)
• Mirkamal, Aydar. 2023. 国家图书馆藏回鹘文文献研究 Guojia tushu guancang huihu wen wenxian yanjiu [Research on Uyghur texts of the National Library of China]. Shanghai. Im Druck.
• Raschmann, Simone-Christiane. 2000. Alttürkische Handschriften. Teil 5: Berliner Fragmente des Goldglanz-Sūtras. Teil 1: Vorworte und Erstes bis Drittes Buch. Stuttgart: Steiner-Verlag. (Verzeichnis der Orientalischen Handschriften in Deutschland. XIII,13.)
• Raschmann, Simone-Christiane. 2023. Tükädi. Eine Nachlese zur Katalogisierung der alttürkischen Handschriften aus den Turfanfunden. Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft. Im Druck.
• Tekin, Şinasi. 1980. Maitrisimit nom bitig. Die uigurische Übersetzung eines Werkes der buddhistischen Vaibhāṣika-Schule. 1. Teil: Transliteration, Übersetzung, Anmerkungen. 2. Teil: Analytischer und rückläufiger Index. Berlin: Akademie Verlag. (Berliner Turfantexte. 9, 1-2.)
• Uzunkaya, Uğur. 2018. A Fragment of Old Uyghur Uṣṇīṣavijayānāma-dhāraṇī from the Berlin Turfan Collection. Erdem 75: 223−50.
• Wilkens, Jens. 2021. Handwörterbuch des Altuigurischen. Altuigurisch - Deutsch – Türkisch/ Eski Uygurcanın El Sözlüğü. Eski Uygurca – Almanca – Türkçe. Göttingen: Universitätsverlag.
• Wilkens, Jens. 2022. A Buddhist Spell Transliterated: A Sanskrit Version of the Uṣṇīsavijayādhāraṇī in Old Uyghur and Brāhmī Scripts. Sōka Daigaku Kokusai Bukkyōgaku Kōtō Kenkyūjo nenpō. Annual Report of the International Research Institute for Advanced Buddhology at Soka University 25: 191–209.
• Zieme, Peter. 1981. Ein Hochzeitssegen uigurischer Christen. In: K. Röhrborn/H. W. Brands (eds.) Scholia. Beiträge zur Turkologie und Zentralasienkunde. Annemarie von Gabain zum 80. Geburtstag am 4. Juli 1981 dargebracht von Kollegen, Freunden und Schülern. Wiesbaden: Harrassowitz: 221-232. (Veröffentlichungen der Societas Uralo-Altaica. 14.) Ein neues Fragment zur Rekonstruktion des altuigurischen Uṣṇīṣavijayādhāraṇī-Sūtra 15
• Zieme, Peter. 1996. Altun Yaruq Sudur. Vorworte und das erste Buch. Edition und Übersetzung der alttürkischen Version des Goldglanzsutra. Turnhout: Brepols. (Berliner Turfantexte. 18.)
• Zieme, Peter. 2023. Notes on the Uṣnīṣavijayādhāraṇī and the Bodhigarbhālaṃkāralakṣa dhāraṇī according to Old Uyghur versions. Sōka Daigaku Kokusai Bukkyōgaku Kōtō Kenkyūjo nenpō. Annual Report of the International Research Institute for Advanced Buddhology at Soka University 26: 265-275 + pls. 23-25.