Balıklarda Sindirim, Sindirim Enzimleri ve Salgılar
Yıl 2017,
, 20 - 32, 28.12.2017
Mücahit Yüngül
,
Yaşar Özdemir
Öz
Yeni
besleme rejimleri geliştirmede ve optimal yetiştirme şartlarını sağlayabilme çalışmalarında
sindirim enzim aktivitelerinin tespiti önem arz etmektedir. Ayrıca çoğu
enzimler, canlılık olaylarını düzenledikleri için, aktivitelerindeki artış ya
da azalışlar balıkların normal fonksiyonlarının bozulmasına ve balıklarda
hastalıklara neden olmaktadır. Bu nedenle sindirimde rol alan ve kanda bulunan
enzimlerin düzeylerinde oluşan değişimlerin, çeşitli hastalıklar ile
hematolojik hastalıkların tanısında ve de patolojik durumların tanısında kriter
olarak ele alınabileceği düşünülmektedir. Ayrıca enzim ve salgıların yeterince
bilinmesinin balık beslemenin çeşitli evrelerinde ve karma yemlerin
hazırlanmasında önemli katkılar sağlayabileceği de düşünülmektedir. Bu derleme
çalışmasında, bütün bu özellikler dikkate alındığında balıkların büyüme
performansları, yaşama oranları ve besinsel koşulların tanımlanmasında önemli
bir araç olan sindirim salgı ve enzimleri ile enzim aktivitelerine bağlı
değişimlerin bilinmesi amaçlanmıştır.
Kaynakça
- Akpınar, M.A., Görgün, S., Dağ, Ş., 2009. Ergin ve ergin olmayan gökkuşağı alabalığı Oncorhynchus mykiss’in (Osteichthyes: Salmonidae) karaciğer lipaz enzimi (E.C 3.1.1.3) aktivitesinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 34:101-106.
- Akyurt, İ., 2004. Balık besleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ders Kitapları No:3, Hatay.
- Aksu, İ.B., 2008. Türkiye’de uygulanan farklı levrek (Dicentrarchus labrax, L.) larva kültür sistemlerinde büyüme parametreleri ve sindirim enzimleri aktivitesinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
- Aktülün, S., 2007. Sivriburun karagöz (Diplodus puntazzo, Cetti 1777) balıklarında larval dönem boyunca tespit edilen sindirim enzimleri aktivitesindeki değişimler. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
- Amiza, M. A., Galani, D., Owusu-Apenten, R. K., 1997. Cod (Gadus morhua) trypsin heat inactivation: a reaction kinetic study. Journal of Food Biochemistry, 21:273-288. doi:10.1111/j.1745-4514.1997.tb00209.x
- An, H., Seymour, T., Wu, J., Morrissey, T., 1994. Assay systems and characterization of pacific whiting (Merluccius productus) protease, Journal of Food Science, 59:277-281. doi:10.1111/j.1365-2621.1994.tb06947.x
- Bilgüven, M., 2002. Yemler bilgisi yem teknolojisi ve balık besleme. Akademisyen Yayınevi Yayın No:1. Mersin.
- Chiu, S.T., Pan, B.S., 2002. Digestive protease activities of juvenile and adult eel (Anguilla japonica) fed with floating feed. Aquaculture, 205:141-156.
- Clark, J., Macdonald, N.L., Stark, J.R., 1985. Metabolism in marine flatfish III. Measurement of elastase activity in the digestive tract of dover sole (Solea solea L.). Comparative Biochemistry and Physiology, 81B:695-700. doi:10.1016/0305-0491(85) 90389-x
- Çelikkale, M.S., 2003. Balık biyolojisi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Genel Yayın No:101. Fakülte Yayın No:1. Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası, Trabzon.
- Çetinkaya, O., 1995. Balık besleme. Yüzüncüyıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 9, Van.
- Demir, N., 2006. İhtiyoloji. Nobel Yayın No: 924. Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi: 31, Ankara.
- Demirsoy, A., 1998. Yaşamın temel kuralları (Omurgalılar/Anamniyota). Cilt III/Kısım-I, Meteksan Yayınları A.Ş. Yayın No:93-06-Y-0057-05, Ankara.
- De-Vecchi, S. D., Coppes, Z., 1996. Marine fish digestive proteases-relevance to food industry and south-west Atlantic region-a review. Journal of Food Biochemistry, 20:193-214. doi:10.1111/j.1745-4514.1996.tb00551.x
- Gildberg, A., Raa, J., 1983. Purification and characterization of pepsins from the arctic fish capelin (Mallotus villosus). Comparative Biochemistry and Physiology, 75A:337-342. doi:10.1016/0300-9629(83)90090-7
- Gioda, C.R., Pretto, A., Freitas, C.S., Leitemperger, J., Loro, V.L., Lazzari, R., Lissner, L.A., Baldisserotto, B., Salbego, J., 2017. Different feeding habits influence the activity of digestive enzymes in freshwater fish. Ciencia Rural, 47 On-line version ISSN1678-4596, http://dx.doi.org/10.1590/0103-8478cr20160113
- Gjellesvik, D.R., Lombardo, D., Walther B.T., 1992. Pancreatic bile salt dependent lipase from cod (Gadus morhua) purification and properties. Biochemica Biophysica Acta, 1124:123-134. doi:10.1016/0005-2760(92)90088-D
- Gjellesvik, D.R., Lorens, J.B., Male, R., 1994. Pancreatic carboxylester lipase from Atlantic salmon (Salmo salar) cDNA sequence and computer-assisted modeling of tertiary structure. European Journal of Biochemistry, 226:603-612. doi:10.1111/j.1432-1033.1994.tb20086.x
- Gözükara, E.M., 2011. Biyokimya. Nobel Tıp Kitapevleri, Nobel Matbaacılık, 5. Baskı, Hadımköy/İstanbul.
- Hoşsu, B., Korkut, A.Y., Fırat, A., 2001. Balık Besleme ve yem teknolojisi I (Balık besleme fizyolojisi ve biyokimyası). Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayın No:50. Ders Kitabı Dizini No:19. Ege Üniversitesi Basımevi. Bornova, İzmir.
- Jensen, R.G., 1983. Detection and determiantion of lipase (acylglycerol hydrolase) activity from various sources. Lipids, 18:650-657. doi:10.1007/BF02534677
- Kawai, S.I., Ikeda, S., 1971. Studies on digestive enzymes of fishes-1:Carbohydrates in digestive organs of several fishes. Bulletin of the Japanese Society of Scientific Fisheries, 37(4):333-337.
- Keha, E., Küfrevioğlu, Ö.İ., 2007. Biyokimya. Aktif Yayınevi. Sirkeci/İstanbul.
- Köprücü, K., 2008. Balık besleme. Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ders Notları. Elazığ.
- Murakami, K., Noda, M., 1981. Studies on proteinases from the digestive organs of sardine. I. Purification and characterization of three alkaline proteinases from the pyloric caeca. Biochemica et Biophysica Acta (BBA)-Enzymology, 658(1):17-26. https://doi.org/10.1016/0005-2744(81)90245-X
- Nayak, J., Vishwanathan, P.G.N., Ammu, K., Susheela, M., 2003. Lipase activity in different tissues of four species of fish: Rohu (Labeo rohita Hamilton, 1822), oil sardine (Sardinella longiceps Valenciennes, 1847), mullet (Liza subviridis Valenciennes, 1836) and Indian mackerel (Rastrelliger kanagurta Cuvier, 1816). Journal of the Science of Food and Agriculture, 83:1139-1142. doi:10.1002/jsfa.1515
- Noyan, A., 2003. Yaşamda ve hekimlikte fizyoloji. Meteksan A.Ş. Ankara.
- Pujante, I.M., Lopez, M.D., Mancera, J.M., Moyano, F.J., 2017. Characterization of digestive enzymes protease and alpha-amylase activities in the thick-lipped grey mullet (Chelon labrosus, Risso 1827). Aquaculture Research, 48:367-376. doi: 10.1111/are.13038
- Smith, R.R., 1989. Nutritional energetics in fish nutrition. Ed. By. J. Halver. s. 1-30. Academic Press. New York. A Method for Measuring Digestibility and Metabolizable Energy of Fish Feeds. Progressive Fish Culturist 33:132-134.
- Sözbilir, N., Bayşu, N., 2008. Biyokimya. Güneş Tıp Kitabevleri. İskitler/Ankara.
- Süzer, C., 2003. Mercan (Pagellus erythrinus, L. 1758) balıklarında larval dönem boyunca tespit edilen sindirim enzimleri aktivitesindeki değişimler. Doktora Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
- Süzer, C., Çoban, D., Kamacı, H.O., Aytepe, B., Saka, Ş., Fırat, K., 2007. Çipura (Sparus aurata L., 1758) larvalarında mikropartikül yeme geçiş döneminde sindirim enzimlerindeki değişimler. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 24(3-4): 253-259.
Süzer, C., Kamacı, H.O., Çoban, D., Saka, Ş., Fırat, K. Karacaoğlan, A., 2011. Levrek (D. labrax, L.) larvalarında erken dönem mikropartikül yem girişi: Larval gelişim ve sindirim enzimleri aktivitesine olan etkisi. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 11:491-497.
- Süzer, C., Çoban, D., Yıldırım, Ş., Hekimoğlu, M., Kamacı, H.O., Fırat, K., Saka, Ş., 2014. Kültürü yapılan sinarit (Dentex dentex) larvalarında sindirim enzimlerinin dönemsel gelişimi. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 14:759-768.
- Timur, M., 2006. Balık fizyolojisi. Nobel Yayın No: 957. Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi: 34. Ankara, 192s.
- Yanar, Y., 2015. Su ürünleri enzimleri ve enzimlerin işleme endüstrisinde kullanım olanakları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 32(2):105-113. doi: 10.12714/egejfas.2015.32.2.07
Digestion in Fish, Digestive Enzymes and Secretions
Yıl 2017,
, 20 - 32, 28.12.2017
Mücahit Yüngül
,
Yaşar Özdemir
Öz
The identification of digestive enzyme activities is
important in developing new feding regimens and in ensuring optimal growing
conditions. As most enzymes regulate the events of viability, the increase or
decrease in their activity causes the degradation of the normal functions of
fish and diseases in fishes. It is thought that changes in the levels of
enzymes involved in and digestion may be considered as criteria in the
diagnosis of various diseases and hematological diseases and in the diagnosis
of pathological conditions. It is also thought that sufficient knowledge of
enzymes and secretions may provide important contributions in the various
stages of fish nutrition and in the preparation of mixed feeds. In this review,
when all these properties are taken into consideration, it is aimed to know the
changes related to digestive secretion and enzymes and enzyme activities which
are important tools for defining the growth performance, survival rates and
nutritional conditions of fishes.
Kaynakça
- Akpınar, M.A., Görgün, S., Dağ, Ş., 2009. Ergin ve ergin olmayan gökkuşağı alabalığı Oncorhynchus mykiss’in (Osteichthyes: Salmonidae) karaciğer lipaz enzimi (E.C 3.1.1.3) aktivitesinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 34:101-106.
- Akyurt, İ., 2004. Balık besleme. Mustafa Kemal Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ders Kitapları No:3, Hatay.
- Aksu, İ.B., 2008. Türkiye’de uygulanan farklı levrek (Dicentrarchus labrax, L.) larva kültür sistemlerinde büyüme parametreleri ve sindirim enzimleri aktivitesinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
- Aktülün, S., 2007. Sivriburun karagöz (Diplodus puntazzo, Cetti 1777) balıklarında larval dönem boyunca tespit edilen sindirim enzimleri aktivitesindeki değişimler. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
- Amiza, M. A., Galani, D., Owusu-Apenten, R. K., 1997. Cod (Gadus morhua) trypsin heat inactivation: a reaction kinetic study. Journal of Food Biochemistry, 21:273-288. doi:10.1111/j.1745-4514.1997.tb00209.x
- An, H., Seymour, T., Wu, J., Morrissey, T., 1994. Assay systems and characterization of pacific whiting (Merluccius productus) protease, Journal of Food Science, 59:277-281. doi:10.1111/j.1365-2621.1994.tb06947.x
- Bilgüven, M., 2002. Yemler bilgisi yem teknolojisi ve balık besleme. Akademisyen Yayınevi Yayın No:1. Mersin.
- Chiu, S.T., Pan, B.S., 2002. Digestive protease activities of juvenile and adult eel (Anguilla japonica) fed with floating feed. Aquaculture, 205:141-156.
- Clark, J., Macdonald, N.L., Stark, J.R., 1985. Metabolism in marine flatfish III. Measurement of elastase activity in the digestive tract of dover sole (Solea solea L.). Comparative Biochemistry and Physiology, 81B:695-700. doi:10.1016/0305-0491(85) 90389-x
- Çelikkale, M.S., 2003. Balık biyolojisi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Genel Yayın No:101. Fakülte Yayın No:1. Karadeniz Teknik Üniversitesi Matbaası, Trabzon.
- Çetinkaya, O., 1995. Balık besleme. Yüzüncüyıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 9, Van.
- Demir, N., 2006. İhtiyoloji. Nobel Yayın No: 924. Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi: 31, Ankara.
- Demirsoy, A., 1998. Yaşamın temel kuralları (Omurgalılar/Anamniyota). Cilt III/Kısım-I, Meteksan Yayınları A.Ş. Yayın No:93-06-Y-0057-05, Ankara.
- De-Vecchi, S. D., Coppes, Z., 1996. Marine fish digestive proteases-relevance to food industry and south-west Atlantic region-a review. Journal of Food Biochemistry, 20:193-214. doi:10.1111/j.1745-4514.1996.tb00551.x
- Gildberg, A., Raa, J., 1983. Purification and characterization of pepsins from the arctic fish capelin (Mallotus villosus). Comparative Biochemistry and Physiology, 75A:337-342. doi:10.1016/0300-9629(83)90090-7
- Gioda, C.R., Pretto, A., Freitas, C.S., Leitemperger, J., Loro, V.L., Lazzari, R., Lissner, L.A., Baldisserotto, B., Salbego, J., 2017. Different feeding habits influence the activity of digestive enzymes in freshwater fish. Ciencia Rural, 47 On-line version ISSN1678-4596, http://dx.doi.org/10.1590/0103-8478cr20160113
- Gjellesvik, D.R., Lombardo, D., Walther B.T., 1992. Pancreatic bile salt dependent lipase from cod (Gadus morhua) purification and properties. Biochemica Biophysica Acta, 1124:123-134. doi:10.1016/0005-2760(92)90088-D
- Gjellesvik, D.R., Lorens, J.B., Male, R., 1994. Pancreatic carboxylester lipase from Atlantic salmon (Salmo salar) cDNA sequence and computer-assisted modeling of tertiary structure. European Journal of Biochemistry, 226:603-612. doi:10.1111/j.1432-1033.1994.tb20086.x
- Gözükara, E.M., 2011. Biyokimya. Nobel Tıp Kitapevleri, Nobel Matbaacılık, 5. Baskı, Hadımköy/İstanbul.
- Hoşsu, B., Korkut, A.Y., Fırat, A., 2001. Balık Besleme ve yem teknolojisi I (Balık besleme fizyolojisi ve biyokimyası). Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayın No:50. Ders Kitabı Dizini No:19. Ege Üniversitesi Basımevi. Bornova, İzmir.
- Jensen, R.G., 1983. Detection and determiantion of lipase (acylglycerol hydrolase) activity from various sources. Lipids, 18:650-657. doi:10.1007/BF02534677
- Kawai, S.I., Ikeda, S., 1971. Studies on digestive enzymes of fishes-1:Carbohydrates in digestive organs of several fishes. Bulletin of the Japanese Society of Scientific Fisheries, 37(4):333-337.
- Keha, E., Küfrevioğlu, Ö.İ., 2007. Biyokimya. Aktif Yayınevi. Sirkeci/İstanbul.
- Köprücü, K., 2008. Balık besleme. Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ders Notları. Elazığ.
- Murakami, K., Noda, M., 1981. Studies on proteinases from the digestive organs of sardine. I. Purification and characterization of three alkaline proteinases from the pyloric caeca. Biochemica et Biophysica Acta (BBA)-Enzymology, 658(1):17-26. https://doi.org/10.1016/0005-2744(81)90245-X
- Nayak, J., Vishwanathan, P.G.N., Ammu, K., Susheela, M., 2003. Lipase activity in different tissues of four species of fish: Rohu (Labeo rohita Hamilton, 1822), oil sardine (Sardinella longiceps Valenciennes, 1847), mullet (Liza subviridis Valenciennes, 1836) and Indian mackerel (Rastrelliger kanagurta Cuvier, 1816). Journal of the Science of Food and Agriculture, 83:1139-1142. doi:10.1002/jsfa.1515
- Noyan, A., 2003. Yaşamda ve hekimlikte fizyoloji. Meteksan A.Ş. Ankara.
- Pujante, I.M., Lopez, M.D., Mancera, J.M., Moyano, F.J., 2017. Characterization of digestive enzymes protease and alpha-amylase activities in the thick-lipped grey mullet (Chelon labrosus, Risso 1827). Aquaculture Research, 48:367-376. doi: 10.1111/are.13038
- Smith, R.R., 1989. Nutritional energetics in fish nutrition. Ed. By. J. Halver. s. 1-30. Academic Press. New York. A Method for Measuring Digestibility and Metabolizable Energy of Fish Feeds. Progressive Fish Culturist 33:132-134.
- Sözbilir, N., Bayşu, N., 2008. Biyokimya. Güneş Tıp Kitabevleri. İskitler/Ankara.
- Süzer, C., 2003. Mercan (Pagellus erythrinus, L. 1758) balıklarında larval dönem boyunca tespit edilen sindirim enzimleri aktivitesindeki değişimler. Doktora Tezi, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Su Ürünleri Yetiştiricilik Anabilim Dalı, İzmir.
- Süzer, C., Çoban, D., Kamacı, H.O., Aytepe, B., Saka, Ş., Fırat, K., 2007. Çipura (Sparus aurata L., 1758) larvalarında mikropartikül yeme geçiş döneminde sindirim enzimlerindeki değişimler. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 24(3-4): 253-259.
Süzer, C., Kamacı, H.O., Çoban, D., Saka, Ş., Fırat, K. Karacaoğlan, A., 2011. Levrek (D. labrax, L.) larvalarında erken dönem mikropartikül yem girişi: Larval gelişim ve sindirim enzimleri aktivitesine olan etkisi. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 11:491-497.
- Süzer, C., Çoban, D., Yıldırım, Ş., Hekimoğlu, M., Kamacı, H.O., Fırat, K., Saka, Ş., 2014. Kültürü yapılan sinarit (Dentex dentex) larvalarında sindirim enzimlerinin dönemsel gelişimi. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 14:759-768.
- Timur, M., 2006. Balık fizyolojisi. Nobel Yayın No: 957. Fen ve Biyoloji Yayınları Dizisi: 34. Ankara, 192s.
- Yanar, Y., 2015. Su ürünleri enzimleri ve enzimlerin işleme endüstrisinde kullanım olanakları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 32(2):105-113. doi: 10.12714/egejfas.2015.32.2.07