Gölova Baraj Gölü (Sivas)’nde Yaşayan Pullu Sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758)’ın Bazı Büyüme Özellikleri ve Et Veriminin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 13 - 30, 01.07.2019

Mücahit Yüngül , Hacı Bayram Gökhan , Mustafa Dörücü

https://doi.org/10.29132/ijpas.441611

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, Temmuz 2017 - Mart 2018
tarihleri arasında Gölova Baraj Gölü’nden yakalanan 82 adet pullu sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758)’ın
cinsiyet ve yaş gruplarına göre bazı büyüme özellikleri ile et verimliliği
araştırılmıştır. Örneklerin % 32.93’ünü dişi, % 67.07’sini erkek bireyler
oluşturmuştur. Dişi ve erkek bireyler II-V arası yaşlarda tespit edilmiştir.
Ortalama total boy ve ağırlığın dişilerde 40.99±1.07 cm ve 1001.27±82.97 g;
erkeklerde 37.27±0.41 cm ve 734.34±30.69 g; tüm bireylerde 38.49±0.49 cm ve
822.23±36.65 g olduğu saptanmıştır. Tüm örnekler için boy-ağırlık ilişkisi
W=0.0151TL^2.9743 (R²=0.8796) ve ortalama kondisyon
faktörü 1.385±0.018 olarak belirlenmiştir. C.
carpio’da et verimliliği ile çeşitli vücut kısımları arasındaki ilişkiler
incelendiğinde; fileto ve karkas ağırlıklarının ortalama et verimleri sırasıyla
dişilerde % 47.59±0.71 ve % 59.19±0.82; erkeklerde % 49.80±0.32 ve %
60.67±0.34; tüm bireylerde % 49.07±0.34 ve % 60.18±0.36 olarak saptanmıştır.
Tüketilmeyen vücut kısımlarından iç organ, baş, yüzgeç, deri ve kemik
ağırlıklarının vücut ağırlığına göre ortalama oranları da tüm bireyler için
sırasıyla % 12.98±0.39, % 22.32±0.23, % 4.51±0.79, % 8.49±0.25 ve % 2.63±0.04
olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

: Büyüme özellikleri, Cyprinus carpio, et verimi, Gölova Baraj Gölü

Examination of Some Growth Characteristics and Meat Yield of the Scaly Carp (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) Inhabiting Gölova Dam Lake Sivas-Turkey

Öz

In this
study, some growth characteristics and meat yeald of 82 scaly carp (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) caught
in Gölova Dam Lake between July 2017 and March 2018 were investigated by gender
and age groups. 32.93 % of the samples were female and 67.07 % were male
individuals. Female and male individuals were determined between the ages of
II-V. Mean total length and weight in females were 40.99±1.07 cm and
1001.27±82.97 g; 37.27±0.41 cm and 734.34±30.69 g in males and 38.49±0.49 cm
and 822.23±36.65 g were found in all individuals. For all the samples,
height-weight relation W=0.0151TL^2.9743 (R²=0.8796) and
the average condition factor was determined as 1.385±0.018. When the
relationship between meat productivity and various body parts of C. carpio is examined, the average meat
yields of fillet and carcass weights were 47.59±0.71 % and 59.19±0.82 % in the
females and 49.80 ±0.32 % and 60.67± ±0.34 % in males and 49.07±0.34 % and
60.18±0.36 % were found in all the individuals. The average ratios of viscera,
head, fin, skin and bone weights of body weight from unutilized body parts to
body weight were 12.98±0.39 %, 22.32±0.23 %, 4.51±0.79 %, 8.49±0.25 % and
2.63±0.04 % respectively. 

Anahtar Kelimeler

Growth characteristics, Cyprinus carpio, meat yield, Gölova Dam Lake

Kaynakça

• Aera, C.N., Migiro, K.E., Ogello, E.O., Githukia, C.M., Yasindi, A., Outa N., Munguti, J.M, 2014. Lenght- Weight relationship and condition factor of Common carp, Cyprinus carpio in Lake Naivasha, Kenya. International Journal of Current Research, 6(9): 8286-8292.
• Aksu, Ö., Harlıoğlu, M.M., 2015. Kerevitlerin Barınak Çeşitleri ve Barınak Kullanımları. International Journal of Pure and Applied Sciences, 1(1):53-63.
• Aksu, Ö., Harlıoğlu, M.M., 2016. Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823)’un Doğal Ortamına Barınak Yerleştirmenin Hasada Etkisi. NWSA Ecological Life Sciences, 11(2):1-10.
• Aksu, Ö., Kaya, G.K., 2017. Aktaş Gölü (Ardahan, Türkiye) Kerevitlerinin (Astacus leptodactylus, Eschscholtz, 1823) Ağırlık Uzunluk İlişkisi ve Et Verimi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19(2):283-295.
• Arslan, A., 1992. Keban Baraj Gölü Aynalı Sazanlarının (Cyprinus carpio L.) Mikrobiyolojik, Kimyasal Kalitesi ve Et Verimi. Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı, Elazığ.
• Avşar, D., 2005. Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Nobel Kitabevi, Adana.
• Bagenal, T.B., Tesch F.W., 1978. Age and Growth in Methods for Assessment of Fish Production in Freshwaters. Blackwell Science Publication, (Ed.) Bagenal T.B., Oxford, New Jersey / ABD.
• Balık, İ., Çubuk, H., Özkök, R., Uysal, R., 2006. Some Characteristics and Size of Carp (Cyprinus carpio L., 1758) Population in the Lake Karamık (Afyonkarahisar/Turkey). Turkish Journal of Fisheries and Aquatik Sciences, 6:117-122.
• Balık, S., Ustaoğlu, M.R., 1987. Gölcük Gölü’ndeki (Bozdağ-Ödemiş) sazan (Cyprinus carpio L., 1758) popülasyonunun üremesi ve Av Verimi Üzerinde Etkili Olan Faktörler. VIII. Ulusal Biyoloji Kongresi, İzmir.
• Cengizler, İ., Erdem, Ü., 1989. Hafik Gölü’ndeki (Sivas) Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Populasyonunun Bazı Yapısal Özelliklerinin İncelenmesi. Doğa Türk Zooloji Dergisi, 13(3):175-187.
• Chugunova, N.I., 1963. Age and growth studies in fish. 132, Israel Program Science Translational, No:610, National Science Fonds, Washington D.C. USA.
• Cibert, C., Fermon, Y., Vallod, D., Meunier, F.J., 1999. Morphological screening of carp, Cyprinus carpio relationship between morphology and fillet yield. Aquatic Living Resources, 12(1):1-10.
• Çaklı, Ş., 2007. Su Ürünleri İşleme Teknolojisi (Su Ürünleri İşleme Teknolojisinde Temel Konular). E.Ü Yayınları Su Ürünleri Fakültesi Yayın No:76, E.Ü Basımevi, Bornova / İzmir.
• Çelik, C., Aşan, T., Özdemir, Y., Patır, B., 1990. Keban Baraj Gölü Küpeli Sazanlarının (Barbus capito pectolaris) Mikrobiyolojik, Kimyasal Kalitesi ve Et Verimi. Ege Su Ürünleri Dergisi, 7(25-28):156-167.
• Çelikkale, M.S., Düzgüneş, E., Candeğer, A.F., 1993. Av Araçları ve Avlama Teknolojisi. K.T.Ü Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Genel Yayın No:162, Fakülte Yayın No:4, K.T.Ü Basımevi, Trabzon.
• Çelikkale, M.S., Kurtoğlu, İ.Z., Şahin, S., 1998. Comparision of the composition and biochemical properties of meat of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) and brook trout (Salvelinus fontinalis Mitchill, 1814), (in turkish). Doğu Anadolu Bölgesi III. Su Ürünleri Sempozyumu, AÜ Ziraat Fakültesi, Erzurum, 10-12 Haziran.
• Çelikkale, M.S., 2002. İçsu Balıkları ve Yetiştiriciliği (Cilt II). K.T.Ü Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Genel Yayın No:128, Fakülte Yayın No:3, K.T.Ü Matbaası. Trabzon.
• Çetinkaya, O., 1992. Akşehir Gölü sazan populasyonu (Cyprinus carpio L., 1758) üzerinde araştırmalar I. Büyüme, boy-ağırlık ilişkisi ve kondisyon. Doğa Turkish Journal of Zoology, 16:13-29.
• Çetinkaya, O., 1995. Balık Besleme. Y.Y.Ü Ziraat Fakültesi Yayın No:9, Van.
• Çetinkaya, O., Şen, F., Elp, M., 2010. Balık Biyolojisi ve Araştırma Yöntemleri: Karataş M. (Editör), Balıklarda Büyüme ve Büyüme Analizleri. Nobel Kitap Dağıtım A.Ş. Ankara.
• Çolakoğlu, S., Akyurt, İ., 2011. Bayramiç Baraj Gölü’ndeki (Çanakkale) Aynalı Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Balıklarının Populasyon Yapısı ve Büyüme Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 26:27-46.
• Dirican, S., Çilek, S., 2012. Condition Factors of Seven Cyprinid Fish Species from Çamligöze Dam Lake on Central Anatolia, Turkey. African Journal of Agricultural Research, 7(31):4460-4464.
• Duman, M., Dartay, M., 2007. Sıcak Tütsülenmiş Aynalı Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Filetolarının Et Verimi ve Kimyasal Kompozisyondaki Değişimler. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 5(5):186-190.
• Duman, M., Özpolat, E., Gül, M.R., 2014. Karakaya Baraj Gölü’ndeki Aspius vorax (Heckel, 1843) Balığının Et Verimi ve Kimyasal Kompozisyonu. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 4(11):35-42.
• Duman, E., Yüksel, F., Pala, M., 2003. Barbus capito pectoralis (Heckel, 1843)’in Büyüme Özellikleri ile Et Veriminin İncelenmesi. Ege Su Ürünleri Dergisi, 20(3-4):391-398.
• Erdem, Ü., 1988. Tödürge Gölü’ndeki Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Populasyonunun Bazı Biyolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Doğa Türk Zooloji Dergisi 12(1): 32-47.
• Geldiay, R., Balık, S., 2009. Türkiye Tatlısu Balıkları. E.Ü Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:46 Ders Kitabı Dizini No:16, E.Ü Basımevi, Bornova / İzmir.
• Gözü Dağtekin, B.B., Baştürk, Ö., 2014. Çıldır Gölü’nde Yaşayan Gümüşi Havuz Balığının (Carassius gibelio Bloch, 1782) Et Verimi ve Biyokimyasal Kompozisyonu. Yunus Araştırma Bülteni, 2:15-22.
• Gül, G., Yılmaz, M., Saylar, Ö., Benzer, S., Gül, A., 2017. Mogan Gölü (Ankara, Türkiye) Sazan (Cyprinus carpio) Populasyonunun Morfometrik, Meristik Özellikleri ve Boy-Ağırlık İlişkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, 13(2):163-172.
• Kalaycı, Ş., 2010. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Ankara.
• Karaman, Z., Yüngül, M., Dörücü, M., 2014. Kalecik Baraj Gölü (Karakoçan-Elazığ)’nde Avlanılan Balıkların Bazı Büyüme Özelliklerinin Araştırılması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 7(2):38-44.
• Karataş, M., Çiçek, E., Başusta, A., Başusta, N., 2007. Age, growth and mortality of common carp (Cyprinus carpio Linneaus, 1758) population in Almus Dam Lake (Tokat-Turkey). Journal of Applied Biological Sciences, 1:81-85.
• Karaton, N., Gürel İnanlı, A., 2011. Tatlı Su Kefali (Squalius cephalus)’nin Et Verimi ve Besin Bileşimine Mevsimsel Değişiminin Etkisi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(1):63-69.
• Köprücü, K., Özdemir, Y., 2003. Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’nın Keban Baraj Gölü ve Hazar Gölü (Elazığ)’nde Yaşayan Populasyonlarının Et Verimi ve Bazı Büyüme Özelliklerinin Karşılaştırılması. Ege Su Ürünleri Dergisi, 20(3-4):337-343.
• Kırankaya, Ş.G., Ekmekçi, F.G., 2004. Gelingüllü Baraj Gölü’nde Yaşayan Aynalı Sazan (Cyprinus carpio L., 1758)’ın Büyüme Özellikleri, Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 28:1057-1064.
• Kurt Kaya, G., Erol Mercan, R., Yüksel, F., Kurtoğlu, M., Yıldız, N., Gündüz, F., Demirol, F., 2013. Tunceli Uzunçayır Baraj Gölü’nde Yaşayan Karabalık (Capoeta trutta Heckel, 1843) ve Siraz (Capoeta umbla Heckel, 1843) Balıklarının Et Verimlerinin İncelenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, 4:9-14.
• Mert, R., Bulut, S., Solak, K., 2008. Some Biological Characteristics of Cyprinus carpio (L., 1758) Inhabiting Apa Dam Lake (Konya-Turkey). Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2:47-60.
• Mert, R., Bulut, S., 2014. Some Biological Properties of Carp (Cyprinus carpio L., 1758)Introduced into Damsa Dam Lake, Cappadocia Region, Turkey. Pakistan Journal of Zoology, 46 (2):337-346.
• Özcan, G., Balık, S., 2006. Kemer Baraj Gölü’ndeki Chondrostoma meandrense Elvira, 1987’nin Et Veriminin İncelenmesi. Ege Su Ürünleri Dergisi, 23(3-4):449-451.
• Özcan, G., Balık, S., 2007. Kemer Baraj Gölü’ndeki Sazanın (Cyprinus carpio L., 1758) Gonadosomatik İndeks Değeri ve Et Verimi. Ulusal Su Günleri 2007, Antalya, 16-18 Mayıs 2007.
• Özyılmaz, A., Palalı, B., 2014. Atatürk Baraj Gölü’nde Avlanan Bazı Balıkların Et Verimleri, Yağ Seviyeleri ve Yağ Asitleri Bileşenleri. Yunus Araştırma Bülteni, 3:29-36.
• Özyurt, C.E., Avşar, D., 2001. Seyhan Baraj Gölü Sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758)’ların Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Ege Su Ürünleri Dergisi, 18(3-4):333-342.
• Ricker, W.E., 1975. Computation and interpretation of biological statistics of fish populations. Bulletin of the Fisheries Research Board of Canada, 191:1-382.
• Saç, G., Okgerman, H., 2016. Büyükçekmece Rezervuarı (İstanbul, Türkiye)’ndaki Bazı Balık Türlerinin Boy-Ağırlık ve Boy-Boy İlişkileri ile Kondisyon Faktörleri. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 2(1):43-48.
• Shakir, H.A., Qazi, J. I., Hussain, A., Ali, S., 2010. Growth coefficient and condition factor of three carp species reared under semı-intensive culture. Punjab University Journal of Zoology, 25(1-2):13-20.
• Şaşı, H., 2009. Güney Ege Bölgesi’ndeki Topçam Baraj Gölü’nde Yaşayan Siraz Balığının (Capoeta bergamae Karaman, 1969) Et Veriminin Belirlenmesi. Ege Su Ürünleri Dergisi, 26(1):35-38.
• Şaşı, H., Saidu, M., 2018. Characteristics of Meat Productivity in chub, Squalius Cephalus (L., 1758) From Upper Akcay River, Büyük Menderes Basin (Turkey). Muğla Journal of Science and Technology, 4(1):1-5.
• Şen, F., Elp, M., 2009. Karasu Çayı (Van) Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Populasyonunun Bazı Biyolojik Özellikleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1):31-34.
• Tesch, F.W., 1968. Age and Growth. In Methods for Assessment of Fish Production in Freshwaters. Edited by W.E. Ricker. IBP. Handbook No:3, Blackwell Scientific Publ. Oxford and Edinburg.
• Timur, G., 2008. Balık Anatomisi. Nobel Yayın Dağıtım No:1332, Ankara.
• URL-1, 2014. www.dsi.gov.tr/ T.C. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye’deki Barajlar. 21 Aralık 2017.
• Ünver, B., Yıldırım, M., 2011. Population characteristics of carp from Tödürge Lake in Sivas, Turkey. International Journal of Agriculture and Biology, 13:935–940.
• Varlık, C., Erkan, N., Özden, Ö., Mol, S., Baygar, T., 2004. Su Ürünleri İşleme Teknolojisi. İ.Ü Yayın No: 4465, Su Ürünleri Fakültesi No:7, İstanbul.
• Yılmaz, M., Akyürek, M., Balık, İ., 1992. Çivril (Işıklı) Gölü Limnolojik Araştırma Projesi Sonuç Raporu. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Eğirdir / Isparta. Yılmaz, M., Gül, A., Saylar, Ö., 2007. Hirfanlı Baraj Gölü (Kırşehir)’nde yaşayan Cyprinus carpio L., 1758’nun büyüme özellikleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1):37-57.
• Yılmaz, S., Polat, N., 2008. Cyprinus carpio L., (Sazan)’nun Yaş Tayini İçin Farklı Kemiksi Yapıların Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 3(2):149-161.
• Yılmaz, S., Yazıcıoğlu, O., Yılmaz, M., Polat, N., 2010. Hirfanlı Baraj Gölü’nde Yaşayan Cyprinus carpio L., 1758 ve Tinca tinca (L., 1758)’nın Boy-Ağırlık ve Boy-Boy İlişkileri ile Mevsimsel Kondisyon Faktörleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Dergisi, 5(2):154-162.
• Yılmaz, S., Yazıcıoğlu, O., Polat, N., 2012. Bafra Balık Gölleri (Samsun, Türkiye)’ndeki Sazan (Cyprinus carpio L., 1758)’ın Yaş ve Büyüme Özellikleri, Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(7):1-12.
• Yüce, S., Gündüz, F., Demirol, F., Çelik, B., Alpaslan, K., Çoban, M.Z., Aydın, R., Şen, D., 2016. Atatürk Baraj Gölü’nde Aynalı Sazan (Cyprinus carpio L., 1758)’ın Bazı Populasyon Parametreleri. Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 2(1):31-42.
• Zencir, Ö., Korkmaz, A.Ş., 2004. Beyşehir Gölü Kadife Balıklarının (Tinca tinca L., 1758) Et Verimi ve Vücut Kompozisyonu. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4):474-480.