Tunceli Uzunçayır Baraj Gölü’ndeki Kababurun (Chondrostoma regium, (Heckel, 1843)) Balıklarının Et Veriminin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 360 - 366, 31.12.2022

Gülderen Kurt Kaya , Fahrettin Yüksel , Fatih Gündüz , Ferhat Demirol

https://doi.org/10.29132/ijpas.1100125

Öz

Bu çalışma, Uzunçayır Baraj Gölü’nden avlanan kababurun balığı (Chondrostoma regium, (Heckel, 1843))’nın et verimliliğini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla çalışmada, C. regium türüne ait yaşları I-VIII arasında dağılım gösteren 100 adet balık kullanılmış olup, et verimliliği ile farklı vücut kısımları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. İncelenen örneklerde, ortalama yüzgeç ağırlığı, omurga ağırlığı, deri ağırlığı, baş ağırlığı, iç organ ağırlığı ve tüketilebilir kısımların vücut ağırlığına göre yüzde oranları sırasıyla %1,72, %3,57, %7,50, %10,55, %9,94 ve %66,72 olarak belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda kababurun örneklerinde en yüksek tüketilebilir et oranının III. yaş grubunda (%67,91), en düşük et oranının ise I. yaş (%62,04) grubunda olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Chondrostoma regium, kababurun, et verimi, Uzunçayır Baraj Gölü

Determination of Flesh Productivity of Brond-snout (Chondrostoma regium, (Heckel, 1843)) in Tunceli Uzunçayır Dam Lake

Öz

This study was carried out to determine the flesh yield of brond-snout (Chondrostoma regium, (Heckel, 1843)) caught from Uzunçayır Dam Lake. For this purpose, 100 C. regium were used in the study which are between the age range of I-VIII and the relationships between flesh yields and various body organs were examined. Average fin weight, spine weight, skin weight, head weight, visceral weight and the ratios of consumed parts to body weight were determined in the samples examined, 1.72%, 3.57%, 7.50%, 10.55%, 9.94% and 66.72% respectively. At the end of the study, it was determined that the highest rate of consumable meat was in the 3rd age group (67.91%), and the lowest rate of meat was in the 1st age group (62.04%).

Anahtar Kelimeler

Chondrostoma regium, Brond-snout, flesh yield, Uzunçayır Dam Lake

Kaynakça

• Alagöz Ergüden, S. (2013). Seyhan Baraj Gölü’nde (Türkiye) yaşayan kababurun [Chondrostoma regium (Heckel, 1843)]’un et veriminin belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 6(1), 54-58.
• Aras, S., Yanar, M. Bircan, R. (1992). The connection of flesh productivity and body parts in Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) living in Karasu River (in Turkish). Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Erzurum, 106-115.
• Arslan, A. (1992). Keban Baraj Gölü aynalı sazanlarının (Cyprinus carpio L.) et verimi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6, 1-12.
• Aydın, R., Çalta, M., Şen, D., Çaban, M.Z. (2004). Relationships between fish lengths and otolith length in the population of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) inhabiting Keban Dam Lake. Pakistan Journal of Biological Science, 7(9),1550-1553.
• Baysal, A., Aksoy, M., Besler, T.H., Bozkurt, N., Keçecioğlu, S., Mercanlıgil, S.M., Merdol, T.K., Pekcan, G., Yıldız, E. (2013). Diyet el kitabı. Hatipoğlu Yayınları, Ankara, Türkiye, 654s.
• Bozkurt, Y., Bekcan, S., Çakıroğulları, G. Ç. (2006). İnci balığının (Alburnus orontis, Sauvage 1882) et kompozisyonu ve mevsimsel değişimi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 12(1), 70-73.
• Çelikkale, M. S. (1977). The rates of various organs of the total body weight of culture carp and the amount of edible portion comparison with agricultural animals and other economic inland fishes. Tübitak IV. Bilim Kong. Veteriner ve Hay. Araşt. Grub. Teb., Tübitak Yayın No: 389, V.H.A.G. Seri No:10, Ankara.
• Diler, A., Becer, Z. A. (2001). Karacaören I Baraj Gölündeki eğrez (Vimba vimba tenella (Nordmann, 1840)) balıklarının kimyasal kompozisyonu ve et verimi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 25, 87-92.
• Duman, E., Duman, M. (1996). Keban Baraj Gölü’nde avlanan Capoeta trutta Heckel, 1843 ile Barbus rajanorum mystaceus Heckel, 1843’ün et verimi ve besin değerleri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 13, 83-88.
• Duman, M., Dartay, M., Yüksel, F. (2011). Munzur Çayı (Tunceli) dağ alabalıkları Salmo trutta macrostigma (Dumeril, 1858)’nin et verimi ve kimyasal kompozisyonu. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(1), 41-45.
• Duman, M., Şen, D. (2003). Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss, W.)’nın kimyasal bileşimi ve et verimindeki değişimlerin mevsimsel olarak incelenmesi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15, 635-644.
• Erkoyuncu, İ., Erdem, M., Samsun, O., Özdamar, E., Kaya, Y. (1994). Karadeniz’de avlanan bazı balık türlerinin et verimi, kimyasal yapısı ve boy-ağırlık ilişkisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 8(1-2), 181-191.
• Geldiay, R., Balık, S. (1999). Türkiye Tatlısu Balıkları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi yayınları. No:46, Ders Kitabı Dizini No:16,532s. İzmir.
• Göğüş, A.K., Kolsarıcı, N. (1992). Su Ürünleri Teknolojisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. 1243, Ankara, 261 s.
• Köprücü, K., Özdemir, Y. (2003). Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’nın Keban Baraj Gölü ve Hazar Gölü (Elazığ)’nde yaşayan populasyonlarının et verimi ve bazı büyüme özelliklerinin karşılaştırılması. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 20(3-4), 337-343.
• Kurt Kaya, G., Erol Mercan, R., Yüksel, F., Kurtoğlu, M., Gündüz, F., Yıldız, N., Demirol, F. (2013). Tunceli Uzunçayır Baraj Gölü’nde yaşayan karabalık (Capoeta trutta Heckel, 1843) ve siraz (Capoeta umbla Heckel, 1843) balıklarının et verimlerinin incelenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, 4, 9-14.
• Özcan, G., Balık, S., (2006), Kemer Baraj Gölü’ndeki Chondrostoma meandrense Elvira, 1987’nin et veriminin incelenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23, 449-451.
• Özdemir, N. (1982). Elazığ-Hazar Gölünde bulunan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’nın et verimi ile ilgili bazı vücut organları arasındaki ilişki. Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Dergisi, 2, 95-101.
• Özdemir, N., Şen, D. (1982). Fırat Nehri’nde bulunan Leuciscus cephalus (Linnaeus 1758)’un çeşitli organlarının toplam vücut ağırlığındaki oranları ve et randımanı. Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Dergisi, 1(1), 84-90.
• Özdemir, N., Şen, D., Polat, N. (1985). Van Gölü’nde Yaşayan Chalcalburnus tarichi (Pallas, 1811)’nin et randımanı ve yöre halkı için önemi. Elazığ Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Dergisi, 3, 39-43.
• Özdemir, N., Şen, D. (1988). Karakoçan – Kalecik – Elazığ Göleti’nde bulunan Barbus plebejus lacerta (Heckel, 1843)’nın et verimi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 6, 73-81.
• Özdemir, N., Temizer, A. (1992). A study of flesh productivity of living cyprinids (Cyprinus carpio L. 1758) in Çıldır Lake (in Turkish), Fırat Ünv. XI. Ulusal Biyoloji Kongresi, 175-178.
• Samsun, S., Erdem, M. E., Samsun, N. (2006). Mezgit (Gadus merlangus euxinus Nordmann, 1840) balığının et verimi ve kimyasal kompozisyonunun belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(2), 165-170.
• Sioen, I., Matthys, C., De Backer, G., Van Camp, J., Henauw, S.D. (2007). Importance of seafood as nutrient source in the diet of Belgian adolescents. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 20(6), 580-589.
• Suiçmez, M., Yılmaz, S., Şeherli, T. (2011). Age and growth of Chondrostoma regium (Heckel, 1843) from Almus Dam Lake, Turkey. SDU Journal of Science, 6, 82-90.
• Şaşı, H. (2009). Güney Ege Bölgesi’ndeki Topçam Baraj Gölü’nde yaşayan siraz balığının (Capoeeta bergaae Karaman, 1969) et veriminin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 26(1), 35-38.
• Şevik, R. (1997). Atatürk Barajı Suriye sınırı arasındaki sular (Fırat)’da yaşayan Chondrostoma regium’un büyüme özellikleri üzerine bir araştırma. Akdeniz Balıkçılık Kongresi, 555-562, İzmir.
• Tellioğlu, A., Pala, G., Çoban, M.Z., Şen, D. (2004). Keban Baraj Gölü’nde yaşayan Chondrostoma regium (Heckel, 1843)’un sindirim sistemi içeriği. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(4), 623-632.
• Tilamia, S.K., Sampels, S. (2018). Nutritional value of fish: lipids, proteins, vitamins, and minerals. Reviews in Fisheries Science & Aquaculture, 26(2), 243–253.
• Yüce, S, Aydın, R., Gündüz, F., Demirol, F., Şeker, T., Çoban, M.Z., Şen, D. (2015). Keban Baraj Gölü’nde yaşayan Chondrostoma regium (Heckel, 1843)’un büyüme özellikleri. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 27(2), 29-36.
• Zencir, Ö., Korkmaz, Ş.A. (2004). Beyşehir Gölü kadife balıklarının (Tinca tinca L., 1758) et verimi ve vücut kompozisyonu. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4), 474-480.