The Comparison of 2013 and 2024 Preschool Education Programs in terms of Social Emotional Development Outcomes
Yıl 2024,
, 38 - 51, 25.08.2024
Afife Beyza Yüksel
,
Neşe Çiftçi
,
Hande Arslan Çiftçi
Öz
The aim of this study was to examine and compare the social emotional development outcomes and indicators of Ministry of National Education (MoNE) 2013 and 2024 Preschool Education Programs. One of the qualitative study methodologies, document analysis, was used to examine the social emotional development outcomes in 2013 Preschool Education Program and the social emotional development and values in revised 2024 Preschool Education Program. "Learning Outcome-Indicator Comparison Form" was designed by researchers and expert opinion was obtained. The data obtained through this form were analyzed with the descriptive analysis technique. 2024 Preschool Education Program includes a total of 22 learning outcomes and 129 indicators in the domain of social emotional development and values. As a result of the research, it was determined that 9 new learning outcomes were added to the revised 2024 preschool education program, 13 learning outcomes were changed, elaborated or combined. In addition, it was revealed that 3 outcomes that were included as learning outcomes in the 2013 preschool education program but not in the 2024 program were added to the indicators of some learning outcomes of the updated program. It is seen that the newly added learning outcomes are related to internalizing root values, environment, sustainability, recycling, helping, establishing social relations and regulating emotions. The added and revised learning outcomes in the revised 2024 program were discussed one by one in the light of the relevant literature.
Kaynakça
- Akaydın, D., & Gültekin Akduman, G. (2016). 6 yaş grubu çocukların duygusal zekâ düzeyleri ile empatik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1353-1360.
- Alisinanoğlu, F., & Kesicioğlu, O. S. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının davranış sorunlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Giresun İli Örneği). Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 93-110.
- Arslan Çiftçi, H., & Uyanık Balat, G. (2018). Sosyal-duygusal gelişim değerlendirme ölçeği: 48-66 aylık çocuklar için uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 74-87.
- Aslan, E. (2008). Drama temelli sosyal beceri eğitiminin 6 yaş çocuklarının sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- August E. G., Stack D. M., Martin-Storey A., Serbin L. A., Ledingham J., & Schwartzman A. E. (2017). Emotion regulation in at-risk preschoolers: longitudinal associations and influences of maternal histories of risk. Infant Child Development, 26(1), e1954. https://doi.org/10.1002/icd.1954
- Ayaydın, A. (2010). Okul öncesi dönemde görsel sanatlar eğitiminin bireye kazandırdığı değerler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 187-200.
- Aydın, M. Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış, 6(18), 16-19.
- Başal, H. A. (2005). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Morpa Kültür Yayınları.
- Choi, D. H., & Kim, J. (2003). Practicing social skills training for young children with low peer acceptance: A cognitive-social learning model. Early Childhood Education Journal, 31(1), 41-46.
- Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications.
- Danielson, C. K., & Phelps, C. R. (2003). The assessment of children's social skills through self-report: A potential screening instrument for classroom use. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 35(4), 218-229.
- Dereli-İman, E. (2013). Çocuklar için sosyal problem çözme ölçeğinin 6 yaş grubu için Türkiye uyarlaması ve okul öncesi davranış problemleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 479-498.
- Derman Sparks, L., & Edwards, J. O. (2010). Anti-bias education for young children and ourselves. National Association for the Education of Young Children.
- Demoulin, D. F. (1998). Reading empowers self-concept. Kappa Delta Pi Record, 35(1), 28-31.
- Diamond, A., & Lee, K. (2011). Interventions shown to aid executive function development in children 4–12 years old. Science, 333, 959–963.
- Diken, H. İ. (Ed.) (2010). Erken çocukluk eğitimi. Pegem Akademi Yayınevi.
- Direk, İ. N., & Batmaz, O. (2024). Okul öncesi eğitim programlarına bir bakış: 2013 ve 2024 programlarının karşılaştırılması. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 866-880. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1442767
- Ersan, C. & Tok, Ş. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık düzeylerinin duygu ifade etme ve duygu düzenleme açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 45(201), 359-391. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2019.8150
- Ersay, E., & Koca, A. (2023). 60-72 aylık erken çocukluk dönemindeki çocukların empati becerilerinin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 8(95), 611-619.
- Ertek-Eroğlu, B., & Eker, C. (2024). 2013 ve 2024 yılı okul öncesi eğitim programlarının karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science, 151, 391-403. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.75799
- Geniş, N. & Kahraman, Ö. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarında bağlanma ve benlik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2446-2454.
- Gill, T. (2007). No fear: Growing up in a risk averse society. Calouste Gulbenkian Foundation.
- Goodvin, R., Thompson, R. A. & Winer, A. C. (2015). The individual child: Temperament, emotion, self, and personality. İçinde M. H. Bornstein & M. E. Lamb (Ed.), Developmental science: An advanced textbook (ss. 491– 533). Taylor & Francis.
- Göçmen, F. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarda dramayla ahlâk eğitimi: Yardımlaşma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Göl-Güven, M. (2024). 2013-2024 okul öncesi öğretim programlarının karşılaştırılması. https://cocukbogazici.com
- Gülay, H. (2009). Okul öncesi dönemde akran ilişkiler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22), 82-93.
- Gültekin Akduman, G., Günindi, Y. & Türkoğlu, D. (2015). Okul öncesi dönem çocukların sosyal beceri düzeyleri ile davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 8(37), 157-173.
- Gürkan, K. (2023). Türkiye'de 2003-2021 yılları arasında fen bilimleri alanında yaratıcı drama yöntemi kullanılarak yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Gürsoy, F. & Özaslan, H. (2018). Çocuk gelişimine giriş. İçinde N. Aral. (Ed.), Çocuk gelişimi (ss. 2-24). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Hanley, G. P., Heal, N. A., Tiger, J. H., & Ingvarsson, E. T. (2007). Evaluation of a classwide teaching program for developing preschool life skills. Journal of Applied Behavior Analysis, 40(2), 277-300.
- Hanley, G. P., Fahmie, T. A., & Heal, N. A. (2014). Evaluation of the preschool life skills program in Head Start classroom: Systematic replication. Journal of Applied Behavior Analysis, 47(2), 443-448.
- Holland, M. L., & Merrell, K. W. (1998). Social-emotional characteristics of preschool-aged children referred for Child Find screening and assessment: A comparative study. Research in Developmental Disabilities, 19(2), 167-179.
- Johansson, E., Brownlee, J., Cobb-Moore, C., Boulton-Lewis, G., Walker, S., & Ailwood, J. (2011). Practices for teaching moral values in the early years: A call for a pedagogy of participation. Education, Citizenship and Social Justice, 6(2), 109-124.
- Juvonen, J., Lessard, L. M., Rastogi, R., Schacter, H. L., & Smith, D. S. (2019). Promoting social inclusion in educational settings: Challenges and opportunities. Educational Psychologist, 54, 250-270.
- Kahriman-Öztürk, D. (2010). Preschool children’s attitudes towards selected environmental issues. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kim, S., Nordling, J. K., Yoon, J. E., Boldt, L. J. ve Kochanska, G. (2013). Effortful control in “hot” and “cool” tasks differentially predicts children’s behavior problems and academic performance. Journal of Abnormal Child Psychology, 41, 43–56. https://doi.org/10.1007/s10802-012-9661-4
- Koçyiğit, S., & Kayılı, G. (2008). Montesori eğitimi alan ve almayan anaokulu öğrencilerinin sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 511-516.
- Koruklu, N., & Yılmaz, N. (2010). Çatışma çözme ve arabuluculuk eğitimi programının okul öncesi kurumlara devam eden çocukların problem çözme becerisine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-20.
- Köksal, O., Balaban Dağal, A., & Duman, A. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programi Hakkindaki Görüşlerinin Belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 46(4), 379-394. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3395
- Lavrysen, A., Bertrands, E., Leyssen, L., Smets, L., Vanderspikken, A., & De Graef, P. (2017). Risky-play at school. Facilitating risk perception and competence in young children. European Early Childhood Education Research Journal, 25(1), 89-105.
- Landy, S., & Menna, R. (2001). Play between aggressive young children and their mothers. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 6(2), 223-239.
- Losinski, M., Ennis, R., Katsiyannis, A., & Rapa, L. J. (2019). Schools as change agents in reducing bias and discrimination: Shaping behaviors and attitudes. Journal of Child and Family Studies, 28(10), 2718-2726.
- Luczynski, K. C., & Hanley, G. P. (2013). Prevention of problem behavior by teaching functional communication and self‐control skills to preschoolers. Journal of Applied Behavior Analysis, 46(2), 355-368.
- Lundy, L., & O’Lynn, P. (2019). The education rights of children. İçinde Kilkelly, U., Liefaard, T. (Ed.), International human rights of children. Springer.
- McClellan, D. E., & Katz, L. G. (2001). Assessing young children’s social competence. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 450953).
- MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
- MEB. (2024). Okul öncesi eğitim programı. MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
- Meriç, A. & Özyürek, A. (2018). Okul öncesi dönem çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 8(14), 137-166.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
- Murray, J. (2012). Learning to live together: An exploration and analysis of managing cultural diversity in centrebased early childhood development programmes. Intercultural Education, 23(2), 89-103.
- Nemli, E. (2007). Sürdürülebilir gelişme: Ekonomi ile çevre arasındaki denge, Sunum, Kalder-Çevre Uzmanlık Grubu.
- Nikolaeva, S. (2008). The ecological education of pre-school children. Russian Education & Society, 50(3), 64-72.
- Nix, R. L., Bierman, K. L., Domitrovich, C. E., & Gill, S. (2013). Promoting children's social-emotional skills in preschool can enhance academic and behavioral functioning in kindergarten: Findings from Head Start REDI. Early Education & Development, 24(7), 1000-1019. https://doi.org/10.1080/10409289.2013.825565
- Ogelman, H. G. & Sarıkaya, H. E. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri: Denizli ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 81-100.
- Onur, A., Çağlar, A., & Salman, M. (2016). Okulöncesi çocuklarda atık kağıtların değerlendirilmesi ve çevre bilincinin kazandırılması. Kastamonu Education Journal, 24(5), 2457-2468.
- Özbek, Ö. Y., & Taneri, P. O. (2023). Okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitime ilişkin farkındalıkları üzerine sanat-temelli bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11(1), 75-96.
- Özgöker, S., & Gürşimşek, A. I. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin akran zorbalığına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 37(3), 857-874. https://doi.org/10.33308/26674874.2023373642
- Özkan, B., & Girgin, F. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliği uygulamalarını değerlendirmesi. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), 79-85.
- Quisumbing, L. R., & Leo, J. D. (Eds.). (2005). Learning to do: Values for learning and working together in a globalized world, an ıntegrated approach to ıncorporating values education in technical and vocational education and training (UNESCOAPNIEVE Sourcebook, No. 3). UNESCO-UNEVOC International Centre for Technical and Vocational Education and Training.
- Saarni, C. (2001). Cognition, context and goals significant components in social-emotional effectiveness. Social Development, 10, 125-129.
- Santrock, J. W. (2014). Child development. McGraw Hill Education.
- Senemoğlu, N. (Ed.) (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. (21. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Sezgin, E. Y. (2018). Okulöncesi dönemde yaşam becerileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(12), 710–719.
- Şahin, G., & Arı, R. (2016). Okul öncesi çocukların yürütücü işlevleri ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 1-9.
- Tombul, F. (2006). Türkiye’de çevre için eğitime verilen önem. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Trawick Smith, J. (2014). Erken çocukluk döneminde gelişim: Çok kültürlü bir bakış açısı. B. Akman (Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık.
- Tuğrul, B. (2006). Okul öncesi dönemde düşünme becerilerinin gelişmesinde yaratıcı bir süreç olarak drama. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(2), 67-80.
- Uçuş, Ş. & Şahin, A. E. (2012). Çocuk hakları sözleşmesine yönelik öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 25-41.
- Willoughby, M., Kupersmidt, J., Voegler-Lee, M., & Bryant, D. (2011). Contributions of hot and cool self-regulation to preschool disruptive behavior and academic achievement. Developmental Neuropsychology, 36(2), 162–180.
- Wach, E., & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Paper in Brief, 13, 1-11.
- Wortham, S. (1998). Early childhood curriculum: Developmental bases for learning and teaching (2th. Edition). PrenticeHall.
- Yavuzer, H. (2000). Çocuk eğitimi el kitabı. Remzi Kitabevi.
- Yazar, T. & Erkuş, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 196-211.
- Yılmaz, E. (2012). 60-72 aylık çocukların duyguları anlama becerilerinin sosyal problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Zelazo, P. D. ve Müller, U. (2002). Executive function in typical and atypical development. U. Goswami (Ed.), Handbook of Childhood Cognitive Development içinde (ss. 445–469). Oxford, England: Blackwell.
- Zelazo, P. D., Müller, U., Frye, D. & Marcovitch, S. (2003). The development of executive function in early childhood. Monographs of the society for research in child development, 68(3), 1–137.
MEB 2013 ve 2024 Okul Öncesi Eğitim Programlarının Sosyal Duygusal Gelişim Kazanımları Açısından Karşılaştırılması
Yıl 2024,
, 38 - 51, 25.08.2024
Afife Beyza Yüksel
,
Neşe Çiftçi
,
Hande Arslan Çiftçi
Öz
Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) 2013 ve 2024 yılı okul öncesi eğitim programlarının sosyal duygusal gelişim alanındaki kazanım ve göstergelerinin karşılaştırılarak incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman inceleme tekniği kullanılarak 2013 Okul Öncesi Eğitim Programında yer alan sosyal ve duygusal gelişim alanı ile güncellenen 2024 Okul Öncesi Eğitim Programındaki sosyal duygusal gelişim ve değerler alanı incelenmiştir. Araştırmacılar tarafından “Kazanım-Gösterge Karşılaştırma Formu” hazırlanmış ve uzman görüşü alınmıştır. Hazırlanan bu form aracılığıyla elde edilen veriler, betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. 2024 Okul Öncesi Eğitim Programında sosyal duygusal gelişim ve değerler alanında 22 kazanım ve 129 gösterge bulunmaktadır. Araştırma sonucunda, güncellenen 2024 okul öncesi eğitim programına 9 yeni kazanımın eklendiği, 13 kazanımın göstergeleriyle birlikte değiştirildiği, detaylandırıldığı veya birleştirildiği belirlenmiştir. Ayrıca, 2013 okul öncesi eğitim programında kazanım olarak yer alıp 2024 programında yer almayan 3 kazanımın güncellenen programın bazı kazanımlarının göstergelerine eklendiği ortaya konmuştur. Programa yeni eklenen kazanımların kök değerleri içselleştirme, çevre, sürdürülebilirlik, geri dönüşüm, yardımlaşma, sosyal ilişki kurma ve duygu düzenleme ile ilgili olduğu görülmektedir. Güncellenen 2024 programında eklenen ve değiştirilen kazanımlar tek tek ele alınarak ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.
Etik Beyan
Bu çalışma, doküman inceleme çalışması olduğu için Etik Kurul İzni alınmasını gerektiren çalışmalar grubunda yer almamaktadır. Bu nedenle Etik Kurul İzni beyan edilmemiştir.
Kaynakça
- Akaydın, D., & Gültekin Akduman, G. (2016). 6 yaş grubu çocukların duygusal zekâ düzeyleri ile empatik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1353-1360.
- Alisinanoğlu, F., & Kesicioğlu, O. S. (2010). Okul öncesi dönem çocuklarının davranış sorunlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Giresun İli Örneği). Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 93-110.
- Arslan Çiftçi, H., & Uyanık Balat, G. (2018). Sosyal-duygusal gelişim değerlendirme ölçeği: 48-66 aylık çocuklar için uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 74-87.
- Aslan, E. (2008). Drama temelli sosyal beceri eğitiminin 6 yaş çocuklarının sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- August E. G., Stack D. M., Martin-Storey A., Serbin L. A., Ledingham J., & Schwartzman A. E. (2017). Emotion regulation in at-risk preschoolers: longitudinal associations and influences of maternal histories of risk. Infant Child Development, 26(1), e1954. https://doi.org/10.1002/icd.1954
- Ayaydın, A. (2010). Okul öncesi dönemde görsel sanatlar eğitiminin bireye kazandırdığı değerler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 187-200.
- Aydın, M. Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış, 6(18), 16-19.
- Başal, H. A. (2005). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Morpa Kültür Yayınları.
- Choi, D. H., & Kim, J. (2003). Practicing social skills training for young children with low peer acceptance: A cognitive-social learning model. Early Childhood Education Journal, 31(1), 41-46.
- Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications.
- Danielson, C. K., & Phelps, C. R. (2003). The assessment of children's social skills through self-report: A potential screening instrument for classroom use. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 35(4), 218-229.
- Dereli-İman, E. (2013). Çocuklar için sosyal problem çözme ölçeğinin 6 yaş grubu için Türkiye uyarlaması ve okul öncesi davranış problemleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 479-498.
- Derman Sparks, L., & Edwards, J. O. (2010). Anti-bias education for young children and ourselves. National Association for the Education of Young Children.
- Demoulin, D. F. (1998). Reading empowers self-concept. Kappa Delta Pi Record, 35(1), 28-31.
- Diamond, A., & Lee, K. (2011). Interventions shown to aid executive function development in children 4–12 years old. Science, 333, 959–963.
- Diken, H. İ. (Ed.) (2010). Erken çocukluk eğitimi. Pegem Akademi Yayınevi.
- Direk, İ. N., & Batmaz, O. (2024). Okul öncesi eğitim programlarına bir bakış: 2013 ve 2024 programlarının karşılaştırılması. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 866-880. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1442767
- Ersan, C. & Tok, Ş. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık düzeylerinin duygu ifade etme ve duygu düzenleme açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 45(201), 359-391. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2019.8150
- Ersay, E., & Koca, A. (2023). 60-72 aylık erken çocukluk dönemindeki çocukların empati becerilerinin incelenmesi. Social Sciences Studies Journal, 8(95), 611-619.
- Ertek-Eroğlu, B., & Eker, C. (2024). 2013 ve 2024 yılı okul öncesi eğitim programlarının karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science, 151, 391-403. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.75799
- Geniş, N. & Kahraman, Ö. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarında bağlanma ve benlik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 2446-2454.
- Gill, T. (2007). No fear: Growing up in a risk averse society. Calouste Gulbenkian Foundation.
- Goodvin, R., Thompson, R. A. & Winer, A. C. (2015). The individual child: Temperament, emotion, self, and personality. İçinde M. H. Bornstein & M. E. Lamb (Ed.), Developmental science: An advanced textbook (ss. 491– 533). Taylor & Francis.
- Göçmen, F. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarda dramayla ahlâk eğitimi: Yardımlaşma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Göl-Güven, M. (2024). 2013-2024 okul öncesi öğretim programlarının karşılaştırılması. https://cocukbogazici.com
- Gülay, H. (2009). Okul öncesi dönemde akran ilişkiler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22), 82-93.
- Gültekin Akduman, G., Günindi, Y. & Türkoğlu, D. (2015). Okul öncesi dönem çocukların sosyal beceri düzeyleri ile davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 8(37), 157-173.
- Gürkan, K. (2023). Türkiye'de 2003-2021 yılları arasında fen bilimleri alanında yaratıcı drama yöntemi kullanılarak yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Gürsoy, F. & Özaslan, H. (2018). Çocuk gelişimine giriş. İçinde N. Aral. (Ed.), Çocuk gelişimi (ss. 2-24). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Hanley, G. P., Heal, N. A., Tiger, J. H., & Ingvarsson, E. T. (2007). Evaluation of a classwide teaching program for developing preschool life skills. Journal of Applied Behavior Analysis, 40(2), 277-300.
- Hanley, G. P., Fahmie, T. A., & Heal, N. A. (2014). Evaluation of the preschool life skills program in Head Start classroom: Systematic replication. Journal of Applied Behavior Analysis, 47(2), 443-448.
- Holland, M. L., & Merrell, K. W. (1998). Social-emotional characteristics of preschool-aged children referred for Child Find screening and assessment: A comparative study. Research in Developmental Disabilities, 19(2), 167-179.
- Johansson, E., Brownlee, J., Cobb-Moore, C., Boulton-Lewis, G., Walker, S., & Ailwood, J. (2011). Practices for teaching moral values in the early years: A call for a pedagogy of participation. Education, Citizenship and Social Justice, 6(2), 109-124.
- Juvonen, J., Lessard, L. M., Rastogi, R., Schacter, H. L., & Smith, D. S. (2019). Promoting social inclusion in educational settings: Challenges and opportunities. Educational Psychologist, 54, 250-270.
- Kahriman-Öztürk, D. (2010). Preschool children’s attitudes towards selected environmental issues. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kim, S., Nordling, J. K., Yoon, J. E., Boldt, L. J. ve Kochanska, G. (2013). Effortful control in “hot” and “cool” tasks differentially predicts children’s behavior problems and academic performance. Journal of Abnormal Child Psychology, 41, 43–56. https://doi.org/10.1007/s10802-012-9661-4
- Koçyiğit, S., & Kayılı, G. (2008). Montesori eğitimi alan ve almayan anaokulu öğrencilerinin sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 511-516.
- Koruklu, N., & Yılmaz, N. (2010). Çatışma çözme ve arabuluculuk eğitimi programının okul öncesi kurumlara devam eden çocukların problem çözme becerisine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-20.
- Köksal, O., Balaban Dağal, A., & Duman, A. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitim Programi Hakkindaki Görüşlerinin Belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 46(4), 379-394. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3395
- Lavrysen, A., Bertrands, E., Leyssen, L., Smets, L., Vanderspikken, A., & De Graef, P. (2017). Risky-play at school. Facilitating risk perception and competence in young children. European Early Childhood Education Research Journal, 25(1), 89-105.
- Landy, S., & Menna, R. (2001). Play between aggressive young children and their mothers. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 6(2), 223-239.
- Losinski, M., Ennis, R., Katsiyannis, A., & Rapa, L. J. (2019). Schools as change agents in reducing bias and discrimination: Shaping behaviors and attitudes. Journal of Child and Family Studies, 28(10), 2718-2726.
- Luczynski, K. C., & Hanley, G. P. (2013). Prevention of problem behavior by teaching functional communication and self‐control skills to preschoolers. Journal of Applied Behavior Analysis, 46(2), 355-368.
- Lundy, L., & O’Lynn, P. (2019). The education rights of children. İçinde Kilkelly, U., Liefaard, T. (Ed.), International human rights of children. Springer.
- McClellan, D. E., & Katz, L. G. (2001). Assessing young children’s social competence. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 450953).
- MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
- MEB. (2024). Okul öncesi eğitim programı. MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
- Meriç, A. & Özyürek, A. (2018). Okul öncesi dönem çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 8(14), 137-166.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
- Murray, J. (2012). Learning to live together: An exploration and analysis of managing cultural diversity in centrebased early childhood development programmes. Intercultural Education, 23(2), 89-103.
- Nemli, E. (2007). Sürdürülebilir gelişme: Ekonomi ile çevre arasındaki denge, Sunum, Kalder-Çevre Uzmanlık Grubu.
- Nikolaeva, S. (2008). The ecological education of pre-school children. Russian Education & Society, 50(3), 64-72.
- Nix, R. L., Bierman, K. L., Domitrovich, C. E., & Gill, S. (2013). Promoting children's social-emotional skills in preschool can enhance academic and behavioral functioning in kindergarten: Findings from Head Start REDI. Early Education & Development, 24(7), 1000-1019. https://doi.org/10.1080/10409289.2013.825565
- Ogelman, H. G. & Sarıkaya, H. E. (2015). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin değerler eğitimi konusundaki görüşleri: Denizli ili örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 81-100.
- Onur, A., Çağlar, A., & Salman, M. (2016). Okulöncesi çocuklarda atık kağıtların değerlendirilmesi ve çevre bilincinin kazandırılması. Kastamonu Education Journal, 24(5), 2457-2468.
- Özbek, Ö. Y., & Taneri, P. O. (2023). Okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitime ilişkin farkındalıkları üzerine sanat-temelli bir çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11(1), 75-96.
- Özgöker, S., & Gürşimşek, A. I. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin akran zorbalığına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 37(3), 857-874. https://doi.org/10.33308/26674874.2023373642
- Özkan, B., & Girgin, F. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliği uygulamalarını değerlendirmesi. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(4), 79-85.
- Quisumbing, L. R., & Leo, J. D. (Eds.). (2005). Learning to do: Values for learning and working together in a globalized world, an ıntegrated approach to ıncorporating values education in technical and vocational education and training (UNESCOAPNIEVE Sourcebook, No. 3). UNESCO-UNEVOC International Centre for Technical and Vocational Education and Training.
- Saarni, C. (2001). Cognition, context and goals significant components in social-emotional effectiveness. Social Development, 10, 125-129.
- Santrock, J. W. (2014). Child development. McGraw Hill Education.
- Senemoğlu, N. (Ed.) (2012). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. (21. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
- Sezgin, E. Y. (2018). Okulöncesi dönemde yaşam becerileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(12), 710–719.
- Şahin, G., & Arı, R. (2016). Okul öncesi çocukların yürütücü işlevleri ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(6), 1-9.
- Tombul, F. (2006). Türkiye’de çevre için eğitime verilen önem. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Trawick Smith, J. (2014). Erken çocukluk döneminde gelişim: Çok kültürlü bir bakış açısı. B. Akman (Çev. Ed.). Nobel Yayıncılık.
- Tuğrul, B. (2006). Okul öncesi dönemde düşünme becerilerinin gelişmesinde yaratıcı bir süreç olarak drama. Yaratıcı Drama Dergisi, 1(2), 67-80.
- Uçuş, Ş. & Şahin, A. E. (2012). Çocuk hakları sözleşmesine yönelik öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 25-41.
- Willoughby, M., Kupersmidt, J., Voegler-Lee, M., & Bryant, D. (2011). Contributions of hot and cool self-regulation to preschool disruptive behavior and academic achievement. Developmental Neuropsychology, 36(2), 162–180.
- Wach, E., & Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. IDS Practice Paper in Brief, 13, 1-11.
- Wortham, S. (1998). Early childhood curriculum: Developmental bases for learning and teaching (2th. Edition). PrenticeHall.
- Yavuzer, H. (2000). Çocuk eğitimi el kitabı. Remzi Kitabevi.
- Yazar, T. & Erkuş, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programındaki değerler eğitimine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 196-211.
- Yılmaz, E. (2012). 60-72 aylık çocukların duyguları anlama becerilerinin sosyal problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Zelazo, P. D. ve Müller, U. (2002). Executive function in typical and atypical development. U. Goswami (Ed.), Handbook of Childhood Cognitive Development içinde (ss. 445–469). Oxford, England: Blackwell.
- Zelazo, P. D., Müller, U., Frye, D. & Marcovitch, S. (2003). The development of executive function in early childhood. Monographs of the society for research in child development, 68(3), 1–137.