Küresel Ekonomik Kriz Döneminde Türkiye'de Uygulanan Vergi Politikalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 27 - 46, 30.07.2018

Çağlayan Tabar , Mircan Tokatlıoğlu

https://doi.org/10.30927/ijpf.364430

Cited By: 5

Öz

Ekonomik kriz, bir ekonomide aniden ve beklenmedik bir
şekilde ortaya çıkan olayların ekonomiyi olumsuz etkilemesidir. Ekonomik
krizlerin olumsuz etkilerinin azaltılması için çeşitli politikalar
uygulanmaktadır. Bu politikalardan biri de vergi politikasıdır. 2008 yılında
Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde ortaya çıkan finansal kriz, menkul
kıymetler aracılığıyla yayılmış ve küresel bir nitelik kazanmıştır. Kriz
Türkiye’ye finansal araçlardan ziyade dış ticaret, kredi ve güven kanalıyla
bulaşmış, Türkiye’de reel kriz olarak ortaya çıkmış ve ekonomik göstergelerin
bozulmasına yol açmıştır. Krize karşı ilk olarak para politikası tedbirleri
alınmış fakat bu tedbirler yeterli olmayınca ağırlıklı olarak vergi politikası
olmak üzere maliye politikalarına başvurulmuştur. Bu dönemde uygulanan vergi politikaları
krizden en çok etkilenen sektörlere yönelik katma değer vergisi ve özel tüketim
vergisi indirimleri şeklinde uygulanmıştır. Bu çalışmanın amacı söz konusu
indirimlerin sonuçlarını değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Küresel Ekonomik Kriz, Vergi Politikası, Vergi İndirimleri

Evaluation of Tax Policies Applied in Turkey in the Global Economic Crisis Period

Öz

An economic crisis is the occurrence of incidents suddenly and
unexpectedly in an economy which affects the economy in a negative way. Various
policies are implemented to reduce the negative effects of economic crises. Tax
policies are one of the these policies. The financial crisis, which occurred in
the USA in 2008, grew apace by way of securities and obtained global
qualification. The crisis has spread in Turkey through foreign trade, credit
and confidence rather than financial instruments. It has come to exist as reel
crisis and it has led to disrupt of economic indicators. Initially, monetary policy
measures have been taken against the crisis. However, the measures have not
been adequate to decrease adverse effects of the crisis. Therefore, fiscal
policies, mainly tax policies, have been appealed to. The tax policies
implemented in this period were implemented as Value Added Tax and Special
Consumption Tax reductions for the sectors most affected by the crisis. The
purpose of this study is to evaluate the results of reduction.

Anahtar Kelimeler

Global Economic Crisis, Tax Policy, Tax Reduction

Kaynakça

• Afşar, A. (2011). Global Kriz ve Türkiye Konut Piyasasına Etkileri, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları No:2251. Altınok, S., Çelik, F. & Aktürk, O. (2011). “2008 Küresel Ekonomi Krizinin Türkiye Ekonomisine İletim Kanalları ve İmalat Sanayine Etkileri”, Küresel Ekonomik Kriz ve Finansal Kriz Türkiye Ekseninde Sorunlar ve Çözüm Önerileri, (Ed.) Çetinkaya M., Ankara, Nobel Yayıncılık, ss.187-215. Alantar D. (2008). Küresel Finansal Kriz: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme, Maliye Finans Yazıları, http://www.finanskulup.org.tr/assets/maliyefinans/81/Dogan_Alantar_Kuresel_Finansal_Kriz_Nedenleri_Sonuclari_MFY81.pdf, (30.04.2015). Aras, O. N. (2010). “Türkiye’ye Makro Ekonomik Etkileri Bakımından 2008 Küresel Krizi”, Finans Politik& Ekonomik Yorumlar, 47(550), ss.5-18. Aslanoğlu, E. (2011). “Küresel Ekonomik Kriz ve İktisat Politikaları”, Zor Zamanlarda İktisat, (Ed.) Özgür G. & Yetkiner H., Ankara, Efil Yayınevi, ss.35-44. Bağımsız Sosyal Bilimciler (2011). Türkiye’de ve Dünyada Ekonomik Bunalım, 2008-2009, İstanbul, Yordam Kitap. Bario C. & Disyatat P. (2011). “Global İmbalances and the Financial Crisis: Link or No Link?”, BIS Working Papers, No: 346, http://www.bis.org/publ/work346.pdf (08.07.2015) Can, İ. (2003). “Ekonomik Krizlere Karşı Uygulanması Gereken Vergi Politikası”, Maliye Dergisi, (42), ss.69-107. Çolak, Ö. F. (2009). “Krizi Çözmede Maliye Politikaları Nasıl Kullanılmalı?”, İşveren Dergisi, C.47, S.6, http://www.tisk.org.tr/isveren (Erişim 30.04.2015) Diamondand D.W. & Rajan, R.G. (2009). “The Credit Crisis: Conjontures about Causesand Remedies”, American Economic Review, V.99, No.2, ss.1-17 http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.320.2688&rep=rep1&type=pdf (29.11.2017) Ercan H., Taymaz, E. ve Yeldan, E. (2010) Kriz ve Türkiye: Kriz Tedbirlerinin Etki Değerlendirilmesi, Ankara, İLO. Erginay, A. (2003). Kamu Maliyesi, Ankara, Savaş Yayınları. Eğilmez, M. (2015). Kapasite Kullanımı Nedir, Nasıl Ölçülür, Ne İşe Yarar?, http://www.mahfiegilmez.com/2012/03/kapasite-kullanm-nedir-nasl-olculur-ne.html (08.07.2015) Eğilmez, M. (2011). Küresel Finans Krizi, 8.b., İstanbul, Remzi Kitapevi. Göçer, İ. (2013). “Küresel Ekonomik Krizin Etkileri: Panel Veri Analizi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (29), ss.163-188. Karaca, C. (2014), “Uygulanan Para ve Maliye Politikaları Açısından Geçmiş Krizler ve 2008 Küresel Ekonomik Krizinin Karşılaştırmalı Analizi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), ss.263-286. Karaçor, Z., Alptekin, V. & Gökmenoğlu, K. (2012). Finansal Kriz Üzerine Öngörülebilirlik ve Politikalar, Konya, Çizgi Kitapevi. Karakurt, B. (2010). “Küresel Mali Krizi Önlemede Maliye Politikasının Rolü ve Türkiye’nin Krize Maliye Politikası Cevabı”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 24 (2), 167-195. Kartal, Z. (2011). “ Mali Krize Karşı Getirilen Vergisel Düzenlemelerin Etkinliğinin Değerlendirilmesi”, 25. Maliye Sempozyumu: Kriz Ortamında Vergi politikalarının Değerlendirilmesi, 25-28 Mayıs, Antalya, Yaklaşım Yayıncılık, ss.248-264. Kızılot, Ş. & Durmuş, M. (2001). “Kriz Döneminde Vergi Politikası Nasıl Olmalı?”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (2) 159-176. Kibritçioğlu, A. (2001). “Türkiye’de Ekonomik Krizler ve Hükümetler 1969-2001”, Yeni Türkiye Ekonomik Kriz Özel Sayısı I, S.41, Yıl 7, ss.174-182. Kutlay, M. (2009). Küresel Finansal Krizin Türk Ekonomisine Etkileri: Türkiye’nin Kalkınması Önünde Engel mi, Fırsat mı?, Stratejik Boyut, Ağustos-Eylül-Ekim.
• Oktar, S. & Dalyancı, L., 2010, Finansal Kriz Teorileri ve Türkiye Ekonomisinde 1990 Sonrası Finansal Krizler, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 29(2), ss.1-22. Özatay, F. (2011). Finansal Krizler ve Türkiye, İstanbul, Doğan Kitap. Özdemir, B. K. (2013). Finansal Küreselleşme ve Krizler, Ankara, Seçkin Yayıncılık. Özgüven, A. (2001). “İktisadi Krizler”, Yeni Türkiye Ekonomik Kriz Özel Sayısı I, Sayı 41, Yıl 7, ss.56-63. Özsoylu, A. F., Ünlükapan, İ. & Gedik, M. A. (2010). Küresel Kriz ve Türkiye, Adana, Karahan Kitapevi. Ramadhan, M. & Naseeb A. (2015). “The Global Financal Crisis: Causesand Solitions”, http://www.wbiconpro.com/323-Adeel-new.pdf (Erişim 30.04.2015). Selen, U. (2009). “Konjonktürel Dalgalanmalarda Maliye Politikasının Rolü ve Kriz Yönetimi”, Güncel Mali Konular, (Ed.) Edizdoğan N., Bursa, Dora Yayıncılık, ss.239-268. Tarı, R., Eraslan, C. & Bayraktar Y. (2011). “Küresel Ekonomik Kriz ve Belirleyicileri Üzerine Bir Değerlendirme”, Küresel Ekonomik Kriz ve Finansal Kriz Türkiye Ekseninde Sorunlar ve Çözüm Önerileri, (Ed.) Çetinkaya M., Ankara, Nobel Yayıncılık, ss.7-26. T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı. (2009). Soru Önergesine İlişkin Olarak Hazine Müsteşarlığı Tarafından Hazırlanmış Cevap Metni, http://www2.tbmm.gov.tr/d23/7/7- 8872c.pdf ( E.T.07.06.2015). Tepav. (2009). 2007-08 Küresel Finans Krizi ve Türkiye: Etkiler ve Öneriler, Politika Notu. Turhan, S. (1998). Vergi Teorisi ve Politikası, İstanbul, Filiz Kitapevi. Turhan S. (2002). “İktisadi İstikrar ve Vergi Politikası Uygulamasına İlişkin Sorunlar”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, C.1, S.1, ss.59-86. Wasserstom, E. (2008). “On the Financial Crisis: It’s Not Just Weak Oversight”, The New York Times, 17 September 2008, http://campaignstops.blogs.nytimes.com/2008/09/17/on-the-financial-crisis-its-not-just-weak-oversight/?_r=0 (04.05.2015). Yay, G. G. (2012). Para ve Finans, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları. 2009/14802 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/03/20090316-7.htm (E.T. 09.06.2015). 2009/14812 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/03/20090329-4.htm (E.T. 09.06.2015). 2009/15081 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090616M1- 1.htm (E.T. 09.06.2015).