D-8 ORGANIZATION FOR ECONOMIC COOPERATION AND TURKEY WITHIN THE SCOPE OF INTERNATIONAL POLITICAL RELATIONS

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 3, 67 - 80, 31.12.2021

Hasan Acar Yunus Karaağaç

Öz

Along with the phenomenon of globalization, the international system has emer-ged from the hegemony of unitary nation-states and has taken on multiple struc-tures including multinational companies and regional-international organizations. The end of the Cold War period has allowed the ideological and single-centered foreign policy moves to progress pragmatically. Developing 8 (D-8), which is an example of non-Western based international organizations, is an Istanbul-based organization that has no particular political domination and covers more developing countries and prioritizes peace and justice. D-8 is a global structure in terms of geographical area as well as its basic principles and purposes, where the parameters such as population, economic potential, geopolitical location bring a great advantage. However, it is evaluated that it does not reach a suffici-ent level in terms of attracting its advantages to practice. This study was prepared to analyze the place of D-8 organization in the international political relations dimension, to examine its current potential.

Anahtar Kelimeler

International Politcs, Economic Cooperation, Development, D-8, Hegemony

ULUSLARARASI POLİTİK İLİŞKİLER KAPSAMINDA D-8 EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ VE TÜRKİYE

Öz

Küreselleşme olgusuyla birlikte uluslararası sistem üniter ulus devletlerin hege-monyasından çıkarak çok uluslu şirketlerin ve bölgesel-uluslararası örgütlerin de dahil olduğu çoklu bir yapıya bürünmüş, Soğuk Savaş döneminin bitişi ise ideo-lojik ve tek merkezli dış politika hamlelerinin pragmatik yapıda ilerlemesine ola-nak vermiştir. Batı merkezli olmayan uluslararası örgütlere örnek olan Develo-ping 8 (D-8), belirli bir siyasi tahakkümün olmadığı, daha çok gelişmekte olan ülkeleri kapsayan, barış ve adaleti önceleyen İstanbul merkezli bir teşkilattır. Nü-fus, ekonomik potansiyel, jeopolitik konum gibi sahip olduğu parametrelerin büyük bir avantaj getirdiği D-8, gerek coğrafi alan gerek temel ilke ve amaçları bakımından küresel bir yapıdır. Fakat avantajlarını pratiğe çekebilme boyutunda yeterli seviyeye çıkamadığı değerlendirilmektedir. Bu çalışma, D-8 örgütünün uluslararası politik ilişkiler boyutundaki yerini analiz etmek, mevcut potansiyeli-ni incelemek amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası Politika, Ekonomik İşbirliği, Kalkınma, D-8, Hegemonya

Kaynakça

• Ağır, H. & Şahbaz, A. (2016). ‘‘D-8 Ülkelerinin Makroekonomik Per-formansı ve Türkiye’nin Dış Ticareti’’. International Congress on Political, Eco-nomic and Social Studies. No.1. 71-85.
• Alan, B. (2001). D-8: Yeni Bir Dünya. İstanbul: Yörünge Yayınları.
• BİK. 2017. ‘‘D-8de Hangi Ülkeler Var, Bayrağındaki Yıldızlar Neyi Sim-geliyor?’’. Basın İlan Kurumu. October 20, 2017. https://www.bik.gov.tr/d-8de-hangi-ulkeler-var-bayragindaki-yildizlar-neyi-simgeliyor/
• D-8. (2020a). ‘‘Brief History of D-8.’’ Accessed May 27, 2020. http://developing8.org/about-d-8/brief-history-of-d-8/
• D-8. (2020b).‘‘Organizational Structure’’. Accessed May 28, 2020. http://developing8.org/about-d-8/organizational-structure/
• Demirtaş, S. (2012). ‘‘D8 uluslararası sahneye geri mi dönüyor?’’. BBC Türkçe, November 21, 2012. https://www.bbc.com/turkce/haberler/2012/11/121121_d8_summit
• Doğan, A. (2015). ‘‘Structural Analysis of Turkey’s Foreign Trade With the D-8 Countries’’. Journal of Academic Researches and Studies, Vol.7. No.13. 166-189.
• Eighth D-8 Summit. (2012). ‘‘Islamabad Declaration 2012 on Democratic Partnership for Peace and Prosperity’’. Accessed 28.05.2020, http://www.developing8.org/image/Booklet/8th%20D-8%20Summit.pdf
• Geographical Distribution of D-8 Countries, (2020). Accessed 28.05.2020, http://developing8.org/wp-content/themes/education-mind-child/images/sidebar-map.png
• Gurbet, H. (2019). ‘‘Küresel Dünya Düzeninde D-8 Örgütü’nün Makroe-konomik Performansının İncelenmesi’’. Master’s Thesis. Ondokuz Mayıs Uni-versity.
• Hasgüler, M. & Uludağ, M. B. (2014). Devletlerarası ve Hükümetler Dışı Uluslararası Örgütler. İstanbul: Alfa Publishing.
• Kamel, A. (2001). ‘‘D-8 Ekonomik Birliği Örgütü’’. Avrasya Dosyası-Türkmenistan Özel, Vol.7. No.2. 250-260.
• Kılınç, S. (2013). ‘‘D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü ve Türk Ekonomisine Etkileri’’. Master’s Thesis. Gazi University.
• Köktaş, R. (2018). ‘‘Türkiye’nin Ortadoğu’daki Bölgesel Örgütlerle İliş-kileri: İİT, KİK, D-8, Arap Ligi ve ECO’’. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol.20. No.2. 45-75.
• Mercan, A. F. (2019). ‘‘D-8 Bir Milyarı Aşkın Nüfusuyla Küresel Güç Olma Yolunda’’. Anadolu Ajansı, June 16, 2019. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/d-8-bir-milyari-askin-nufusuyla-kuresel-guc-olma-yolunda/1504187
• Ministry of Foreign Affairs. (2017). ‘‘9th Summit Meeting of the D-8 Or-ganization, 20 October 2017’’. Accessed 29.05.2020, http://www.mfa.gov.tr/d8-orgutu-zirve-toplantisi_en.en.mfa
• Ministry of Foreign Affairs. (2020). ‘‘D8’’. Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs, Accessed 29.05.2020, http://www.mfa.gov.tr/_d-8_.en.mfa
• Saray, M. O. (2019). ‘‘D-8 Ekonomileri, Dış Ticaret Desenleri ve Türkiye İçin Önemi: İhracat ve İthalat Yoğunluğu Endeksiyle Bir Değerlendirme’’. Curr Res Soc Sci. Vol.5. No.2. 171-188.
• SDAM. (2017). ‘‘İslâm Dünyasında Bir İttifak Projesi Olarak D-8’’. Stra-teji Düşünce ve Analiz Merkezi. November 09, 2017. http://sdam.org.tr/haber/103-islam-dunyasinda-bir-ittifak-projesi-olarak-d-8/
• Şahin, S. (2012). ‘‘Türkiye’nin Öncülük Ettiği Ekonomik Birleşmeler KEİ, ECO ve D-8 Örnekleri’’. Master’s Thesis. Gaziosmanpaşa University.
• Taştekin, M. (2006). ‘‘Türk Dış Politikasında D-8’’. Gazi Üniversitesi İk-tisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Vol.7. No.2. 225-244.
• Türk, Y. (2020). ‘‘D-8 Genel Sekreteri Shaari: Türkiye’nin Dönem Baş-kanlığında Çalışmalarımıza Dinamizm Kazandırdık’’. Anadolu Ajansı. March 15, 2020. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/d-8-genel-sekreteri-shaari-turkiyenin-donem-baskanliginda-calismalarimiza-dinamizm-kazandirdik/1766596
• Türkan, Y. & Alakuştekin, A. (2017). ‘‘Gelişen Sekiz İslam Ülkesinin (D-8 Ülkelerinin) Dış Ticaretinin Yeterlilik Analizi’’. Journal Of Emerging Econo-mies And Policy, Vol.2. No.1. 137-162.
• UNCTAD. (2019). ‘‘Trade, Services and Development: Enhancing Pro-ductive Capacity Through Services’’. United Nations. May 01-02, 2019. https://unctad.org/meetings/en/Presentation/c1mem42019_17_KuJaafarKuShaari.pdf
• URL-1: http://developing8.org/wp-content/themes/education-mind-child/images/sidebar-map.png (Erişim Tarihi: 02.05.2020).