SİNEMA VE TELEVİZYON SEKTÖRÜ SORUNLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 75 - 102, 03.10.2024

Kemal Avcı , Sercan Çelikbaş , Burak Soylu

Öz

Türkiye’de görsel işitsel yayın sektörünü oluşturan dizi ve film alanında faaliyet gösteren yapımcı firmalar üretim, dağıtım ve talebin artmasıyla beraber çeşitlenen sorunlarla da karşı karşıya kalmaktadır. Dünya çapında 500 milyona yakın izlenmesiyle kültür endüstrimizin lokomotifi konumunda olan görselişitsel yayın sektörü, oligopolistik bir piyasa yapısında var olmaya, dijitalleşme ile birlikte internet dizileriyle rekabet etmeye çalışmakta; temelinde ekonomik sorunların yattığı dev bir endüstride, ülkenin ekonomik, politik ve kültürel atmosferinde yolunu netleştirmeye çalışmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki yapımcıların ekonomik, siyasal ve kültürel atmosferde hangi sorunlarla karşılaştığını belirlemek ve bu sorunları ilgili tüm paydaşlarda istişare edip ortak çıkarlar doğrultusunda değerlendirmeler yaparak çözüm önerileri üretmektir. Bu çalışmanın gerçekleştirilmesi için akademi ve sektör temsilcilerinin de katkıları doğrultusunda bir anket ölçeği hazırlanmıştır. Tesadüfi yöntem belirlenen çalışmada, zamanı olanlarla yüzyüze, diğer katılımcılara ise telefon ve internet üzerinden anket ölçeği uygulanmıştır. Belirlenen evren ve örneklem doğrultusunda 280 kişiye bu ölçek uygulanmıştır. Anket uygulaması sonucunda elde edilen veriler SPSS25 programına kaydedilmiş ve değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda; devlet desteklerinin yetersiz olduğu, sektörde büyük bir tekelleşmenin bulunduğu, sektördeki firmaların finans temininde büyük problemler yaşadığı ve ağırlıklı olarak öz kaynaklarını kullandıkları, dünyanın pek çok yerine kültür endüstrisi ürünlerinin ihraç edildiği gibi önemli sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinema Yapımcılığı, Dizi Yapımcılığı, Kültür Endüstrisi, Kültürel Ürün İhracatı, Görselİşitsel Yayıncılık

ON THE PROBLEMS OF CINEMA AND TELEVISION SECTOR A REVIEW

Öz

Production companies operating in the field of TV series and films, which constitute the audiovisual broadcasting sector in Turkey, are faced with diversifying problems with the increase in production, distribution and demand. The audiovisual broadcasting sector, which is the locomotive of our cultural industry with nearly 500 million views worldwide, is trying to exist in an oligopolistic market structure and to compete with internet series with digitalization; In a giant industry based on economic problems, it is trying to clarify its path in the economic, political and cultural atmosphere of the country. The aim of this study is to determine the problems faced by the producers in Turkey in the economic, political and cultural atmosphere and to produce solutions by consulting all relevant stakeholders and making evaluations in line with common interests. In order to carry out this study, a questionnaire scale was prepared in line with the contributions of academia and sector representatives. In this study, a random method was determined, facetoface questionnaires were applied with those who had time, and a questionnaire scale was applied with other participants over the phone and internet. This scale was applied to 280 people in line with the determined population and sample. The data obtained as a result of the questionnaire application were recorded and evaluated in the SPSS25 program. As a result of the research; Important results have been reached such as insufficient government support, there is a great monopolization in the sector, the companies in the sector have great problems in obtaining finance and mainly use their own resources, and cultural industry products are exported to many parts of the world.

Anahtar Kelimeler

Cinema Production, Series Production, Culture Industry, Cultural Product Export, Audiovisual Broadcasting

Kaynakça

• Aytekin, M. (2020). Covid-19 Sonrası Türk Sinema Endüstrisi Üzerine Bir İnceleme. Journal of Turkish Studies, 15(4), 69-93.
• Başaran, A., & Kurtulmuş, M. M. (2016). Türk Film Endüstrisinde Çalışma İlişkileri ve Sendikalaşma. Çalışma ve Toplum, 1(48), 199-228.
• Erdoğan, M. (2023). Türkiye’de dijital film platformlarının sinema sektörüne etkileri: Netflix üzerine bir inceleme. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 5(9), 725-748.
• Üstün, C. (2019). Yeni medya ve aktifleşen seyircinin sinema ve televizyon içeriğine etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baş, Türker (2013). Anket, Nasıl Hazırlanır? Nasıl Uygulanır? Nasıl Değerlendirilir? 7. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları.
• Kalaycı, Şeref (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 6 baskı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kayış, Aliye (2006). “Güvenilirlik Analizi”. Şeref Kalaycı (vd.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (403-419), Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Çağıl, F. (2020). Yönetmen Gözü ile Türkiye'de Dizi Sektöründeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü.
• Erkul, M. C. (2022). Türk Dizilerinin Festival-Market-Fuar Stratejileri ve Yönetimi Sorunsalı. D. D. Sarıtaş, & P. Özsoy içinde, Kültürel Değişim ve Endüstrileşme Sürecinde Türk Dizileri 2010-2020. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Göksü, D. R. (2022). Türk Sinemasındaki Çalışma Koşullarının Üre-time Etkisi ve Dönemler Üzerinden Karşılaştırmalı Analizi. Yeni Yüzyıl'da İletişim Çalışmaları, 1(5), 152-166.
• Özbulduk, S. C. (2022). Türk Dizi Sektöründe Çalışma Koşulları: So-runlar ve Çözüm Önerileri. D. D. Sarıtaş, & P. Özsoy içinde, Kültürel Deği-şim ve Endüstrileşme Sürecinde Türk Dizileri: 2010-2020. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Özgen, N. (2022). Türk Dizi Sektöründe İstatiksel Veri Sorunu ve Çö-züm Önerileri.
• D. D. Sarıtaş, & Prof. Dr. Aydan Özsoy içinde, Kültürel Değişim ve Endüstrileşme Sürecinde 2010-2020 Türk Dizileri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Özsoy, A. (2022). Pandemi Döneminde Türk Dizi Sektörünün Genel Görünümü. D.
• D. Sarıtaş, & P. Özsoy içinde, Kültürel Değişim ve Endüstrileşme Süre-cinde Türk Dizileri 2010-2020. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Şahin, G. (2022). Türk Televizyon Dizilerinin Dış Ticaret Açısından Ekonomi İçerisindeki Önemi ve Küresel Pazara Açılmasındaki Zorluklar. D. D. Sarıtaş, & P. Özsoy içinde, Kültürel Değişim ve Endüstrileşme Sürecinde Türk Dizileri . İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Yüksel, S. E. (2018). Küreselleşmenin Sinema Endüstrisine Etkileri: Türkiye’de Üretim-Dağıtım-Gösterim İlişkileri Üzerine Bir İnceleme. Selçuk İletişim, 11(1), 331-348.