KİTAP İNCELEMESİ: ABBAS MAROUFI: ÖLÜ RUHLAR

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 237 - 247, 31.12.2024

Melih Burak Özdemir

Öz

Tahran'da doğup büyüyen ve Tahran Üniversitesi'nde dramatik sanatlar eğitimi alan İranlı yazar Abbas Maroufi‘nin yayımlanan ilk eseri ‘Into the Sun’dır. Eser, kısa öykülerden oluşan derleme türünde bir çalışmasıdır. Yazarın diğer eserleri arasında orijinal isimleriyle ‘Fereydoon had three sons’, ‘Completely Special’, ‘Melted’ yer almaktadır (Wikipedia, t.y.). Abbas Maroufi tarafından kaleme alınan drama/psikolojisi kategorisindeki Ölü Ruhlar kitabı, 2007 yılında İngiltere’de en iyi yüz kitap arasına girmiştir. Kitap, insanın yalnızlık duygusu altında yatanları oldukça sert bir biçimde okurlara göstermektedir (Ölü Ruhlar, t.y.). Ölü Ruhlar eseriyle dünyada adını duyurmayı başaran yazar, ülkesinde gördüğü baskı nedeniyle daha sonrasında siyasi sığınmacı olarak Almanya’ya yerleşmek zorunda kalmıştır.
Kitap dört bölümden oluşmaktadır. 2010 senesinde yayımlanana kitap, Veysel Başçı tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Kitabın konusu, İran toplumunun yapısı ve bu yapının eleştirisi üzerine kurgulanırken, diğer yandan bireyin bu yapı içerisindeki mücadelesi ele alınmaktadır. Kitaptaki karakterlerin toplumsal baskılar altında nasıl şekillendiği, bu baskıların insan psikolojisi üzerindeki etkileri ve insanın yalnızlık duygusu kitapta sıklıkla işlenmektedir. Kitapta kronolojik bir sıralama izlenmeksizin olaylar parça parça anlatılmaktadır. Bu durum okuyucuyu başlarda birazcık zorlasa da özellikle II. ve III. bölümlerde konuların daha sade ele alındığı söylenebilir. Kitap, toplumsal cinsiyet perspektifinden de ele alınabilir. Çünkü toplumsal cinsiyet kalıp yargıları üzerinden bireylere yüklenmiş olan kadın ve erkek rolleri kültürden kültüre, dönemden döneme farklılık gösterse de genelde ataerkil yapıya sahip pek çok kültürde kadına yüklenen rollerin yıpratıcı özelliği ön plana çıkmaktadır. (Ersoy Çak, 2010). Nitekim Doğu kültürüne sahip bu coğrafyada kadın her daim ikinci plana itilmiş, erkekse toplumsal yaşamda ön plana çıkarılmıştır. Kadın eve hapsedilirken, erkek toplumsal yaşamın içinde yer alarak, evin geçimini sağlayan birey rolünü üstlenmiştir. Kitabın pek çok noktasında da bu anlamda toplumsal cinsiyet kalıp yargıları üzerinden bireylere yüklenmiş kadın ve erkek rollerine vurgu yapılmıştır.
Romanın kurgusal yapısına göz attığımızda okuyucunun romanın içerisine oldukça iyi çekildiği ve hikayenin içerisinde okuyucunun kendinden bir şeyler bulabildiği söylenebilir. Kitapta, betimlemenin iyi yapıldığı ve detaylara derinlemesine yer verildiği yorumunda bulunulabilir. Karakterlerin iç dünyalarının verilen detaylarla iyi işlendiği, insan ruhunun derinliklerine inme noktasında başarılı olunduğu, bireylerin birbirleriyle olan karmaşık ilişkilerinin iyi ele alındığı ve bireylerin içsel çatışmalarının ve duygu durumlarının oldukça iyi işlendiği ifade edilebilir. Roman bu anlamda bireyin yalnızlığını, üzüntüsünü ve öfkesini başarılı bir şekilde ortaya koyan, okuyucuyu düşündüren ve duygusal olarak etkileyen bir eser olarak yorumlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Yalnızlık Psikolojisi, Toplumsal Eleştiri

BOOK REVIEW: ABBAS MAROUFI: DEAD SOULS

Öz

Born and raised in Tehran, Iranian writer Abbas Maroufi studied dramatic arts at the University of Tehran. His first published work, Into the Sun, is a collection of short stories. Among the writer's other works are Fereydoon Had Three Sons, Completely Special, and Melted (Wikipedia, n.d.). Abbas Maroufi's drama/psychology book, Dead Souls, made it to the list of the 100 best books in England in 2007. The book presents the underlying causes of human loneliness in a strikingly raw manner to its readers (Dead Souls, n.d.). Gaining worldwide recognition with Dead Souls, Maroufi had to relocate to Germany as a political refugee due to the pressures he faced in his home country.
The book consists of four parts. Published in 2010, it was translated into Turkish by Veysel Başçı. The book's theme revolves around the structure of Iranian society and critiques this structure while also exploring the individual's struggle within it. The shaping of characters under societal pressures, the effects of these pressures on human psychology, and the sense of loneliness are frequently addressed in the book. The events are narrated in a fragmented manner without following a chronological order, which may initially challenge the reader. However, it is said that the themes are addressed more straightforwardly, particularly in the second and third parts. The book can also be analyzed from a gender perspective, as it highlights the gender roles imposed on individuals through societal stereotypes. While these roles vary across cultures and eras, in many patriarchal societies, the roles imposed on women often emerge as particularly burdensome. (Ersoy Çak, 2010). In this Eastern culture, women have always been pushed to the background, while men have been placed at the forefront of social life. Women are confined to the home, whereas men take part in society and assume the role of the family's breadwinner. Throughout the book, the roles of women and men imposed by societal gender stereotypes are frequently emphasized.
Looking at the novel's structure, it can be said that the reader is drawn into the story and can find reflections of themselves within the narrative. The book is notable for its strong descriptions and deep attention to detail. The characters' inner worlds are well-developed with the help of these details, successfully delving into the depths of the human psyche. The complex relationships between individuals are well-handled, as are their inner conflicts and emotional states. In this sense, the novel is described as a work that effectively portrays the individual's loneliness, sadness, and anger, making the reader think and emotionally engage with the story.

Kaynakça

• Acar, H. İ. (2002). Evlenme engeli olarak din farkı. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (17).
• Çökerdenoğlu, R. (2022). Nuri Bilge Ceylan’ın ‘Uzak’ ve ‘İklimler’ filmlerinde yalnızlık teması. Çekemece Sosyal Bilimler Dergisi, 10(21), 103-112.
• Erdem, M. (1991). Dinler ve Aile. Türk Aile Ansiklopedisi, Ankara.
• Ersoy Çak, Ş. (2010). Toplumsal cinsiyet ve feminizm teorileri bağlamında Türkiye'deki reklam filmleri ve popüler müzik videoları. Yedi, (4), 101-110.
• Maroufi, A. (2007). Ölü Ruhlar (Çev. Veysel Başçı). İstanbul: Etna Yayıncılık
• Ölü Ruhlar (t.y.). Erişim adresi: https://www.kitapyurdu.com/kitap/olu-ruhlar/242499.html
• Şahin, H. (2019). Feminist terapi üzerine bir derleme. İkinci Çukurova Kadın Çalışmaları Kongresi özet kitabı, 28-30 Kasım 2018.
• Tarhan, N. (2018). Kadın Psikolojisi (87. baskı). İstanbul: Nesil Yayınları.
• Tiwari, S. C. (2013), Loneliness: A disease? Indian Journal of Psychiatry, 55(4).
• Tümer, G., & Küçük, A. (1993). Dinler Tarihi, Ankara, s. 229.
• Wikipedia (t.y.). Abbas Maroufi. Erişim adresi: https://en.wikipedia.org/wiki/Abbas_Maroufi