Türkiye’de Sosyal Harcamaların Makroekonomik Etkileri: 1990 Sonrası Kriz Dönemleri Özelinde Bir Analiz

Yıl 2023, , 275 - 296, 30.06.2023

Mehtap Öksüz , Murat Aydın

https://doi.org/10.37093/ijsi.1187005

Cited By: 2

Öz

Ekonomik kriz yılları; makroekonomik göstergelerin bozulduğu, ekonomik ve sosyal sorunların yaşandığı, mali açıdan tehlikeli ve sosyal açıdan yıkıcı bir dönemi ifade etmektedir. Bu dönemde her zaman olmasa da çoğunlukla hükûmetler sadece makroekonomik göstergelere odaklanmakta, krizin ortaya çıkardığı sosyal sorunları ötelemektedir. Oysa kriz dönemlerinden en çok etkilenen, onun en ağır yükünü çeken bizzat toplumunun en zayıf kesimi olmaktadır. Çünkü kriz döneminde bu kesimin işsiz kalması, enflasyona ayak uydurması ve gelir dağılımının daha da bozulduğu bir ortamda yaşaması gerekmektedir. Tüm bu bozulma ve sosyal olumsuzlukların giderilmesinde hükûmetlerin kullanabileceği mali araç ise sosyal harcamalardır. Yoksullaşan, gelir kaybına uğrayan veya sosyal yardıma muhtaç hale gelen bu insanlara, insanca yaşaması için sosyal harcamalar yapılması gerekmektedir. Sosyal harcamaların ise tekrar makroekonomik göstergelere etki ederek ekonomiyi etkilemesi söz konusudur. Bu nedenle bu çalışmada, ekonomik kriz dönemlerinde sosyal harcamaların Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla, enflasyon ve işsizlik üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Araştırmada “Kesirli Frekanslı Fourier Otoregresif Gecikmesi Dağıtılmış Eşbütünleşme Testi” kullanılmış, veri seti olarak 1983-2021 yıllarına ait sosyal harcama, ekonomik büyüme, işsizlik ve enflasyon verileri ele alınmıştır. Çalışmanın sonucunda kriz dönemlerinde sosyal harcamaların ekonomik büyüme ve işsizliği istatistiki olarak anlamlı ve pozitif etkilediği, enflasyonu ise istatistiki olarak anlamlı ve negatif etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik kriz, Sosyal harcamalar, Türkiye, Kesirli frekanslı Fourier otoregresif gecikmesi dağıtılmış eşbütünleşme testi.

Macroeconomic Effects of Social Expenditures in Türkiye: An Analysis Specific to the Post-1990 Crisis Periods

Öz

Economic crisis years are characterized by deteriorating macroeconomic indicators, economic and social problems, financial peril, and social disruption. During this time, governments largely but not always ignored the social problems caused by the economic crisis and instead focused solely on macroeconomic indicators. In times of crisis, however, the most vulnerable members of society bear the heaviest burden. This group faces a deteriorating environment because, throughout the crisis period, they cannot find work, must keep up with inflation, and live in a society where the income distribution worsens. Social expenditures are the financial instrument that governments can use to eliminate all of these deterioration and social negatives. For disadvantaged people who lose their income or become dependent on social assistance to live humanely, it is necessary to make social expenditures. Social expenditures, on the other hand, have an impact on the economy by influencing macroeconomic indicators. Therefore, this study examined the effects of social spending on Gross Domestic Product, inflation, and unemployment during periods of economic crisis. The study applied the "Fractional Frequency Fourier Autoregressive Distributed Lag Cointegration Test" to social expenditure, economic growth, unemployment, and inflation data from 1983 to 2021. According to the study’s findings, social expenditures positively impacts economic growth and unemployment during times of crisis while negatively impacting inflation.

Anahtar Kelimeler

Economic crisis, Social expenditures, Türkiye, Fractional frequency Fourier autoregressive distributed lag cointegration test

Kaynakça

• Abeng, M. O. (2005). Determinants of non debt government expenditure in Nigeria: 1970–2003. Economic and Financial Review, 43(2), 37–71. https://dc.cbn.gov.ng/efr/vol43/iss2/3
• Abrams, B. A. (1999). The effect of government size on the unemployment rate. Public Choice, 99(3), 395–401. https://doi.org/10.1023/A:1018349411246
• Afonso, A., Şen, H., & Kaya, A. (2018, May). Government size, unemployment, and inflation nexus in eight large emerging market economies (REM Working Paper No. 038–2018). Universidade de Lisboa, Lisbon School of Economics and Management, REM-Research in Economics and Mathematics. https://rem.rc.iseg.ulisboa.pt/wps/pdf/REM_WP_038_2018.pdf
• Agbawali, F. (2011). Critical analysis of the impact of government expenditure and money supply on inflation rate on the economy of Ghana [Unpublished master’s dissertation]. Maastricht School of Management.
• Alam, S., Sultana, A., & Butt, M. S. (2010). Does social expenditures promote economic growth? A multivariate panel cointegration analysis for Asian countries. European Journal of Social Sciences, 14(1), 44–54.
• Aljebrin, M. A. (2012). Labor demand and economic growth in Saudi Arabia. American Journal of Business and Management, 1(4), 271–277. http://worldscholars.org/index.php/ajbm/article/view/216/pdf
• Alper, F. O., & Demiral, M. (2016). Public social expenditures and economic growth: Evidence from selected OECD countries. Research in World Economy, 7(2), 44-51. https://doi.org/10.5430/rwe.v7n2p44
• Altay, A. (2017). Kamu maliyesi: Teorisi, gelişimi ve kapsamı (3. bs). Seçkin Yayıncılık.
• Al-Yousif, Y. K. (2008). Education expenditure and economic growth: Some empirical evidence from the GCC countries. The Journal of Developing Areas, 42(1), 69-80. https://doi.org/10.1353/jda.0.0025
• Arısoy, İ., Ünlükaplan, İ., & Ergen, Z. (2010). Sosyal harcamalar ve iktisadi büyüme ilişkisi: Türkiye ekonomisinde 1960–2005 dönemine yönelik bir dinamik analiz. Maliye Dergisi, 158, 398–421.
• Arjona, R., Ladaique, M., & Pearson, M. (2002). Social protection and growth. OECD Economic Studies, 35, 7–45. https://doi.org/10.1787/eco_studies-v2002-art8-en
• Arjona, R., Ladaique, M., & Pearson, M. (2003). Growth, inequality and social protection. Canadian Public Policy / Analyse de Politiques, 29, 119–139. https://doi.org/10.2307/3552279
• Ay, H. (2014). Kamu maliyesi (2. bs). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ayas, S., & Ayas, I. (2021). Türkiye’de sosyal harcamalar ve ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 4 (2), 134–144. https://doi.org/10.46737/emid.1035325
• Aydın, F. F. (2019). G7 ülkelerinde sosyal harcamaların ekonomik büyüme üzerine etkisi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek, 91–108. https://dergipark.org.tr/tr/pub/igdirsosbilder/issue/66827/1045121
• Aysu, A., & Dökmen, G. (2011). An investigation on the relationship between government size and unemployment rate: Evidence from OECD countries. Sosyoekonomi, 16(16), 180–190. https://doi.org/10.17233/se.13014
• Ayuba, A. J. (2014). The relationship between public social expenditure and economic growth in Nigeria: An empirical analysis. International Journal of Finance and Accounting, 3 (3), 185–191. http://article.sapub.org/10.5923.j.ijfa.20140303.05.html
• Bakış, O., Jobert, T., & Tuncer, R. (2008, Mayıs). Kamu harcamaları ve büyüme: zaman serileri analizi. İçinde S. Gürsel (ed.), Kamu harcamalarının bileşiminin büyüme ve refah etkileri (ss. 81–104), BETAM Araştırma Raporu. https://betam.bahcesehir.edu.tr/wp-content/uploads/2008/05/ArastirmaRaporu01.pdf
• Baldacci, E., Clements, B., Gupta, S., & Cui, Q. (2008). Social spending, human capital and growth in developing countries. World Development, 36(8), 1317–1341. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2007.08.003
• Banerjee, P., Arčabić, V., & Lee, H. (2017). Fourier ADL cointegration test to approximate smooth breaks with new evidence from Crude Oil Market. Economic Modelling, 67, 114–124. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2016.11.004
• Başoğlu, A. (2021). Sosyal harcamaların ekonomik büyüme üzerine etkileri: Türkiye düzey 1 bölgeleri için panel veri analizi. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 7(1), 21-35. https://doi.org/10.20979/ueyd.814222
• Bedir, S. (2001). Transfer harcaması ve enflasyon ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1–2), 21–29. https://dergipark.org.tr/tr/pub/atauniiibd/issue/2682/35183
• Beraldo, S., Montolio, D., & Turati, G. (2009). Healthy, educated and wealthy: A primer on the impact of public and private welfare expenditures on economic growth. The Journal of Socio-Economics, 38(6), 946–956. https://doi.org/10.1016/j.socec.2009.06.013
• Bhargava, A., Jamison, D. T., Lau, L. J., & Murray, C. J. L. (2001). Modeling the effects of health on economic growth. Journal of Health Economics, 20(3), 423–440. https://doi.org/10.1016/S0167-6296(01)00073-X
• Bhatia, H. L. (1982). Public finance (1st ed.). Vikas Publishing.
• Christopoulos, D. K., & Tsionas, E. G. (2002). Unemployment and government size: Is there any credible causality? Applied Economics Letters, 9(12), 797–800. https://doi.org/10.1080/13504850210129432
• Clarke, C., Jones, A. T., & Lacy, B. (2015). Education spending and workforce quality as determinants of economic growth. Journal of Rural and Community Development, 10(4), 24–35. https://journals.brandonu.ca/jrcd/article/view/1110
• Çalışkan, Ş., Karabacak, M., & Meçik, O. (2018). Türkiye’de uzun dönemde eğitim ve sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 75–96. https://doi.org/10.24988/deuiibf.2018331675
• Çetin, İ. (2020). Gelişmekte olan ülkelerde sosyal harcamaların ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 351–364. https://doi.org/10.11616/basbed.vi.659891
• Ding, H. (2012, June 20). Economic growth and welfare state: A debate of econometrics (MPRA Working Paper No. 41327). Munich Personal RePEc Archive. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/41327
• Ersin, İ., & Baş, H. (2019). Güney Avrupa refah ülkelerinde sosyal harcamalar ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi. SGD Sosyal Güvenlik Dergisi, 9(1), 193–213. https://doi.org/10.32331/sgd.582752
• Ertekin, Ş. (2020). Türkiye’de kamu kesimindeki büyümenin işsizlik üzerindeki etkisi: 1980 sonrası dönem analizi. İzmir İktisat Dergisi, 35(1), 141–154. https://doi.org/10.24988/ije.202035111
• Evans, P., & Karras, G. (1994). Are government activities productive? Evidence from a panel of U.S. States. The Review of Economics and Statistics, 76(1), 1–11. https://doi.org/10.2307/2109821
• Ezirim, C., Muoghalu, M., & Elike, U. (2008). Inflation versus public expenditure growth in the U.S.: An empirical investigation. North American Journal of Finance and Banking Research, 2(2), 26–40.
• Feldmann, H. (2009). Government size and unemployment: Evidence from developing countries. The Journal of Developing Areas, 43(1), 315–330.
• Fischer, R. C. (1997). The effects of state and local public services on economic development. New England Economic Review, March/April, 53–82.
• Furceri, D., & Zdzienicka, A. (2011, April 21). The effects of social spending on economic activity: Empirical evidence from a panel of OECD countries (MPRA Working Paper No. 30356). Munich Personal RePEc Archive. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/30356
• Garfinkel, I., Rainwater, L., & Smeeding, T. (2010). Wealth and welfare states: Is America a laggard or leader? (1st ed.). OUP Oxford.
• Ghosh, T., & Parab, P. M. (2021). Assessing India’s productivity trends and endogenous growth: New evidence from technology, human capital and foreign direct investment. Economic Modelling, 97, 182–195. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2021.02.003
• Gökalp, M. F., & Avcı, M. (2002). Türkiye ekonomisinde mali disiplinsizlik olgusu, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 7–21. https://dergipark.org.tr/tr/pub/musbed/issue/23529/250700
• Güneş, H. (2020). Kamu harcamalarının ekonomik büyüme ve enflasyona etkisi: 28 OECD ülkesi için bir panel veri analizi. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5(2), 1–15. https://doi.org/10.24013/jomelips.733566
• Güney, A. (2009). İşsizlik, nedenleri, sonuçları ve mücadele yöntemleri. Kamu-İş Dergisi, 10(4), 135–159. https://www.tuhis.org.tr/pdf/1046.pdf
• Güney, A., & Balkaya, E. (2018). Kamu harcamaları ve ticari açıklığın işsizlik ve genç işsizliğe etkisi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 49–74. https://doi.org/10.30561/sinopusd.475574
• Güvel, E (1998). Türkiye ekonomisinin kısa dönem analizi (1987-1997): Makro politikalar ve ekonomik dalgalanmalar üzerine ekonometrik bir inceleme. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 17–42.
• Gyimah-Brempong, K., & Wilson, M. (2004). Health human capital and economic growth in Sub-Saharan African and OECD countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 44(2), 296–320. https://doi.org/10.1016/j.qref.2003.07.002
• Han, S., & Mulligan, C. B. (2008). Inflation and the size of government. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 90(3), 245–267.
• Hanushek, E. A., & Dongwook, K. (1995). Schooling, labor force quality, and economic growth (NBER Working Paper No. 5399). https://doi.org/10.3386/w5399
• Hassan, H. M. (2014, May 6). An econometric perspective social spending and economic growth in the Sudan (SSRN Working Paper). SSRN. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2433463
• Hungerford, T. L., & Wassmer, R. W. (2004, April). K-12 education in the U.S. economy: Its impact on economic development, earnings, and housing values (NEA Research Working Paper). The National Education Association. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED490870.pdf
• Im, T., Cho, W., & Porumbescu, G. (2011). An empirical analysis of the relation between social spending and economic growth in developing countries and OECD members. Asia Pacific Journal of Public Administration, 33(1), 37-55. https://doi.org/10.1080/23276665.2011.10779377
• International Monetary Fund (2022a). Inflation rate, end of period consumer prices. https://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO/TUR?year=2021
• International Monetary Fund (2022b). Unemployment rate. https://www.imf.org/external/datamapper/LUR@WEO/TUR?year=2021
• International Monetary Fund (2022c). Real GDP growth. https://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO/TUR?year=2021
• İlkay, S.C., Yılancı, V., Ulucak, R., & Jones, K. (2021). Technology spillovers and sustainable environment: Evidence from time-series analyses with Fourier extension. Journal of Environmental Management, 294, 113033. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2021.113033
• Jørgensen, P. L., & Ravn, S. H. (2022). The inflation response to government spending shocks: A fiscal price puzzle? European Economic Review, 141(1), 1–43. https://doi.org/10.1016/j.euroecorev.2021.103982
• Kar, M., & Taban, S. (2003). Kamu harcama çeşitlerinin ekonomik büyüme üzerine etkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3), 145–169. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001652
• Kelly, T. (1997). Public expenditures and growth. The Journal of Development Studies, 34(1), 60–84. https://doi.org/10.1080/00220389708422503
• Khan, H., & Bashar, O. K. M. R. (2015). Social expenditure and economic growth: Evidence from Australia and New Zealand using cointegration and causality tests. The Journal of Developing Areas, 49(4), 285–300. https://doi.org/10.1353/jda.2015.0137
• Kolçak, M., & Kalabak, A. Y. (2017). Kısa dönemde sosyal harcamalar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki, 29/28 OECD ülkesi için panel veri analizi (1998–2012). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 1–19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/36470/416297
• Konat, G. (2021). Türkiye’de Ar & Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Fourier ADL eşbütünleşme analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(1), 133–145. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esad/issue/62547/885701
• Le Barbanchon, T. (2016). The effect of the potential duration of unemployment benefits on unemployment exits to work and match quality in France. Labour Economics, 42, 16–29. https://doi.org/10.1016/j.labeco.2016.06.003
• Mahdavi, S., & Alanis, E. (2013). Public expenditures and the unemployment rate in the American States: Panel evidence. Applied Economics, 45(20), 2926–2937. https://doi.org/10.1080/00036846.2012.690849
• Maliye Bakanlığı (1996a). 1996 mali yılı bütçe gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Maliye Bakanlığı (1996b). 1997 mali yılı bütçe gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Maliye Bakanlığı (1998). 1999 mali yılı bütçe gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Maliye Bakanlığı (1999). 2000 yılı bütçe gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Maliye Bakanlığı (2000). 2001 yılı bütçe gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Maliye Bakanlığı (2005). 2006 yılı bütçe gerekçesi. Gurup Matbaacılık A.Ş.
• Maliye Bakanlığı (2006). 2007 yılı bütçe gerekçesi. Gurup Matbaacılık A.Ş.
• Maliye Bakanlığı (2012). 2013 yılı bütçe gerekçesi. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/04/2013-ButceGerekcesi_2013.pdf
• Maliye ve Gümrük Bakanlığı (1988). 1988 mali yılı bütçe gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Maliye ve Gümrük Bakanlığı (1990). 1991 mali yılı bütçe gerekçesi. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Mehrara, M., Soufiani, M. B., & Rezaei, S. (2016). The impact of government spending on inflation through the inflationary environment, STR approach. World Scientific News (WSN), 37, 153–167. http://www.worldscientificnews.com/wp-content/uploads/2015/10/WSN-37-2016-153-167.pdf
• Mert, M. & Çağlar, A. E. (2019). Eviews ve Gauss uygulamalı zaman serileri analizi (1. bs). Detay Yayıncılık.
• Murwirapachena, G., Choga, I, Maredza, A., & Mavetera, N. (2013). Fiscal policy and unemployment in South Africa: 1980-2010. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(6), 579–587. http://dx.doi.org/10.5901/mjss.2013.v4n6p579
• Mutluer, M. K., Öner, E., & Kesik, A. (2010). Teoride ve uygulamada kamu maliyesi (4. bs). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Nguyen T. D. (2019). Impact of government spending on inflation in Asian emerging economies: Evidence from India, China, and Indonesia. The Singapore Economic Review, 64(5), 1171–1200. https://doi.org/10.1142/S0217590816500338
• Okafor, C., & Eiya, O. (2011). Determinants of growth in government expenditure: An empirical analysis of Nigeria. Research Journal of Business Management, 5(1), 44–50. https://doi.org/10.3923/rjbm.2011.44.50
• Onodugo, V. A., Obi, K. O., Anowor, O. F., Nwonye, N. G., & Ofoegbu, G. N. (2017). Does public spending affect unemployment in an emerging market? Risk governance & control: Financial markets & institutions, 7(1), 32–40. https://doi.org/10.22495/rgcv7i1art4
• Özer, M. O. (2020). Kamu harcamaları ve işsizlik oranı arasındaki ilişki: Abrams eğrisinin Türkiye için sınanması. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 307–322. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbed/issue/59236/752560
• Öztürk, M. (2020). Sosyal harcama türleri ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 10(1), 107–124. https://doi.org/10.32331/sgd.753037
• Rangongo, M. F., & Ngwakwe, C. C. (2019). Human capital investment and economic growth: A test of endogenous growth theory in two developing countries. Acta Universitatis Danubius: Œconomica, 15(1), 92–107. https://journals.univ-danubius.ro/index.php/oeconomica/article/view/5459
• Ranis, G., Stewart, F., & Ramirez, A. (2000). economic growth and human development. World Development, 28(2), 197–219. https://doi.org/10.1016/S0305-750X(99)00131-X
• Samani, H. A., & Khilkordi, R. (2017). The effect of government size on unemployment: Study of Abrams curve in developed and developing countries. Journal of Economic Modelling, 2(1), 113–134. https://doi.org/10.22075/jem.2017.2657
• Schultz, T. P. (1999). Health and schooling investments in Africa. Journal of Economic Perspectives, 13(3), 67–88. https://doi.org/10.1257/jep.13.3.67
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2020). 2021 yılı bütçe gerekçesi, fonksiyonel sınıflandırmaya göre bütçe giderleri. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/05/2021_butcegerekcesi_21052021.pdf
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2021a). 2022 yılı bütçe gerekçesi. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/10/2022_Yili_Butce_Gerekcesi.pdf
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2021b). Ekonomik ve sosyal göstergeler. https://www.sbb.gov.tr/ekonomik-ve-sosyal-gostergeler
• Şeker, M. (2011, Mart). Yerel yönetimlerde sosyal bütçeyi izleme raporu. TESEV Yayınları. https://www.tesev.org.tr/wp-content/uploads/rapor_Yerel_Yonetimlerde_Sosyal_Butceyi_Izleme_Raporu.pdf
• Şeren, G. Y., & Geyik, O. (2021). Türkiye’de sosyal koruma harcamaları: 2000’li yıllardan günümüze gelişim ve değişim temelinde genel durum. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 21(2), 211- 234. https://doi.org/10.54961/uobild.1032952
• Tayeh, S. N. A., & Mustafa, M. H. (2011). The determinants of public expenditures in Jordan. International Journal of Business and Social Science, 2(8), 45–49. http://www.ijbssnet.com/journals/Vol._2_No._8;_May_2011/5.pdf
• Topal, M. H., & Günay, H. F. (2018). Türkiye’de Abrams eğrisi hipotezinin geçerliliği. İçinde F. Yardımcıoğlu (Ed.), Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 284–305), Beşköprü Yayınları.
• Tuncer, İ., & Yüksel, C. (2011). Kamu harcamalarının ekonomik analizi. İçinde A. Kökocak (Ed.), Kamu ekonomisi (ss. 213–275). Ekin Yayınevi.
• Tüğen, K., & Eroğlu, A. (2017). Yoksulluğu önlemeye yönelik sosyal bütçe uygulamaları ve Türkiye açısından değerlendirilmesi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 54(627), 31–46. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd/issue/48016/607285
• Türkiye İstatistik Kurumu (2022a, Şubat 15). İşgücü istatistikleri, IV. çeyrek: Ekim - Aralık, 2021. TÜİK Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-IV.-Ceyrek:-Ekim---Aralik,-2021-45643&dil=1#:~:text=T%C3%BCrkiye%20genelinde%2015%20ve%20daha,%11%2C2%20seviyesinde%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti
• Türkiye İstatistik Kurumu (2022b, Ocak 3). Tüketici fiyat endeksi, Aralık 2021. TÜİK Veri Portalı. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Fiyat-Endeksi-Aralik-2021-45789#:~:text=T%C3%9C%C4%B0K%20Kurumsal&text=T%C3%9CFE'de%20(2003%3D100,%19%2C60%20art%C4%B1%C5%9F%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti
• Türkiye İstatistik Kurumu (2022c). 1978-79 temel yıllı tüketici fiyatları endeks rakamları. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadIstatistikselTablo?p=rQNwuvEUAC5UviB6iMtDUg47PQAen1IBPvX/ORqlwPJIxhxbreKkBlMm3HEAA0aU
• Ulusoy, A. (2011). Maliye politikası (5. bs). Legal Kitabevi.
• Ulusoy, A., & Yiğit, N. (2016). Türkiye’de kamu harcamaları enflasyon ilişkisinin ampirik analizi: 1990-2015 dönemi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 375–390. https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/sbedergisi_5e193.pdf
• Van Zon, A. H., & Muysken, J. (2003). Health as a principal determinant of economic growth. MERIT — Infonomics Research Memorandum series. http://collections.unu.edu/eserv/UNU:1144/rm2003-021.pdf
• Wang, S., & Abrams, B. A. (2007, October 4). The effect of government size on the steady-state unemployment rate: An error correction model (Working Paper). Department of Economics University of Delaware https://www.researchgate.net/publication/4809805_The_Effect_of_Government_Size_on_the_Steady-State_Unemployment_Rate_A_Structural_Error_Correction_Model
• Yürük, B., & Acaroğlu, H. (2021). Türkiye’de kamu harcamaları ve işsizlik arasındaki ilişkinin asimetrik nedensellik analizi. Journal of Economy Culture and Society, 63, 93–110. https://doi.org/10.26650/JECS2020-0090