YEREL DEMOKRASİDE TEMSİL VE KATILIM

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 2, 715 - 739, 31.12.2021

Tacettin Gökhan Özçelik

https://doi.org/10.37093/ijsi.992260

Öz

Bir toplumda demokratik siyasal kültür kavramının varlığından söz edebilmek için asgari olması gereken unsurlar olarak siyasi eşitlik, demokratik kurumlar ve özgürlüklere karşı beslenen inanç ve değerler kümesi kavramlarını sayabiliriz. Bireyler arasında siyasi farklılıkların ve anlaşmazlıkların doğal ve hoşgörüyle karşılanarak korunması gerektiğine inancın varlığı, toplumun nasıl ve bir hayat yaşayacağını ve yönetileceğini belirleyecek olan iktidarın meşru ve denetlenebilir kurulların bulunması, bu iktidarı kullanacak kurulların yapılan seçimlerle belirlenmesi hususları da demokratik sürecin vazgeçilmez unsurlarıdır. Yerel topluluk içindeki gruplar karar alıcı iktidar erkine erişim sağlamakta ve demokrasi yaklaşımın ruhu gereği iktidarın denetlenmesini sağlamaktadırlar. Bu hususların temini ise yerel halkın yerel siyasete katılım ve temsili ile mümkündür. Siyasal alanda temsil kavramı toplumda hak ve yetkiye sahip bir bireyin, kendi yokluğunda yürütmeye ilişkin hak ve yetkisini gerçek olmayan bir kişiye devretmesi olarak tanımlanabilmektedir. Temsil ve katılım birbirinden ayrılmayan saç ayakları gibidir. Bu anlamda katılım; iktidarı elinde bulunduranların yanında yönetimde söz sahibi olabilme pratiğini ortaya çıkaran bir kavramdır. Katılma süreci ile yönetilen toplumsal grupların alınan kararlara toplumsal temelde sahiplenilmesi amacıyla vatandaşların ve paydaşların yönetim karar ve süreçlerine dahil edilmesi söz konusudur. Bu düşünceler doğrultusunda bu çalışmada yerel yönetimlerde demokrasi düşüncesi temsil ve katılım üzerinden irdelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, Yerel Yönetim, Temsil, Katılım, Özgürlük

REPRESENTATION AND PARTICIPATION IN LOCAL DEMOCRACY

Öz

In order to be able to talk about the existence of a democratic political culture concept in a society, we can count the concepts of political equality, democratic institutions and the set of beliefs and values nurtured against freedoms. The existence of belief that political differences and disagreements among individuals should be protected by being natural and tolerant, the existence of legitimate and auditable boards that will determine how the society will live and manage a life, and the determination of the boards that will use this power through elections are indispensable elements of the democratic process. Groups within the local community gain access to the decision-making power and ensure the control of the power in accordance with the spirit of the democracy approach. The provision of these issues is possible with the participation and representation of the local people in local politics. The concept of representation in the political field can be defined as the transfer of an individual who has rights and authority in the society to an unreal person, in his absence, the executive right and authority. Representation and participation are like hairpins inseparable. In this sense, participation; It is a concept that reveals the practice of having a say in the administration alongside those who hold power. Citizens and stakeholders are included in the management decisions and processes in order to ensure that the social groups managed through the participation process own the decisions taken on a social basis. In line with these thoughts, in this study, the idea of democracy in local governments will be tried to be examined through representation and participation.

Anahtar Kelimeler

Democracy, Local Government, Representation, Participation, Freedom

Kaynakça

• Ağırbaş, Elvan Derya (2008). “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Alan Kullanım Kararlarında Yerel Yönetimlerin Rolü: Gaziemir Örneği”, (Doktora Tezi), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Akarçay, Pınar (2015). “İsveç’te Yerel Siyaset ve Katılımcılık: Borgare Park Örneği”. Akademik Bakış Dergisi, 49 (Mayıs-Haziran), 383-400.
• Alkan, Haluk; Çiftçioğlu, Hüseyin. (2007). “Yerel Siyasette Belediye Meclisi ve Siyasi Parti Örgütleri: Göksun Örneği”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 1-27.
• Aykaç, Burhan (1999) “Türkiye'de Kamu Yönetiminin Küçültülmesi, Yerel Yönetimler ve Yerel Demokrasinin Amaçları”. Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 1, 1-2.
• Çağlar, Nedret (2011). “Kadının Siyasal Yaşama Katılımı ve Kota Uygulamaları”. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(4), 56-79.
• Çelik, Vasfiye; Çelik, Fikret; Usta, Sefa (2008). “Yerel Demokrasi ve Yerel Özerklik İlişkisi”. Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 1(2), 87-104.
• Çelik, Abdullah; Uluç, A. Vahap (2009). “Yerel Siyasette Temsil Üzerine Bir Çalışma: Şanlıurfa Örneği”. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 41, 215-231.
• Çevikbaş, Rafet (2008). “Yerel Yönetimlerde Siyasal Katılım”. Türk İdare Dergisi, 461, 71-95.
• Çiftçioğlu, Hüseyin (2006). “Yerel Siyaset Göksun Örneği”, (Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Çukurçayır, Akif (2000). Siyasal Katılma ve Demokrasi. Ankara: Yargı Yayınları.
• Çukurçayır, Akif (2008). Yerel Demokrasi ve Yerel Siyaset. İstanbul: Okutan Yayınları.
• Dahl, Robert Alan (2001). Demokrasi Üstüne. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Demir, Oral (2008). “Yerel Siyasette Katılımcılık ve Kalkınma (Türkiye’de Yerel Gündem 21 Örneği)”, (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Görmez, Kemal (1997). Yerel Demokrasi ve Türkiye. Ankara: Vadi Yayınları.
• Görmez, Kemal; Uçar, Ali Hüseyin (2011). “Yerel Demokrasi ve Kent Konseyleri”. Kent Konseyleri Sempozyumu Bildiri Kitabı, Bursa: Kent Konseyi Bilimsel Yayınlar Dizisi, 31-51.
• Hill; Dilys M. (1974). Democratic Theory And Local Government. London: Allen and Unwin.
• Huntington, Samuel Phillips (1993). Üçüncü Dalga/Yirminci Yüzyıl Sonlarında Demokratlaşma. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları.
• İnan, Atilla, (1998), “Mahalli İdareler Kanun Taslağına Göre Demokratik Kitle Örgütlerinin Yerel Yönetimlere Demokratik Katılımı”. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 7(2), 117-135.
• Kandemir, Hamza (2010). “Yerel Siyaset ve Kalkınma İlişkisinin Analizi: Isparta Örneği”, (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kışlalı, Ahmet Taner (1991). Siyasal Sistemler. Ankara: İmge Kitapevi.
• Kapani, Mümci (1992). Politika Bilimine Giriş. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kalaycıoğlu, Ersin (1998). Karşılaştırmalı Siyasal Katılma, Karşılaştırmalı Siyasal Katılma, Siyasal Eylemlerin Kökenleri Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Yayınları.
• Keleş, Ruşen (1994). Yerinden Yönetim ve Siyaset. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Koçak, Hasan; Tolanlar, Musa (2009). “29 Mart 2009 Yerel Seçim Sonuçları Bağlamında Değişen Kentsel Siyasal Davranışlar (Afyonkarahisar ve Aydın Örnekleri)”. VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Adnan Menderes Üniversitesi.
• Lijphart, Arend (2006). Demokrasi Motifleri. İstanbul: Salyangoz Yayınları.
• Nacak, Osman (2007). “AB Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Demokratikleşmesi ve İdari Denetimi”, (Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Öner, Şerif (2001). “Sivil Toplum Kuruluşlarının Yerel Demokrasi ve Katılım Algılamaları”. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 10, 51-67.
• Özkiraz, Ahmet; Zeren, Halim Emre (2009). “Yerel Yönetimlerde Halk Katılımı Tokat İl Merkezinde Uygulamalı Bir Çalışma”. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 229-247.
• Urhan, Vahide Feyza (2008). “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılandırılması”. Sayıştay Dergisi, 70, 85-102.
• Üçer, Nilay (2011). “Yerel Yönetimlerde Kadın: Temsil ve Katılım Düzleminde Cinsiyet Sorunsalı (2009 Mart Seçimleri Sonrası Analitik Bir İnceleme”, (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Ünlü, Hüseyin (1991). Yerel Yönetim ve Çevre El Kitabı. İstanbul: IULA-EMME.
• Pektaş, Ekrem Kadri; Akın, Fehmi (2010). “Avrupa Kentsel Şartları Perspektifinde Bir Kentli Hakkı Olarak ‘Katılım Hakkı’ ve Türkiye”. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, XII(II), 23-49.
• Phillips, Anne (1995). Demokrasinin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları.
• Pustu, Yusuf (2005). “Yerel Yönetimler ve Demokrasi”. Sayıştay Dergisi, 57, 121-134.
• Solak, Mehmet (2012). “TBMM Araştırması: Bir Doğrudan Demokrasi Aracı Olarak Referandum, Demokrasi ve Siyasal Katılım”. İstanbul: Uluslararası Konferans, Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği, 58-67.
• Nie, Norman H.; Verba, Sidney; Conve P. (1989). Siyasal Katılma Kamuoyu ve Oy verme Davranışı. Ankara: S Yayınları.
• Wickwar, Hardy (1970). The Political Theory of Local Goverment. Carolina: University of South Carolina Press.
• Wolman, Harold (1998) “Local Government Institutions and Democratic Governance”, Judge, D.; Stoker, G.; Wolman, H. (Eds.). Theories of Urban Politics, London: Sage Publications, 35-159.
• Yıldırım, Selahattin (1993). Yerel Yönetim ve Demokrasi: Kavramlar, Yaklaşımlar. Ankara: Toki Yayınları.
• Yıldırım, Uğur; Öner, Şerif; Aksu, Hüseyin; Tatlı, Melike (2011). “Yerel Temsil ve Katılım Bağlamında Belediye Meclisleri: Kahramanmaraş ve Sivas Örnekleri”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 507-530.
• Yıldız, Mete (1996). “Yerel Yönetimler ve Demokrasi”. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5(4), 13-15.