Criticism of Neoliberal Globalization in Arif Dirlik’s Opinion

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 157 - 176, 30.06.2022

Elif Bengi Akkuş Elmalı

https://doi.org/10.37093/ijsi.961411

Öz

Neoliberal policies, which have been revived since the 1980s with transnational production/trade and empowering capitalist goals, it aims to integrate the entire sphere beyond differences into a higher social sphere in order to realize its economic and political objectives by emphasizing the importance of organizing the social sphere. This new era, unlike the classical modern era, incorporates societies into the global society with their own consent and differences without categorizing and marginalizing them in bilateral contrasts. Thus, neoliberal globalization makes possible a pattern in which heterogeneity and a multicenter structure are visible. But at the same time, all these differences, combined with its worlds of meaning and symbol within the global society, actually begin to turn into it or hybridize at some point. Although the new paradigm, the neoliberal global era, has shaken the euro-centralist foundations of modernity with its chaotic and fragmented structure, it has not completely detached from it in the intellectual and social context. In this context, according to Arif Dirlik, who criticized this new order on the concept of "global modernity", neoliberal globalization imagines the world as a multicenter structure in which multiplicity is visible, while at the same time trying to gain and control the belongings of subjects and societies in order to control the movements brought about by these differences, and reveals integration synonymous with fragmentation. In this case, although globalization has risen above the deconstruct of modernity, it has not gone beyond reinterpreting it, and thus alternative discourses have remained superficial.

Anahtar Kelimeler

Globalization, neoliberalism, modernity, multitude, post-colonialism

Arif Dirlik’in Düşüncesinde Neoliberal Küreselleşmenin Eleştirisi

Öz

1980’li yıllardan itibaren yeniden canlanan ulus ötesi üretim/ticaret ve güçlenen kapitalist hedeflerle kendini gösteren neoliberal politikalar, modern dönemin disipline yapısından sıyrılıp; toplumsal alanın örgütlenmesinin önemini vurgulayarak ekonomik ve politik amaçlarını gerçekleştirebilmek adına öznelerin bizzat katılımlarının ve aidiyetlerinin kazanımı üzerine kurulu, tüm küreyi farklılıkların ötesinde üst bir toplumsal alan içerisinde bütünleştirmeyi hedefler. Bu yeni dönem, klasik modern dönemin aksine toplumları ikili karşıtlıklar içerisinde kategorize etmeden ve ötekileştirmeden küresel toplum içerisine kendi rıza ve farklılıklarıyla dâhil eder. Böylelikle neoliberal küreselleşme, heterojenliğin ve çok merkezli bir yapının görünür olduğu bir düzeni mümkün kılar. Fakat aynı zamanda tüm bu farklılıklar, oluşan küresel toplum içerisinde onun anlam ve sembol dünyalarıyla birleşerek aslında bir noktada ona dönüşmeye ya da melezleşmeye başlamaktadır. Yeni bir paradigma olan neoliberal küresel dönem getirdiği kaotik ve parçalı yapısıyla modernitenin Avrupamerkezci temellerini sarssa da düşünsel ve toplumsal bağlamda ondan tam anlamıyla kopmamıştır. Bu bağlamda, bu yeni düzeni “küresel modernite” kavramı üzerinden eleştiren Arif Dirlik’e göre neoliberal küreselleşme, dünyayı çoklukların görünür olduğu çok merkezli bir yapı olarak tahayyül ederken aynı zamanda bu farklılıkların getirdiği hareketlenmeleri kontrol altında tutabilmek adına özneleri ve toplumların aidiyetlerini kazanmaya ve kontrol altında tutmaya çalışmakta ve bütünleşmeyi, parçalanmayla eşanlı olarak ortaya koymaktadır. Bu durumda küreselleşme modernitenin yapı bozumu üzerinde yükselse de onu yeniden yorumlamanın ötesine gidememiştir.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, neoliberalizm, modernite, çokluk, post-kolonyalizm

Kaynakça

• Beaudet, P. (2006). Atina ve Mısır'da: Antik uygarlıklar ve Batı'nın icad edilmesi. M. Yılmaz (Ed.), Medeniyetler çatışması. İçinde (ss. 367–378). Vadi Yayınları.
• Brown, W. (2011). Yükselen duvarlar zayıflayan egemenlik. Metis Yayınları.
• Brown, W. (2018). Halkın çözülüşü: Neoliberalizmin sinsi devrimi. Metis Yayınları.
• Brown, W. (2021). Neoliberalizmin harabelerinde: Batı'da antidemokratik siyasetin yükselişi. Metis Yayınları.
• Campbell, A. (2007). ABD’de neoliberalizmin doğuşu: Kapitalizmin yeniden örgütlenmesi. A. Saad-Filho & D. Johnston (Eds.), Neoliberalizm: Muhalif bir seçki. İçinde (ss. 305–325). Yordam Kitap.
• Clarke, S. (2007). Neoliberal toplum kuramı. Saad-Filho, Afredo; Johnston, Deborah (Der.). Neoliberalizm: Muhalif bir seçki. İçinde (ss. 91–106). Yordam Kitap.
• Cox, R. W. (1997). The Retreat of the State? International Journal, 52(2), 366–369. https://doi.org/10.1177/002070209705200209
• Dardot, P., & Laval, C. (2012). Dünyanın yeni aklı: Neoliberal toplum üzerine deneme. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dirlik, A. (1998). Avrupamerkezcilikten sonra tarih var mı? Küreselcilik, sömürgecilik-sonrası ve tarihin inkarı. Cogito, 15, 260–261.
• Dirlik, A. (2000). Globalization as the end and the beginning of history: The contradictory implications of a new paradigm. Rethinking Marxism, 12(4), 4–22. https://doi.org/10.1080/08935690009359020
• Dirlik, A. (2003a). Modernity in question? Culture and religion in an age of global modernity. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 12(2), 147–168. https://doi.org/10.3138/diaspora.12.2.147
• Dirlik, A. (2003b). Global modernity?: Modernity in an age of global capitalism. European Journal of Social Theory, 6(3), 275–292. https://doi.org/10.1177/13684310030063001
• Dirlik, A. (2009). Kriz, kimlik, siyaset: Küreselleşme yazıları. İletişim Yayınları.
• Dirlik, A. (2010) Postkolonyal aura. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Dirlik, A. (2012) Küreselleşmenin sonu mu?. Ayrıntı Yayınları.
• Erkızan, H. N. (2002). Küreselleşmenin tarihsel ve düşünsel temellleri üzerine. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 18, 61–77.
• Hardt, M., & Negri, A. (2012). İmparatorluk. Ayrıntı Yayınları.
• Harvey, D. (2005). A brief history of neoliberalism. Newyork: Oxford University Press.
• Huntington, S. P. (2006). Batı tek'tir ama evrensel değildir. M. Yılmaz (Ed.), Medeniyetler çatışması. İçinde (ss. 122–127). Vadi Yayınları.
• İnsel, A. (2011). Neo-Liberalizm: Hegemonyanın yeni dili. Birikim Yayınları.
• Jessop, B. (2009). Kapitalist devletin geleceği. Epos Yayınları
• Kazgan, G. (2009). Küreselleşme ve ulus devlet: Yeni ekonomik düzen. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Levine, D. N. (2004). Note on the Concept of an Axial Turning in Human History. In Rethinking Civilizational Analysis (pp. 67–70). SAGE Publications Ltd. https://doi.org/10.4135/9781446215739
• Loomba, A. (2000). Kolonyalizm postkolonyalizm. Ayrıntı Yayınları.
• Özlem, D. (2004). Tarih felsefesi. İnkılap Kitabevi.
• Sarıbay, A. Y. (2004). Modernitenin ironisi olarak globalleşme. Everest Yayınları.
• Steger, M. B. (2013). Küreselleşme. Dost Kitabevi Yayınları.
• Tomlison, J. (1999). Küreselleşme ve kültür. Ayrıntı Yayınları.