Sosyal Sermaye Temelinde Suriyeli Bireylerin Sosyal Uyum Sürecine İlişkin Deneyimleri

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 255 - 274, 30.06.2023

Hakan Coşkun , Burak Miraç Gönültaş

https://doi.org/10.37093/ijsi.1185520

Öz

Çalışmanın amacı, 2011’de savaş nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyeli bireylerin uyumunun sosyal sermaye kavramı üzerinden sosyal hizmet bağlamında ele almaktır. Araştırmada nitel fenomenolojik desen kullanılmıştır. Veriler derinlemesine görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Katılımcılar kriter örnekleme ile belirlenmiştir. On beş katılımcı, sosyal sermaye oluşturucu değerler olarak din, coğrafi yakınlık, kültürel benzerlik, akrabalık bağlarını ifade etmişlerdir. Bununla beraber katılımcılar ortak tarihsel geçmişi, bir sosyal sermaye oluşturucu değer olarak görmemektedirler. Uyumu kolaylaştıracak araçlar dil, mesleki eğitim, çocukların eğitimi ve göçmenlerin olumlu katkılarının varlığı olarak ifade edilmiştir. Sonuç olarak; sosyal ağ yoluyla gelişen sosyal sermaye değerleri ile bir uyum süreci tasarlamak mümkündür. Yerli halk ve göçmenler arasında düzenli temas kurularak bilinçlendirme ve farkındalık çalışmalarının yapılmasının birlikte yaşam adına sosyal sermaye oluşturabilecek birtakım değerler inşa edebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu noktada politika yapıcıları ve sivil toplum birlikteliği önemli bir bileşen olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli göçmen, göç, sosyal sermaye, uyum, sosyal hizmet

The Experiences of Syrian Individuals on the Integration Process Based on Social Capital

Öz

Within the framework of social work and via the lens of social capital, this study explores the adaptation process among Syrians forced to flee their homeland due to the 2011 war. The study used a qualitative phenomenological method. The data collection methodology employed an in-depth interviews technique. The participants were chosen using criteria-based sampling. Religion, geographical proximity, cultural similarity, and kinship links were highlighted as values that contribute to building social capital by fifteen participants. On the other hand, participants do not regard their shared historical past as a value that helps build social capital. According to the participants, language, vocational training, child education, and the existence of positive contributions from immigrants are tools that will promote adaptation. Consequently, it is possible to design an adaptation process incorporating social capital values generated via social networking. The findings imply that a shared set of values can be created as social capital for coexistence through awareness-raising and informational initiatives and regular contact between locals and migrants. Policymakers' and civil society's cooperation could be crucial in this regard.

Anahtar Kelimeler

Syrian migrants, migration, social capital, integration, social work

Kaynakça

• Ager, A., & Strang, A. (2008). Understanding integration: A conceptual framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166–191. https://doi.org/10.1093/jrs/fen016
• Arslan, İ., Bozgeyik, Y., & Alancıoğlu, E. (2017). Göçün ekonomik ve toplumsal yansımaları: Gaziantep’teki Suriyeli Göçmenler örneği. İlahiyat Akademi Dergisi, (4), 129–148. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilak/issue/28571/304912
• Atasü Topçuoğlu, R. (2014). Hayatı değiştirmek için yola çıkanlar–yola çıkınca değişen hayatlar: Bir müracaatçı grubu olarak göçmen çocuklar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 25(1), 89–108. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48453/613752
• Atila Demir, S., & Yazgan, P. (2019). Göç çatışma modeli temelinde hedef ülkedeki güvensizlik algısına yönelik analitik bir çerçeve: Göçmen destek grupları, pozitif psikolojik ve sosyal sermaye. Göç Dergisi, 6(2), 229–248. https://doi.org/10.33182/gd.v6i2.655
• Aydemir, M. A. (2011). Sosyal sermaye: Topluluk duygusu ve sosyal sermaye araştırması. Çizgi Kitabevi.
• Baban, F., Ilcan, S., & Rygiel, K. (2017). Syrian refugees in Turkey: Pathways to precarity, differential inclusion, and negotiated citizenship rights. Journal of Ethnic and Migration Studies, 43(1), 41–57. https://doi.org/10.1080/1369183X.2016.1192996
• Berry, J. W. (2001). A psychology of immigration. Journal of Social Issues, 57(3), 615–631. https://doi.org/10.1111/0022-4537.00231
• Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. D. (1992). An invitation to reflexive sociology. University of Chicago press.
• Buz, S. (2002). Türkiye’deki sığınmacıların üçüncü bir ülkeye gidiş için bekleme sürecinde karşılaştıkları sorunlar (Yayın No. 113454). [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Coleman, J. S. (1994). Foundations of social theory. Harvard university press.
• Cox, P., & Geisen, T. (2014). Migration perspectives in social work research: Local, national and international contexts. The British Journal of Social Work, 44(1), 157–173.
• de Tapia, S. (2004, September 30–October 1).). Introduction to the Debate: Identification of Issues and Current and Future Trends of Irregular Migration in Transit Countries. In Migrants in the Transit Countries: Sharing Responsibilities in Management and Protection Proceedings (pp. 108–132). https://www.coe.int/t/dg3/migration/archives/Source/IstanbulRegConf/MG-RCONF_2004_9e_Istanbul_conference_Proceedings_en.pdf
• Deniz, T. (2013). Arap baharı ve Türkiye: Siyasi coğrafya açısından bir değerlendirme. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 65–78. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunidcd/issue/2457/31307
• Derya, H. (2016). 1950 yılından günümüze kadar Almanya’nın göç tarihi ve entegrasyon sorunu. İçinde H.M. Paksoy, E. Yıldırımcı, K. Sarıçoban & Ö. Özkan (Ed.), Ortadoğu’daki çatışmalar bağlamında göç sorunu (ss. 58–86). Efil Yayınevi.
• Emirbayer, M., & Williams, E. M. (2005). Bourdieu and social work. Social Service Review, 79(4), 689–724. https://doi.org/10.1086/491604
• Erdoğan, M. M. (2018a). Suriyeliler barometresi: Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi: SB 2017. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. M. (2018b). Türkiye'deki Suriyeliler: toplumsal kabul ve uyum. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Field, J. (2008). Sosyal sermaye (B. Bilgen & B. Şen, Çev.; 2. bs.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. (Orijinal Çalışmanın Yayım Tarihi 2003).
• Fine, B. (2011). Sosyal sermaye sosyal bilime karşı: Bin yılın eşiğinde ekonomi politik ve sosyal bilimler (A. Kars, Çev.). Yordam Kitap. (Orijinal Çalışmanın Yayım Tarihi 2001).
• Gurak, D. T. & Caces, F. (1992). Migration networks and the shaping of migration systems. In M. M. Kritz, L. L. Lim & H. Zlotnik (eds.), International migration systems: A global Approach (pp. 150–176). Clarendon Press.
• Gülerce, H., & Demir, E. (2021). Zorunlu göç sürecinde sosyal ağlar; Şanlıurfa’daki Suriyeli sığınmacılar. Journal of Social Policy Conferences, 81, 185–211. http://dx.doi.org/10.26650/jspc.2021.81.973727
• Gültekin, M. N. (2019). Kent ve yeni sosyal etkileşimler: Gaziantep’teki Suriyelilerin genel örüntüsü, mevcut durumu ve muhtemel geleceği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 162–176. https://doi.org/10.21547/jss.487215
• Hawkins, R. L., & Maurer, K. (2012). Unravelling social capital: Disentangling a concept for social work. British Journal of Social Work, 42(2), 353–370. https://doi.org/10.1093/bjsw/bcr056
• Hepworth, D. H., Rooney, R. H., Rooney, G. D., & Strom-Gottfried, K. (2013). Direct social work practice: Theory and skills (9th ed.). Brooks/Cole, Cengage Learning.
• Hugo, G. J. (1981). Villae-community ties, village nirms and ethnic networks: a review of evidence from the Third world. In G. F. de Jong & R. W. Gardner (Eds.), Migration decision making: Multidisciplinary approaches to microlevel studies in developed and developing countries (pp. 186–224). Pergamon Press.
• Kindler, M., Ratcheva, V., & Piechowska, M. (2015). Social networks, social capital and migrant integration at local level: European literature review (IRiS Working Paper Series, No. 6/2015). Institute for Research into Superdiversity. https://www.birmingham.ac.uk/documents/college-social-sciences/social-policy/iris/2015/working-paper-series/iris-wp-6-2015.pdf
• Knappert, L., Kornau, A., & Figengül, M. (2018). Refugees’ exclusion at work and the intersection with gender: Insights from the Turkish-Syrian border. Journal of Vocational Behavior, 105, 62–82. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2017.11.002
• Lubbers, M. J., Molina, J. L., & McCarty, C. (2007). Personal networks and ethnic identifications: The case of migrants in Spain. International Sociology, 22(6), 721–741. https://doi.org/10.1177/0268580907082255
• McPherson, M., Smith-Lovin, L., & Cook, J. M. (2001). Birds of a feather: Homophily insocial networks. Annual Review of Sociology, 27(1), 415–444. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.27.1.415
• Nuno, D. G. (2008). The social capital effect in nonprofit human service organizations: An examination of potential outcomes of organizational social capital related to effectiveness [Doctoral dissertation, The University of Texas at Arlington].
• Özçürümez, S., & İçduygu, A. (2020). Zorunlu göç deneyimi ve toplumsal bütünleşme: Kavramlar, modeller ve uygulamalar ile Türkiye. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Özdemir, F., & Öner-Özkan, B. (2016). Türkiye’de sosyal medya kullanıcılarının Suriyeli mültecilere ilişkin sosyal temsilleri. Nesne Psikolojisi Dergisi, 4(8), 227–244. https://dx.doi.org/10.7816/nesne-04-08-04
• Özden, Ş. (2013). Syrian refugees in Turkey (MPC Research Report No. 2013/5). Migration Policy Centre. https://cadmus.eui.eu/handle/1814/29455
• Özmete, E., & Arslan, E. (2018). Göç: Transnasyonalizm ve transnasyonal sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(1), 173–207. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/38635/448695
• Patton, M. Q. (2014a). Nitel araştırmaların desenlenmesi (İ. Eti & B. Turhan Türkkan, Çev.). İçinde Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.; 2. bs.; ss. 209–258). Ankara: Pegem Akdemi. (Orijinal Çalışmanın Yayım Tarihi 2001).
• Patton, M. Q. (2014b). Nitel mülakat yapma (M. Çakır & S. İrez, Çev.). İçinde Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.; 2. bs.; ss. 339–428). Ankara: Pegem Akdemi. (Orijinal Çalışmanın Yayım Tarihi 2001).
• Polat, G. (2012). Madde bağımlısı ergenlerin tedavi sonrası toplumla yeniden bütünleşme deneyimleri ve sosyal sermaye yaklaşımı temelinde sosyal hizmet müdahalesi (Yayın No. 314896) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı.
• Putnam, R. D. (1995). Bowling alone: America’s declining social capital. Journal of Democracy, 6(1), 65–78. https://doi.org/10.1353/jod.1995.0002
• Ravenstein, E. G. (1885). The laws of migration. Journal of the Statistical Society of London, 48(2), 167–227. https://doi.org/10.2307/2979181
• Repke, L., & Benet-Martínez, V. (2017). Conceptualizing the dynamics between bicultural identification and personal social networks. Frontiers in Psychology, 8, 1–19. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00469
• Repke, L., & Benet-Martínez, V. (2018). The (diverse) company you keep: Content and structure of immigrants’ social networks as a window into intercultural relations in Catalonia. Journal of Cross-Cultural Psychology, 49(6), 924–944. https://doi.org/10.1177/0022022117733475
• Repke, L., & Benet-Martínez, V. (2019). The interplay between the one and the others: Multiple cultural identifications and social networks. Journal of Social Issues, 75(2), 436–459. https://doi.org/10.1111/josi.12323
• Roestenburg, W. (2013). A social work practice perspective on migration. Social Work/Maatskaplike Werk, 49(1), 1–21. https://doi.org/10.15270/49-1-72
• Rousseau, C., & Guzder, J. (2008). School-based prevention programs for refugee children. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 17(3), 533-549. https://doi.org/10.1016/j.chc.2008.02.002
• SABR & MDN. (2015). Suriyeli-Türk uyumu: Gaziantep’teki Suriyelilerin ve Türklerin uyumu araştırması. SABR İstatistik Araştırmaları ve Kamu Politikaları Merkezi & Middle East Development Network [MDN].
• Smith, L. R. (1999). Intercultural network theory: A cross-paradigmatic approach to acculturation. International Journal of Intercultural Relations, 23(4), 629–658. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(99)00013-9
• Şimşek, D. (2020). Integration processes of Syrian refugees in Turkey:‘Class-based integration’. Journal of Refugee Studies, 33(3), 537–554. https://doi.org/10.1093/jrs/fey057
• Thomas, R. L. (2016). The right to quality education for refugee children through social inclusion. Journal of Human Rights and Social Work, 1(4), 193–201. https://doi.org/10.1007/s41134-016-0022-z
• Toksöz, G., Erdoğdu, S., & Kaşka, S. (2012, Ekim). Türkiye’ye düzensiz emek göçü ve göçmenlerin işgücü piyasasındaki durumları. Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Yayını, Türkiye Ofisi.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. TESAM Akademi Dergisi, 2(2), 29–63. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tesamakademi/issue/12946/156434
• Ulusoy, R., & Turan, N. (2016). Gaziantep ekonomisinin Ortadoğu açısından önemi. Gazi Akademik Bakış, 9(18), 141–165. https://doi.org/10.19060/gav.320741
• Ünal, S. (2014). Türkiye’nin beklenmedik konukları: “Öteki” bağlamında yabancı göçmen ve mülteci deneyimi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 6(3), 65–89. https://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/viewArticle/643
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs.). Seçkin Yayıncılık.
• Zambrana, R. E., & Zoppi, I. M. (2002). Latina students: Translating cultural wealth into social capital to improve academic success. Journal of Ethnic & Cultural Diversity in Social Work, 11(1–2), 33–53. https://doi.org/10.1300/J051v11n01_02
• Wang, Z., de Graaff, T. de, & Nijkamp, P. (2018). Barriers of culture, networks, and language ininternational migration: A review. REGION, 5(1), 73–89. https://doi.org/10.18335/region.v5i1.203
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu [YUKK]. (2013). Kanun No. 6458, T.C. Resmî Gazete, Yayım 11.04.2013, Sayı 28615. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf