Secad Haydar Yıldırım’ın öykülerinde romantik öğeler

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 4, 1305 - 1313, 29.12.2015

Davut Şahbaz

https://doi.org/10.24289/ijsser.279139

Öz

Romantizm akımı Urdu edebiyatının 1901 ile 1935 yılları arasında kalan dönemini derinden etkilemiş, kendisinden önce edebi hâkimiyet kurmuş olan ve batıdaki klasisizm ile benzer birtakım özellikleri bünyesinde barındıran Aligarh Akımı’nı egale ederek dönemin edebi üslubunu büyük ölçüde değiştirip dönüştürmüştür. Urdu edebiyatının en önemli yazarlarından biri olarak gösterilen Secad Haydar Yıldırım 1880 yılında Bacnur’da doğmuştur. Aligarh Koleji’nde eğitimini tamamlayan yazar, ileri yıllarda çeşitli devlet kurumlarında memur olarak görev yapmıştır. Hacı Navab İsmail Han Dataveli’nin asistanlığını yaptığı sırada Türk edebiyatı ile tanışmış, birçok tiyatro oyununu, öyküyü ve romanı Türkçeden Urdu Diline çevirmiştir. Urdu nesrindeki romantik ipuçları ilk kez net olarak Secad Haydar Yıldırım’ın öykü ve makalelerinde gözlemlenmiş, yazar ürettikleri ile Urdu edebiyatındaki romantizm akımının temellerini atmıştır. Yıldırım öykülerinde kadın, aşk, sevgi, duygusallık, hayal gücü, doğa ve cinsellik gibi romantik kavramları ustalıkla işlemiş ve bu sayede o güne kadar yüksek sesle dile getirilmemiş ve genelde göz ardı edilmiş olan romantik kavramları Urdu öykücülüğüne kazandırmıştır. Romantizm akımının Urdu öyküsündeki başlangıcına vesile olmuş, kullanmış olduğu estetik, egzotik ve özgürlükçü anlatım tarzı ile Urdu nesrinin zorlayıcı, kısıtlayıcı ve bireysellikten uzak olan yapısını değiştirip yerine lezzetli, duygusal ve ferdiyetçi bir edebi üslubu konumlandırmış, sadece özgün eserleriyle değil batı ve doğu edebiyatlarının ünlü romantik yazarlarından yapmış olduğu çevirilerle de romantik anlayışa önemli katkılarda bulunmuş Secad Haydar Yıldırım, Müslüman Hindistan’ın muhafazakâr olarak adlandırılabilecek edebi ve toplumsal yaşamına derin bir etki bırakmış, bu etki geleneksel edebiyat anlayışını ve kalıplaşmış temalar çerçevesinde oluşturulmaya yüz tutmuş öyküleri modern ve özgürlükçü bir yapıya büründürmüştür.

Anahtar Kelimeler

Romantizm, Secad Haydar Yıldırım, Urdu Öyküsü, Aligarh Akımı, Türk Edebiyatı

Romantic items on Sajjad Haider Yıldırım’s stories

Öz

Romanticism had a considerable impact on Urdu literature between 1901 and 1935. The Aligarh Movement, which shares some common characteristics with the established Western Classicism, was replaced by romanticism. This resulted in significant transformation in the literary understanding of the period. Sajjad Haıder Yıldırım who is one of the major authors of Urdu literature was born in Bacnur in 1880. After he had graduated from Aligarh College, he worked as a civil servant in different governmental institutions. While he was the assistant of Hacı Navab İsmail Han Dataveli, he became familiar with Turkish literature and translated many plays, stories and novels from Turkish into Urdu. Romantic implications were first to be recognized in Sajjad Haıder Yıldırım’s short stories and articles. His work formed the very basis of the Romantic Movement in Urdu prose. Yıldırım skillfully employed the romantic components such as woman, love, sensuality, imagination, nature, and sexuality in his stories.  Thus, he spoke the unspeakable up to that time and what had been disregarded. This study aims to explore the ways how Sajjad Haider Yıldırım initiated the emergence of romanticism in Urdu literature, how he challenged the restrictive, oppressive and established literary conventions and how he transformed all these into an individual, emotional and fascinating style with his aesthetic, exotic and liberating narration. He contributed greatly to the development of Urdu romantic tradition in Urdu literature with his distinctive works and as well as his translations from different languages and has a significant influence on the literary and social life of the conservative Muslim India. This powerful impact transformed the traditional literary approach and the short stories tended to be constructed within the stereotyped themes into a modern and liberating framework.  To this end, this paper will focus on the romantic components of Urdu short story tradition with various quotations from Yıldırım’s work.

Anahtar Kelimeler

Romanticism, Sajjad Haıder Yıldırım, Urdu Story, Aligarh Movement, Turkish Literature