Public revenue loss in formal economy: The case of Turkey

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 131 - 142, 03.03.2015

Ulvi Sandalcı , Özgür Saygın , İnci Sandalcı

https://doi.org/10.24289/ijsser.106405

Cited By: 1

Öz

Goverments need powefull source of revenue to fulfill basic public service. Tax revenues are one of the most important sources of income for the fulfillment of this service. As a result of this each state needs an effective tax system well-functioning. Therefore, effective and efficient collection of tax revenues and providing entry at the least cost to the treasury is a great importance. As long as this activity cannot be achieved, the relationship between the state and taxpayers will affect adversely. Various costs of taxation, tax amounts which be waived, the operational costs of tax administration, the costs of tax burden in the process of a lawsuit and in the way of accrual-collection time lag lost revenue that be caused by inflation reduce tax collection efficiency.

In this study, it was examined that what kind of losses of taxes in the process of accured or unaccured it was registered to tax administration were collected. Besides, it was calculated that how much of the state should collect taxes in one year was loss through examing tax collection costs, tax expenditures, costs of tax administration and Olivera-Tanzi effect. For an effective tax system it was offered suggestions by dwelling on costs should be considered and to be reduced.

Keywords: Olivera-Tanzi; Tax Expenditures; Tax Amnesty

Jel Classification: H20,H71, H83

Anahtar Kelimeler

Olivera-Tanzi, tax expenditure, tax amnesty

Kayıt içi ekonomide devletin gelir kayıpları: Türkiye örneği

Öz

Devletler vatandaşlarının kamu gereksinimlerini yerine getirmek için kuvvetli gelir kaynaklarına ihtiyaç duyarlar. Vergi gelirleri, bu gereksinimlerin yerine getirilmesinde en önemli gelir kaynaklarından biridir. Bunun sonucunda da her devletin iyi işleyen etkin bir vergi sistemine ihtiyacı doğmuştur. Dolayısıyla vergi gelirlerinin etkin ve verimli bir şekilde toplanması hazineye en az maliyetle girmesinin sağlanması büyük bir öneme sahiptir.  Bu etkinlik sağlanamadığı ölçüde mükelleflerden sık sık vergi alınması devlet ve mükellef ilişkilerini olumsuz etkileyecektir. Vergi toplamanın çeşitli maliyetleri, vazgeçilen vergi tutarları, idarenin işleyiş aşamasındaki masrafları, dava konusu olan vergi yüklerinin oluşturduğu maliyetler ile vergilemenin tahakkuk-tahsil zamanı açısından enflasyon nedeniyle meydana gelen kayıpları vergilemede etkinliği azaltmaktadır.Çalışmada vergi idaresi kayıtlarına girmiş olup tahakkuk öncesi veya tahakkuk aşamasına gelen vergilerin hangi kayıplarla tahsil edildiği incelenmiştir. Bunun yanı sıra vergi toplama maliyetlerini, vergi harcamalarını, idarenin maliyetlerini ve Olivera-Tanzi etkisini inceleyerek yıllık devletin toplaması gerektiği vergilerin ne kadarının kayıp olduğu tespit edildi. Etkin bir vergi sistemi için kayıt içi ekonomide maliyetlerin dikkate alınıp azaltılması gerektiği üzerinde durularak öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Olivera-Tanzi, Vergi Harcamaları, Vergi affı

Kaynakça

• Akça, F., Nilgün, B. (1999). “Vergi Maliyeti Üzerine”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, 67-73.
• Aksu, Y., Hazman, G. (2013). Vergilemenin Operasyonel Maliyetleri:
• Mersin Vergi İdaresi Başkanlığı Örneği, International Journal of Economic and Administrative Studies, Yıl: 6 Sayı: 11, pp.109-125
• Aygün, R. (2012). Vergi Afları ve Vergi Uyumuna Etkisi, Vergi Dünyası, Sayı 369, Mayıs 2012.
• Beşer, M. K. (2007). “Bootstrapt Var Modeller ve Türkiye’de Tanzi Etkisi”, ZKÜ Sosyal bilimler Dergisi, cilt 3, sayı 6, ss.89-108.
• Erdem, M., vd.(2014) , Kamu Maliyesi, Ekin Kitabevi, 11. Baskı, Bursa.
• http://www.bumko.gov.tr/Eklenti/7780,1420142016vergiharcamalarilistesipdf.pdf?0, 27.02.2015
• http://evds.tcmb.gov.tr/
• http://www.gib.gov.tr/kurumsal/stratejik-yonetim/aylik-mali-tablolar
• Kargı, V. (2011). Türkiye’de Vergi Aflarının Vergi Gelirlerine Etkisi, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 13, 2011, ss. 101–115.
• Kaya, A. (2014). Vergi Aflarının Vergi Gelirlerine Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Analiz, Maliye Dergisi, Sayı 167, Temmuz-Aralık 2014
• Kayalıdere, G., Özcan, P. M., (2012). Gelir Vergisi Açısından Vergi Harcamalarının Analizi: Türkiye Ve Bazı Oecd Ülke Örnekleri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.17, S.1, s.341-366.
• Olivera, J. (1967). “Money, Prices, and fıscal Lags: a Note on the Dynamıcs of Inflatıon”, Banca Nazionale Del Lavaro, vol 20, September
• Robson, A. (2005). “The Cost of Taxation”, Perspective on Tax Reform (8). The Center for Independent Studies, Australia.
• Saygın, Ö. (2013). Vergi Uyumu ve Vergi İdaresinin Vergi Uyumuna Etkisi, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Savaşan, F. (2006). Vergi Afları: Teori Ve Türkiye Uygulamaları (“Vergi Barışı” Uygulama Sonuçları). Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi (C.VIII ,S.1, 2006).
• Şen, H. (2003). “Olivera Tanzi Etkisi: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Maliye Dergisi, sayı 143, Mayıs- Ağustos.
• Tanzi, V. (1977). “Inflation, Lags in Collection, and the Real Value of Tax Revenue”, International Monetary Fund Staff Papers, 24(1), s. 154-167.
• Tanzi, V. (1978). “Inflation, Real Tax Revenue, and the Case for Inflationary Finance: Theory with an Application to Argentina”, International Monetary Fund Staff Papers, 25(3), s. 417-451.
• TC Maliye Bakanlığı Gelirler Politikası müdürlüğü, Vergi Harcaması Raporu, 2007