Göç ve Göçmenlere Yönelik İlkokul Eğitimi Süreçlerini Kapsayan Çalışmaların İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 84 - 99, 31.12.2022

Hakan Dündar , Büşra Usluoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı 2015-2022 yılları arasında yayınlanan ilkokul eğitim sürecindeki göç ve göçmenlere yönelik çalışmaları incelemektir. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemi ile toplanan 47 tez ve makale çalışması analiz edilmiştir. Çalışmaların seçiminde veri tabanında “Göç ve Göçmen” seçilmiş “Eğitim sürecinde Göç” kelimeleri taranmış ve ilgili kaynaklar oluşturulmuştur. Bu kapsamda belirlenen tez ve makalelerin analizi için “Yayın Sınıflama Formu” kullanılmıştır. Çalışmalar betimsel ve içerik analizi yapılarak, makalelerin yayınlandığı üniversite, yayınlanma yılı, araştırma türü, yöntemi, veri toplama teknikleri, verilerin analizi, seçilen örneklem grubu, çalışmaların tartışma ve öneri boyutları, çalışmalarda incelenen konular ve sunulan önerilerin konu dağılımları açısından yüzde ve frekansa dayalı bir şekilde yorumlanmış ve tablo şeklinde verileri gösterilmiştir. İncelenen çalışmaların %85 oranında Türkçe ve %15 oranında ise İngilizce olarak yayınlandığı görülmüştür. Genel anlamda konuya ilişkin araştırmaların en fazla 2019 yılında yapıldığı belirlenmiştir. İçerik analizi yapılan çalışmaların büyük bir oranda nitel çalışmalar olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmalarda seçilen örneklem grubunun çoğu öğretmenlerdir. Daha çok yarı yapılandırılmış görüşmelerle toplanan verilerin analizi için içerik analizi kullanılmıştır. İncelenen çalışmalarda en fazla ele alınan konunun ‘eğitim’ olduğu ve gelecek çalışmalar için sunulan önerilerin ise en fazla eğitimle ilgili iyileştirmelerin olacağı ‘uygulama çalışmaları’ olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen verilerle ilkokul düzeyinde yapılan göç ve göçmenlere ilişkin yapılan araştırmaların eğitim öğretim sisteminin sosyal, siyasi ve ekonomik bağlamdaki yerini iyileştirmeye katkı sağlamaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

ilkokul, göç, göçmen, göçmen eğitimi, araştırma, içerik analizi

Investigation of Studies Containing Primary School Education Processes for Migration and Migrants

Öz

The aim of this study is to examine the studies on migration and immigrants in the primary school education period published between 2015-2022. In the study, 47 theses and articles collected by purposive sampling method were analyzed. In the selection of the studies, "Migration and Immigration" was selected in the database and the words "Migration in the Education Process" were scanned and related resources were created. In this context, the "Publication Classification Form" was used for the analysis of the theses and articles. The studies were interpreted by making descriptive and content analysis, the university in which the theses and articles was published, the type of research, method, data collection techniques, data analysis, selected sample group, discussion and suggestion dimensions of the studies, study subjects and recommendations based on percentage and frequency, and the data were shown in tabular form. It was observed that 85% of the studies examined were published in Turkish and 15% in English. In general, it was determined that most of the studies on the subject were conducted in 2019. It has been observed that the studies with content analysis are mostly qualitative studies. Most of the sample group selected in the studies are teachers in general. Content analysis was used to analyze the data collected through semi-structured interviews. It has been determined that the most discussed subject in the studies examined is 'education' and the suggestions for future studies are 'the practice studies' where the most educational improvements will be made. With the data to be obtained from this study, it will be tried to contribute to the improvement of the place of the education system in the social, political and economic context of the studies on migration and immigrants at the primary school level.

Anahtar Kelimeler

Primary school, immigrant, immigrant education, research, content analysis, method

Kaynakça

• AKIN, M. H., & Bozbaş, G. (2020). Suriye’den Türkiye’ye Göçün Sosyolojik Sonuçları: Suriyeli Göçmenler Üzerine Uygulamalı Bir Saha Araştırması. Liberal Düşünce Dergisi, 25(97), 47-65.
• AYTAÇ, T. TÜRKİYE’DE Kİ SURİYELİ ÇOCUKLARIN EĞİTİM SORUNLARINA BİR BAKIŞ: BİR META-ANALİZ ÇALIŞMASI. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 173-193.
• Barışık, S. (2020). Göç Kavramı, Tanımı ve Türleri. Salih Barışık (Ed.), Küreselleşen Dünyada Fırsat Eşitliği Arayışında Uluslararası Göç ve Türkiye’nin Suriye Deneyimi içinde (1-25). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Bélanger, D., & Saracoglu, C. (2019). Syrian refugees and Turkey: Whose “crisis”. The Oxford Handbook of Migration Crises. Https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780190856908.013, 67.
• Berti, B. (2015). The Syrian refugee crisis: Regional and human security implications. Strategic Assessment, 17(4), 41-53.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F., (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi
• Dinç Güzel, H. (2021). Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Göçmenlerin Sorunları ve Suriyeli Göçmenlere Yönelik Kamu Politikaları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Medeniyet Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• DOLAPCI, E., & KAVGACI, H. (2020). Öğretmenlerin Çok Kültürlü Özyeterlik Algısı ve Okul İklimi ile Mülteci Öğrencilere Yönelik Tutumları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 52(52), 687-706.
• Duman, T. (2019). Toplumsal Uyum İçin Eğitimin Önemi: Türkiye’deki Suriyeliler Örneği. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (41), 343-368.
• Dost, S. (2014). Ulusal Ve Uluslararası Mevzuat Çerçevesinde Ülkemizdeki Suriye’li Sığınmacıların Hukuki Durumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1), 27-69.
• Dost, S. (2021). AVRUPA’YA İKİNCİ KAVİMLER GÖÇÜ (MÜ?): SORUNLAR, FIRSATLAR, TEHDİTLER, ÇÖZÜMLER. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(4), 1-21.
• Dünya Bankası. (2019). Göç ve Beyin Göçü Ekonomik Güncelleme Raporu. Https://documents1.worldbank.org/curated/en/551261580801381893/pdf/Migration-and-Brain-Drain.pdf adresinden 20.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• ERDER, Sema (1986). Refah Toplumunda “Getto” ve Türkler, İstanbul: Teknografik Matbaacılık.
• European Council (2016,03,18). EU-Turkey statement. Erişim Adresi: http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2016/03/18-eu-turkey-statement/
• Falkingham, L.T. ve Reeves, R. (1998). Context analysis- a technique for analysing research in a field, applied to literature on the management of R and D at the section level. Scientometrics, 42(2), 97-120.
• Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler, Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54).
• Göç Terimleri Sözlüğü. (2009). Uluslar Arası Göç Hukuku. Editör Bülent Çiçekli, Iom Uluslar Arası Göç Örgütü.
• İÇDUYGU, Ahmet ve İbrahim SIRKECI (1999). “Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri”, 75 Yılda Köylerden Kentlere, Oya Baydar (der.), İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Tekışık Web Ofset Tesisleri, Ankara.
• Kılıç, M. ve Cakmak, M. (2013). Concept maps as a tool for meaningful learning and teaching in chemistry education. International journal on new trends in education and their implications, 4(4), 152-164.
• MEB. (2010). Yabancı Uyruklu Öğrenciler Genelgesi. Erişim Adresi: http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/967.pdf
• MEB. (2014). Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetleri. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf adresinden 07.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• OECD. (2009). Uluslararası Göç: Küreselleşmenin insani yüzü. https://www.oecd.org/insights/43569201.pdf adresinden 19.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• PALAZ, T., ÇEPNİ, O., & KILCAN, B. (2019). ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN MÜLTECİ ÖĞRENCİLERE YÖNELİK DÜŞÜNCELERİNİN VE TUTUMLARININ BELİRLENMESİ. Electronic Turkish Studies, 14(3).
• Quadır, S. E., & Çimen, L. K. (2018). Türk vatandaşlarının Suriyeli sığınmacılarla ilgili görüşleri (Konya ili örneği).
• Rygiel, K., Baban, F., & Ilcan, S. (2016). The Syrian refugee crisis: The EU-Turkey ‘deal’and temporary protection. Global Social Policy, 16(3), 315-320.
• Saka, D., & Çelik, S. (2022). Mülteci Eğitiminin Bir Temeli Olarak Kapsayıcı Öğretmen Nitelikleri: Türk Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Bir Çerçeve İncelemesi. EĞİTİM VE BİLİM, 47(209).
• Sözbilir, M., Kutu, H., ve Yasar, M.D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillon ve D. Jorde (eds.), The World of Science Education: Handbook of Research in Europe (pp. 1-35). Rotterdam: Sense publishers
• Tamer, M. (2020). Göç, göçün nedenleri ve uluslararası göç üzerine kavramsal bir analiz. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(60), 2808-2818.
• Tuncel, G., & Ekici, S. (2019). Göçün siyasal etkisi: Suriyeli göçmenlerin Türkiye siyasetine etkisi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 48-72.
• Tunga, Y., Engin, G., & ÇAĞILTAY, K. (2020). Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir alanyazın taraması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 317-333.
• Türk Kızılay Göç Hizmetleri Direktörlüğü (TKHD). (2021). Suriye İnsani Yardım Operasyonu Raporu. Erişim adresi: https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/subat-2021-suriye-krizi-insani-yardim-operasyonu-raporu-29-03-2021-98097072.pdf adresinden 07.05.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Türnüklü, A., Özkan, Ö. S., & Tercan, M. (2021). İlkokul Sınıf Öğretmenlerinin Türkiyeli ve Suriyeli Öğrencilerin Birbirlerine İlişkin Tutumlarına Yönelik Deneyimleri: Gruplararası Tutum.
• Ünsal, A. (2019). ULUSLARARASI GÖÇ KAVRAMI ve ULUSLARARASI GÖÇÜN ÜLKE EKONOMİLERİ ÜZERİNDE MUHTEMEL ETKİLERİ. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (18), 50-61.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yurdakul, A., & Tok, T. N. (2018). Öğretmen gözüyle göçmen/mülteci öğrenci. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 46-58.