Sporcularda duygusal öz yeterliliğin zihinsel dayanıklılğı belirlemedeki rolü

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 58 - 73, 30.06.2021

Ahmet Gülhan Ahmet Şahin

Öz

Bu araştırmanın amacı, sporcularda duygusal öz yeterliliğin zihinsel dayanıklılığı belirlemedeki rolünün incelenmesidir. Ayrıca araştırma kapsamındaki ikincil amaç ise duygusal öz yeterlilik ve zihinsel dayanıklılıkta bazı değişkenlere göre istatistiksel olarak anlamlı farklılaşmaların olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2018-2019 sezonunda Ankara ve istanbul’da aktif spor yaşamını sürdüren 290 sporcunun katılımıyla gerçekleşmiştir. Araştırmaya katılan sporcuların %62,4’ü kadın sporculardan oluşurken %37,6’sı erkek sporculardan oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, “Kişisel Bilgi Formu”, ‘’Duygusal Öz Yeterlilik Ölçeği’’ ve “Zihinsel Dayanıklılık Ölçeği”nin yer aldığı form aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın temel amacı çerçevesinde cevapları aranan alt problemlere yönelik ölçek ile toplanan verilerin gerekli istatistiksel analizleri SPSS 22.0 (Statistical Packet for Social Sciences) programından yararlanılarak yapılmıştır. Verilerin analizi ve yorumlanmasında, yüzde, sıklık, aritmetik ortalama, standart sapma, t testi ve ANOVA kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sporcuların duygusal öz yeterlilikleri ve zihinsel dayanıklılıkları cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Çalışmada elde edilen bir diğer bulgu sporcuların duygusal öz yeterliliklerinin zihinsel dayanıklılıklarının bir belirleyicisi olabileceğine ilişkin elde edilen sonuçlardır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Destek, Zihinsel Dayanıklılık, Spor

Kaynakça

• Altıntaş, A. (2015). Sporcuların Zihinsel Dayanıklılıklarının Belirlenmesinde Optimal Performans Duygu Durumu, Güdülenme Düzeyi ve Hedef Yöneliminin Rolü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual review of psychology, 52(1), 1-26.
• Bull, S. J., Albinson, J. G., & Shambrook, C. J. (1996). The mental game plan: Getting psyched for sport. Sports Dynamics.
• Bull, S. J., Shambrook, C. J., James, W., & Brooks, J. E. (2005). Towards an understanding of mental toughness in elite English cricketers. Journal of applied sport psychology, 17(3), 209-227.
• Clough P, Earle K., Sewell D (2002). Mental Toughness: The Concept and Its Measurement. In Cockerill I, Solutions in Sport Psychology. 1st ed. (p. 32-45). London: Thomson.
• Crust, L. (2007). Mental toughness in sport: A review. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 5(3), 270-290.
• Dede, Y. E. (2019) Elit Güreşçilerin Zihinsel Dayanıklılıklarının İncelenmesi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Aydın.
• Erdoğan, N., Kocaekşi, S. (2015). Elit sporcuların sahip olması gereken psikolojik özellikler. Türkiye Klinikleri. Journal of Sport Science, 7(2), 57-64.
• Gucciardi, D. F., Gordon, S., & Dimmock, J. A. (2009). Advancing mental toughness research and theory using personal construct psychology. International Review of Sport and Exercise Psychology, 2(1), 54-72.
• Jones, G., Hanton, S., & Connaughton, D. (2002). What is this thing called mental toughness? An investigation of elite sport performers. Journal of Applied Sport Psychology, 14, 205–218. doi: 10.1080/10413200290103509
• Kaiseler, M., Polman, R., & Nicholls, A. (2009). Mental toughness, stress, stress appraisal, coping and coping effectiveness in sport. Personality and individual differences, 47(7), 728-733.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi, 20. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
• Kirk, B. A., Schutte, N. S., & Hine, D. W. (2008). Development and preliminary validation of an emotional self-efficacy scale. Personality and Individual Differences, 45(5), 432-436.
• Masum, R. (2014). A mixed method analysis of mental toughness in elite and sub-elite male and female tennis players in Pakistan. Advances in Social Sciences Research Journal, 1,110-122.
• Mayer, J. D., Salovey, P. ve Caruso, D. R. (2004). Emotional intelligence: Theory, findings, and implications. Psychological Inquiry, 15(3), 197–215.
• Nicholls, A. R., Levy, A. R., Grice, A., & Polman, R. C. (2009). Stress appraisals, coping, and coping effectiveness among international cross-country runners during training and competition. European Journal of Sport Science, 9(5), 285-293.
• Pajares, F. (2002). Overview of social cognitive theory and of self-efficacy. Retrieved January 28, 2010, from http://www.emory.edu/EDUCATION/mfp/eff.html
• Petrides, K. V. ve Furnham, A. (2001). Trait emotional intelligence: Psychometric investigation with reference to established trait taxonomies. European Journal of Personality, 15(6), 425–448. doi: 10.1002/per.416
• Petrides, K. V. ve Furnham, A. (2003). Trait emotional intelligence: Behavioral validation in two studies of emotion recognition and reactivity to mood induction. European Journal of Personality, 17(1), 39–57. doi: 10.1002/per.46
• Schutte, N. S., Malouff, J. M., Simunek, M., McKenley, J. ve Hollander, S. (2002). Characteristic emotional intelligence and emotional well-being. Cognition and Emotion, 16(6), 769–785. doi: 10.1080/02699930143000482
• Sheard, M. (2009). Hardiness commitment, gender, and age differentiate university academic performance. British Journal of Educational Psychology, 79(1), 189-204.
• Totan, T., İkiz, E. & Karaca, R. (2010). Duygusal öz-yeterlik ölçeğinin türkçeye uyarlanarak tek ve dört faktörlü yapisinin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 71-95.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Basım, Ankara: Seçkin Yayıncılık.