Bir Toplumsal Hareket Olarak “Black Lives Matter”: George Floyd Örneği

Yıl 2024, Sayı: 67, 16 - 31, 25.07.2024

Sirel Gölönü , Emine Şimşek

https://doi.org/10.47998/ikad.1421796

Öz

Amerika Birleşik Devletleri’nde tarih boyunca var olan ırkçılık meselesi Covid-19 pandemisinin yarattığı sosyal gerilimle büyük bir ivme kazanmıştır. Pandemi sürecinin zorlaştırdığı yaşam koşullarına pek çok yeni olumsuz durum eklenmiş ve tüm bu yaşananlar sosyal gerginliğin daha fazla tırmanmasına zemin hazırlamıştır. ABD’de sık sık gündeme gelen ırkçı saldırılar yeniden alevlenmiş ve sonu ölümle biten acı bir olay gerçekleşmiştir. 25 Mayıs 2020’de siyah bir erkek olan George Floyd’un polis şiddetine maruz kalarak öldürülmesi toplumda büyük bir infial yaratmıştır. Tüm kısıtlamalara rağmen halk sokağa dökülmüş ve bu olay dünya kamuoyunda ‘Black Lives Matter’ sloganıyla eylemsellik kazanan toplumsal bir harekete dönüşmüştür. Bu çalışmada siyah George Floyd’un ölümünü toplumsal harekete dönüştüren etkenler, Neil Smelser’in Katma Değer Kuramı ile desteklenerek incelenmiştir. Konuya ilişkin literatürde yapılan çalışmalardan elde edilen bulgular içerik analizi yöntemiyle ele alınarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

George Floyd, Black Lives Matter, Toplumsal Hareket, Irkçılık, Katma Değer Kuramı

“Black Lives Matter” as a Social Movement: The Case of George Floyd

Öz

The problem of racism, which has existed throughout history in the United States, has gained great momentum with the social tension created by the Covid-19 pandemic. Many new negative situations have been added to the living conditions made difficult by the pandemic process, and all these events have paved the way for further escalation of social tension. Racist attacks, which are frequently on the agenda in the USA, flared up again and a painful event occurred that ended in death. The death of George Floyd, a black man, who was subjected to police violence on May 25, 2020, caused great outrage in society. Despite all the restrictions, the people took to the streets and this event turned into a social movement that took action in the world public opinion with the slogan 'Black Lives Matter'. In this study, the factors that turned George Floyd's death into a social movement will be examined, supported by Neil Smelser's Value Added Theory. The findings obtained from the studies conducted in the literature on the subject were evaluated using the content analysis method.

Anahtar Kelimeler

George Floyd, Black Lives Matter, Social Movement, Racism, Value Added Theory

Kaynakça

• Başkır, Ş., & Akdağ, M. (2022). Sosyal medya ve yeni toplumsal hareketler ilişkisi: George Floyd örneğinde bir analiz. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (49), 251-263. https://doi.org/10.52642/susbed.1159911
• Castells, M. (1983). The city and the grassroots. University of California Press.
• Çayır, K. (1999). Toplumsal sahnenin yeni aktörleri: Yeni sosyal hareketler. Kaknüs.
• Diani, M. (2001, 15-16 December). Social movement analysis and voluntary action analysis: An idiosyncratic view. [Konferans sunumu]. The Third Sector from a European Perspective, İtalya.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji (H. Özel, Haz.). Ayraç.
• Güllüpınar, F. (2013). Vatandaşlık, eşitsizlikler ve tabakalaşma. İçinde M.C. Ecevit & F.Güneş (Editörler), Toplumsal tabakalaşma ve eşitsizlik. (ss.115-135). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Güven, S. (2015). Temsil krizinin siyaseti: Toplumsal hareketler. Sosyoloji Divanı, (5), 25- 38.
• Hardt, M. & Negri, A. (2012) Duyuru. (A. Yılmaz, Çev.). Ayrıntı.
• Işık, G. (2011). Toplumsal hareketler: Politikadan edebiyata, sanattan sinemaya, medyadan toplumsal algıya teorik ve pratik analizler ve yansımalar. Nobel.
• Işık, G. (2015). Sanaldan sokağa toplumsal hareketler. Nobel.
• Işık, G. (2017). Bir toplumsal hareketin tarihi anatomisi: İzmir’in işgaline karşı başlatılan protesto mitingleri. Journal of Turkish Studies, 12(35), 255-279. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12670
• İçli, G. (2015). Yeni toplumsal hareket teorileri üzerine bir değerlendirme. Journal of Turkish Studies, 10(14), 415-432. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8844
• Karagöz, K. (2013). Yeni medya çağında dönüşen toplumsal hareketler ve dijital aktivizm hareketleri. İletişim ve Diplomasi, Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğü Dergisi, 1(1), 131-156.
• Kaya, Y. (2022). ABD’de etnik kültürel ırkçılık: George Floyd’un ölümünün ABD’nin uluslararası imajına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karabük Üniversitesi.
• Kırık, A. M., Öztürk, F. E., Saltık, R., & Orujova, A. (2018). Bir tutum ve davranış biçimi olarak ırkçılığın pekiştirilmesinde reklamcılığın rolü. Asya Studies, 4(4), 15-22. https://doi.org/10.31455/asya.431898
• Konak, İ. (2021). Yeni toplumsal hareketler bağlamında black lives matter (BLM) örneği. Adam Academy Journal of Social Sciences, 11(2), 193-213. https://doi.org/10.31679/adamakademi.946226
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (O. Akınay & D. Kömürcü, Çev.). Bilim ve Sanat.
• Melucci, A. (1999). Çağdaş hareketlerin sembolik meydan okuması. İçinde K. Çayır (Der.), Yeni sosyal hareketler. (ss. 81-108). Kaknüs.
• Popenoe, D. (1983). Sociology. Rutgers.
• Smith, A. (1996). Toplumsal değişme anlayışı (Ü. Oskay, Çev.). Gündoğan.
• Şerif, M.C. & Şerif, W. (1996). Sosyal psikolojiye giriş I (M. Atakay & A. Yavuz, Çev.). Sosyal.
• Tosun, Ç. (2020). Irkçılık ve nefret söylemi bağlamında George Floyd’un ölüm haberlerinin analizi. OPUS International Journal of Society Researches, 16(32), 5111-5152. https://doi.org/10.26466/opus.774524
• Touraine, A. (1999). Toplumdan toplumsal harekete. İçinde K. Çayır (Der.), Yeni sosyal hareketler. (ss. 35-52). Kaknüs.
• Touraine, A. (2007). Modernliğin eleştirisi (H. Tufan, Çev.). YKY.
• Türkdoğan, O. (1997). Sosyal hareketlerin sosyolojisi. Birleşik. Van Dijk, T. A. (1991). Racism and the press. Routledge.
• Wallece, Ruth A. & Wolf, A. (2004). Çağdaş sosyoloji kuramları: Klasik geleneğin geliştirilmesi (L. Elbruz & M. R. Ayas, Çev.). Punto.
• Yüce, E. (2021). Medyada siyahi ırkçılık üzerine analitik bir çalışma: Huffington Post’ta George Floyd olayı [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• Yeğin, M. O. (2021). Irkçılık bağlamında ‘Elite’ dizi filminin eleştirel söylem analizi. OPUS International Journal of Society Researches, 17(34), 1487-152. https://doi.org/10.26466/opus.816234
• İnternet Kaynakları
• Ateş, G. (2020, Haziran 10). George Floyd ve perspektif. Evrensel. https://www.evrensel.net/haber/406774/george-floyd-ve-perspektif
• Black Lives Matter. (2020). https://blacklivesmatter.com/
• Hanisch, C. (1969, February). The personal is political. https://www.carolhanisch.org/CHwritings/PIP.html
• Cheung, H. (2020, Haziran 10). George Floyd'un ölümü ABD'de neden bu kadar büyük bir tepki yarattı? BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52985897
• George Floyd protestoları: ABD'de eylemlerin arkasında hangi gruplar var, gösterilere kimler katılıyor? BBC News Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52894583
• George Floyd protestoları (2020, Haziran 2). Habertürk. https://www.haberturk.com/george-floyd-protestolari-abd-de-eylemlerin-arkasinda-hangi-gruplar-var-gosterilere-kimler-katiliyor-2699585
• Kriter (2020, Haziran 1). George Floyd’un ölümü ABD sisteminin bir özeti. https://kriterdergi.com/dis-politika/george-floydun-olumu-abd-sisteminin-bir-ozeti
• Meydan, S. (2020, Haziran 8). ABD’de ırkçılığın kısa tarihi. Sözcü. https://www.sozcu.com.tr/abdde-irkciligin-kisa-tarihi-wp5861166
• Oktay, M. (2021, Aralık 16). ABD’de siyahi Floyd’u öldürmekten 22,5 yıl ceza alan Chauvin suçunu itiraf etti. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abdde-siyahi-floydu-oldurmekten-22-5-yil-ceza-alan-chauvin-sucunu-itiraf-etti/2448379
• Özkan, M. (2020, Temmuz 13). George Floyd protestolarının anatomisi. İnsamer. https://insamer.com/tr/george-floyd-protestolarinin-anatomisi_3088.html