Post-Cancer Life: Requirements of Survivors

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 99 - 104, 31.01.2022

Münevver Kıyak , Ayse Ozkaraman

Öz

Today, developments in the field of health and technology have led to an increase in the life expectancy of individuals with cancer, an increase in the survival rate from cancer, and the acceptance of cancer as a chronic disease. Individuals who survive cancer treatment experience physical problems such as relapse of the disease, fatigue, pain, sexual dysfunction, infertility, cardiac problems, skin problems, body image deterioration, and secondary cancers. In addition, individuals also experience psychological and social problems such as anxiety, depression, problems in business life, and decrease in quality of life due to physical problems. In this process, nurses should monitor cancer survivors, determine their needs, apply individual nursing care, create training programs in line with their needs, strengthen interaction in social areas, and ensure that they can use coping methods for psychological problems. In this review, the needs of cancer survivors were identified and nursing care interventions were discussed.

Anahtar Kelimeler

Cancer, survivor, nursing care

Kanser Sonrası Yaşam: Sağ Kalanların Gereksinimleri

Öz

Günümüzde sağlık ve teknoloji alanındaki gelişmeler, kanserli bireylerin yaşam süresinin uzamasına, sağ kalım oranında artışa ve kanserin kronik bir hastalık olarak kabul edilmesine yol açmıştır. Kanser tedavisi sonrası sağ kalan bireyler hastalığın nüks etmesi, yorgunluk, ağrı, cinsel işlev bozukluğu, infertilite, kardiyak problemler, cilt problemleri, beden imajında bozulma, sekonder kanserler gibi fiziksel problemler yaşamaktadır. Ayrıca bireyler, bu fiziksel problemlerin yanı sıra anksiyete, depresyon, iş yaşamında problemler gibi psikolojik ve sosyal sorunlar da yaşamaktadır. Bu süreçte hemşireler kanserden sağ kalanları izlemeli, gereksinimlerini belirlemeli, bireysel hemşirelik bakımlarını uygulamalı, ihtiyaçları doğrultusunda eğitim programları oluşturmalı, sosyal alanlarda etkileşimi güçlendirmeli, psikolojik problemlere yönelik baş etme yöntemlerini kullanabilmesi sağlanmalıdır. Bu derlemede kanserden sağ kalanların gereksinimleri saptanmış ve bunlara yönelik hemşirelik bakım girişimleri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

kanser, sağ kalım, hemşirelik bakımı

Kaynakça

• Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal, A. Global cancer statistics 2018: globocan estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal For Clinicians. 2018;68(6):394- 424.
• Aygin D, Gül A. Farklı kültürlerde jinekolojik ve meme kanserli kadın hastaların seksüaliteye bakış açıları ve yaşadıkları sorunlar. Androloji Bülteni. 2019; 21:72−78.
• Düger T, Atasavun Uysal S, Yıldız Kabak V. Onkolojik fizyoterapi ve rehabilitasyonda egzersizin kanıt düzeyi. F.G. Yazıcıoğlu Şener (ed) Fizyoterapi ve rehabilitasyonda kanıta dayalı yaklaşımlar (p.71-8.) 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019.
• Weir HK, Stewart SL, Allemani C, White MC, Thomas CC, White A, et al. Population‐based cancer survival (2001 to 2009) in the united states: findings from the concord‐2 study. Cancer. 2017;123:4963-4968.
• Haydaroğlu A, Sert F, Caner A. Ege Üniversitesi Hastanesi veri tabanındaki kanser olgularının epidemiyolojik ve genel sağ kalım özellikler. Ege Tıp Dergisi. 2019;58:1-9.
• Ganz PA. Survivorship: adult cancer survivors. Primary Care: Clinics in Office Practice. 2009;36(4):721-741.
• Ellegaard MBB, Grau C, Zachariae R, Bonde Jensen A. Fear of cancer recurrence and unmet needs among breast cancer survivors in the first five years. a cross-sectional study. Acta Oncologica. 2017;56(2):314-320.
• Santin O, Murray L, Prue G, Gavin A, Gormley G, Donnelly M. Selfreported psychosocial needs and health-related quality of life of colorectal cancer survivors. European Journal of Oncology Nursing. 2015;19(4):336-342.
• Benedict C, Philip EJ, Baser RE, Carter J, Schuler TA, Jandorf L, et al. Body image and sexual function in women after treatment for anal and rectal cancer. Psycho‐Oncology. 2016;25(3):316-323.
• Lo WT, Yates P, Chan RJ. Unmet supportive care needs and symptom burden in Taiwanese cancer survivors who have completed primary treatment. European Journal of Oncology Nursing. 2018;35:79-84.
• Koch L, Bertram H, Eberle A, Holleczek B, Schmid‐Höpfner S, Waldmann A, et al. Fear of recurrence in long‐term breast cancer survivors—still an issue. results on prevalence, determinants, and the association with quality of life and depression from the cancer survivorship—a multi‐regional population‐based study. Psycho‐ Oncology. 2014;23(5): 547-554.
• Rosenberg SM, Tamimi RM, Gelber S, Ruddy KJ, Bober SL, Kereakoglow S, et al. Treatment‐related amenorrhea and sexual functioning in young breast cancer survivors. Cancer. 2014;120(15):2264-2271.
• Simard S, Thewes B, Humphris G, Dixon M, Hayden C, Mireskandari S, et al. Fear of cancer recurrence in adult cancer survivors: a systematic review of quantitative studies. Journal of Cancer Survivorship. 2013; 7(3):300-322.
• Thewes B, Butow P, Bell ML, Beith J, Stuart Harris R, Grossi M, et al. Fear of cancer recurrence in young women with a history of early-stage breast cancer: a cross-sectional study of prevalence and association with health behaviours. Supportive Care in Cancer. 2012;20(11):2651- 2659.
• Zhou ES, Bober SL, Nekhlyudov L, Hu JC, Kantoff PW, Recklitis CJ. Physical and emotional health information needs and preferences of long-term prostate cancer survivors. Patient Education And Counseling. 2016; 99(12):2049-2054.
• Yun YH, Shon EJ, Yang AJ, Kim SH, Kim, YA, Chang YJ, et al. Needs regarding care and factors associated with unmet needs in disease-free survivors of surgically treated lung cancer. Annals of Oncology. 2013; 24(6):1552-1559.
• Eker A, Aslan E. Jinekolojik kanser hastalarında psiko-sosyal yaklaşım. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2017;14(4):298- 303.
• Üzar Özçetin YS, Tee S, Kargın M. Achieving culturally competent cancer care: A qualitative study drawing on the perspectives of cancer survivors and oncology nurses. European Journal of Oncology Nursing. 2020; 44:101701.
• Akpınar NB, Ceran MA. Kronik hastalıklar ve rehabilitasyon hemşireliği. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2019;3(2):140-152.
• McCabe MS, Jacobs L. Survivorship care: models and programs. In Seminars İn Oncology Nursing. 2008;24(3):202-207.
• Işık I. Meme kanseri hastalarında tedavi sonrası dönemde gelişen psikososyal sorunlar ve destekleyici hemşirelik girişimleri. Journal of Education and Research in Nursing. 2014;11(3):58-65.
• Baykara O. Kanser tedavisinde güncel yaklaşımlar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 5(3):154-165.
• Anderson AS, Steele R, Coyle J. Lifestyle issues for colorectal cancer survivors—perceived needs, beliefs and opportunities. Supportive Care in Cancer. 2013;21(1):35-42.
• Beckjord EB, Arora NK, McLaughlin W, Oakley-Girvan I, Hamilton AS, Hesse BW. Health-related information needs in a large and diverse sample of adult cancer survivors: implications for cancer care. Journal of Cancer Survivorship. 2008; 2(3):179-189.
• Rabin C, Simpson N, Morrow K, Pinto B. Behavioral and psychosocial program needs of young adult cancer survivors. Qualitative Health Research. 2011;21(6):796-806.
• Kılınç G. Çocuklarda kemoterapi ve radyoterapi ilişkili oral komplikasyonlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2012;26(1):75-83.
• Elçigil A. Kanser sonrası yaşam. G. Can (ed). Onkoloji hemşireliği( p.957-965) Nobel Tıp Kitabevleri; 2015.
• Cameron AC, Touyz RM, Lang NN.Vascular complications of cancer chemotherapy. Canadian Journal of Cardiology. 2016; 32(7):852-862.
• DeAngelis LM. Neurologic complications of cancer. Holland‐Frei Cancer Medicine. 2016; 1-15.
• Kebudi R, Özdemir GN. Çocukluk çağı kanser sağ kalanlarında ikincil kanserler. Turkish Pediatrics Archive. 2011; 46(4):270-274.
• Gorman JR, Su HI, Roberts SC, Dominick SA, Malcarne VL. Experiencing reproductive concerns as a female cancer survivor is associated with depression. Cancer. 2015; 121(6):935-942.
• Jean CY, Syrjala KL. Anxiety and depression in cancer survivors. Medical Clinics. 2017;101(6):1099-1113.
• Brinkman TM, Zhu L, Zeltzer LK, Recklitis CJ, Kimberg C, Zhang N, et al. Longitudinal patterns of psychological distress in adult survivors of childhood cancer. British Journal of Cancer. 2013; 109(5):1373- 1381.
• Mirosevic S, Prins JB, Selic P, Zaletel Kragelj L, Klemenc Ketis Z. Prevalence and factors associated with unmet needs in post‐treatment cancer survivors: a systematic review. European Journal Of Cancer Care. 2019; 28(3):13060.
• Thewes B, Brebach R, Dzidowska M, Rhodes P, Sharpe L, Butow P. Current approaches to managing fear of cancer recurrence; a descriptive survey of psychosocial and clinical health professionals. Psycho‐Oncology. 2014;23(4):390-396.
• Murphy Alford AJ, White M, Lockwood L, Hallahan A, Davies PS. Body composition, dietary intake and physical activity of young survivors of childhood cancer. Clinical Nutrition. 2019;38(2):842-847.
• Meyerhardt JA, Niedzwiecki D, Hollis D, Saltz LB, Hu FB, Mayer RJ, et al. Association of dietary patterns with cancer recurrence and survival in patients with stage III colon cancer. Jama. 2007; 298(7):754-764.
• Ghavami H, Akyolcu N. Effects of a lifestyle interventions program on quality of life in breast cancer survivors. International Journal of Hematology and Oncology. 2017;29(4):091-099.
• Pehlivan S, Doğan D, Kahraman BN, Özkalemkaş F. Akut lösemi hastalarında alopesinin beden imajı ve benlik saygısına etkisi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2019; 45(2):173-178.
• Ertem G, Dönmez YC, Bilge A. Meme kanserinde cinsel yaşamdan yaşamsal doyuma yolculuk. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(1):171-176.
• Denizgil T, Sönmez İ. Meme kanseri nedeni ile meme koruyucu cerrahi geçirmiş kadınlarla mastektomi operasyonu geçirmiş kadınlar arasında benlik saygısı, beden algısı, cinsel doyum ve cinsel yaşantıların karşılaştırılması. Yeni Symposium. 2015;53(3):17-25.
• McGrarey EL, Leon‐Verdin M, Baum LD, Bloomfield K, Brenin DR, Koopman C, et al. An evaluation of a computer‐imaging program to prepare women for chemotherapy‐related alopecia. Psycho‐Oncology. 2010;19(7):756-766.
• Rossen P, Pedersen AF, Zachariae R, Von der Maase H. Sexuality and body image in long-term survivors of testicular cancer. European Journal Of Cancer. 2012; 48(4):571-578.
• Akıncı AÇ, Savcı C. Kanserli erkek hastalarda cinsel sorunlar. Androloji Bülteni. 2020;22: 57−62.
• Goldfarb S, Mulhall J, Nelson C, Kelvin J, Dickler M, Carter J. Sexual and reproductive health in cancer survivors. In Seminars in Oncology. 2013;40(6):726-744.
• Pereira N, Schattman GL. Fertility preservation and sexual health after cancer therapy. Journal of Oncology Practice. 2017; 13(10):643- 651.
• Serçekuş P, Türkcü SG. Jinekolojik kanserli hastalarda cinsellik. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2015; 8(1):36-38.
• Bilge Ç, Kaydırak MM, Aslan E. Jinekolojik kanserin cinsel yaşam üzerindeki etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2016;7(3):31-38.
• Davidoff AJ, Hill SC, Bernard D, Yabroff, KR. The affordable care act and expanded insurance eligibility among nonelderly adult cancer survivors. Journal of the National Cancer Institute. 2015; 107(9):181-188
• Nachreiner NM, Dagher RK, McGovern PM, Baker BA, Alexander BH, Gerberich, SG. Successful return to work for cancer survivors. Aaohn Journal. 2007; 55(7):290-295.
• Sheppard DM, Frost D, Jefford M, O’Connor M, Halkett G. Building a novel occupational rehabilitation program to support cancer survivors to return to health, wellness, and work in Australia. Journal of Cancer Survivorship. 2020; 14(1):31-35.
• Ülger E, Alacacıoğlu A, Gülseren AŞ, Zencir G, Demir L, Tarhan MO. Kanserde psikososyal sorunlar ve psikososyal onkolojinin önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2014;28(2):85-92.
• Van der Spek N, Vos J, Van Uden Kraan CF, Breitbart W, Cuijpers P, Holtmaat K, et al. Efficacy of meaning-centered group psychotherapyfor cancer survivors: a randomized controlled trial. Psychological Medicine. 2017;47(11):1990.
• Özdemir Ü, Taşcı S. Kronik hastalıklarda psikososyal sorunlar ve bakım. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2013;1(1):57-72.
• Hawkins NA, Smith T, Zhao L, Rodriguez J, Berkowitz Z, Stein KD. Health-related behavior change after cancer: results of the American Cancer Society’s studies of cancer survivors (SCS). Journal of Cancer Survivorship. 2010;4(1):20-32.
• Chen D, Sun W, Liu N, Wang J, Zhao J, Zhang Y, et al. Fear of cancer recurrence: a systematic review of randomized, controlled trials. In Oncology Nursing Forum. 2018;45:6.
• Przezdziecki A, Sherman KA, Baillie A, Taylor A, Foley E, Stalgis Bilinski K. My changed body: breast cancer, body image, distress and self‐compassion. Psycho‐Oncology. 2013; 22(8):1872-1879.
• Yılmaz M, Yazgı ZG. Onkoloji hastalarının yaşadığı psikososyal sorunlarla baş etmesinde hemşirenin rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020; 4(1):60-70.
• Uğur Ö. Kanser hastasının semptom yönetimi. Türk Onkoloji Dergisi. 2014;29(3):125-135.