ANTİK DÖNEM MEDENİYET VE İNANÇLARINDA EJDERHA VE TANRI İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 11, 522 - 528, 01.05.2018

Harun Duman , Turan Sağır

Öz

Eski çağ toplumları, inançları içerisinde birçok öğeye yer vermişlerdir. Bunlardan bir tanesi de ejderhadır. Bazı toplumlarda yer altından, yeryüzüne çıkan ejderha, kıtlığın ve kötülüğün sembolü olarak görülürken, bazı toplumlarda da bereketin ve iyiliğin sembolü olarak görülmüştür. Yılan familyasından olan ejderha kelimesinin kökeni Farsçadır. Genel olarak eski çağ toplumları inançlarında baharın gelişi, büyük tanrının ejderha ile savaşa girerek onu öldürmesiyle başlar. Bu çalışmada Mezopotamya, Hitit, Yunan, Mısır, İskandinav ve Hint mitolojilerindeki ejderhalar ve tanrıları ile olan mücadelelerine değindik.

Anahtar Kelimeler

Tanrı, Ejderha, Yılan, Eski çağ inançları

AN EVALUATION ON THE RELATIONSHIP BETWEEN DRAGON AND GOD IN ANCIENT PERIOD CIVILIZATION AND BELIEFS

Öz

The ancient societies have included many items within their beliefs. One of them is also a dragon. While dragon, which appears from underground, is seen as a symbol of famine and evil in some societies, it is seen as a symbol of fertility and goodness in other societies. The root of the dragon word, which is from serpent family, is Persian. In general, the arrival of spring in the beliefs of ancient societies begins when the great God starts the war with the dragon and kills it. In this work we have mentioned about the struggles with the dragons and gods of the Mesopotamian, Hittite, Greek, Egyptian, Scandinavian and Indian mythologies.

Anahtar Kelimeler

God, Dragon, Snake, Ancient Beliefs

Kaynakça

• Adalı, S. F.& Görgü A.T. ( 2017), Babil Yaratılış Destanı-Enuma Eliş-, Türliye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Baldwın, J. (2014), Antik Yunan Hikayeleri (Çev.:Oğuz Can Güçlü), İlya Yayınları, İzmir.
• Berens, E.M. (2014), Antik Yunan Efsaneleri ve Yunan Mitleri (Çev.: Nisan Benzergil), İlya Yayınları, İzmir.
• Beydili, C. (2003), Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Yurt Yayınları, Ankara.
• Black, J.& Green, A. (2003), Mezopotamya Mitolojisi Sözlüğü, Aram Yayıncılık, İstanbul.
• Boratav, P.N (2012), Türk Mitolojisi, Bilgesu Yayınları, Ankara.
• Bottero, J. & Kramer, S.N. (2017), Mezopotamya Mitolojisi (Çev.: Alp Tümertekin), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• Budge, E.A.W. (2005), The Babylonian Legends of Creation And The Fight Between Bel and Dragon, Cosime Classic Yayınları, New York.
• Byatt, A.S. (2013), Ragnarök Tanrıların Alacakaranlığı (Çev.: Kemal Baran Özbek), İthaki Yayınları, İstanbul.
• Canova, R.C. (2016), Yunan Mitolojisi (Çev.: Ayşe Bilgehan), Mitoloji Tarihi Yayınları, İstanbul.
• Çığ, M.İ. (2016), Gilgameş Tarihte İlk Kahraman, Kaynak Yayınları, İstanbul.
• Eliade, M. (2003), Dinler Tarihine Giriş (Çev.: Lale Arslan),, Kabalcı Yayınları, İstanbul.
• Erhat, A. (1996), Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Estin, C. & Laporte, H. (2008), Yunan ve Roma Mitolojisi (Çev.: Musa Eran), Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara.
• Graves, R. (2010), Yunan Mitleri Tanrılar Kahramanlar ve Söylenceler (Çev.: Uğur Akpur), Say Yayınları, Ankara.
• Heidel, A. (2000), Babil Yaratılış Destanı (Çev.: İsmet Birkan), Ayraç Yayınları, Ankara.
• Hesiodos, (1991), Eseri ve Kaynakları (Çev.: Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat), Türk Tarih Kurumu Basımevi Ankara.
• Himmetoğlu, M.F. (Mart 2018), ’’Neolitik Dönem ve Eski çağ Anadolu’sunda Kutsal Boğa ve Fırtına Tanrısı İlişkisinin Kökeni Hakkında Yeni Değerlendirmeler’’, Tarih Okulu Dergisi, Yıl;11, Sayı;33, s.1-21.
• Hooke, S.H. (2002), Ortadoğu Mitolojisi (Çev.: Alaeddin Şenel), İmge Kitabevi, Ankara.
• Kozan, M. (Ocak 2014), ‘‘Kuzey Mitolojisinin Günümüz Kültürüne Yansımaları’’ Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt; 173, Sayı; 173, s.245-254.
• Kramer, S.N. (1990), Tarih Sümerde Başlar (Çev.: Hamide Koyukan), Kabalcı Yayınları, Ankara.
• Mackenzie, D. A.(2014) Babil ve Asur Mitleri (Çev.: Nisan Benzergil), İlya Yayınları, İzmir.
• Mackenzie, D. A. (1996), Çin ve Japon Mitolojisi (Çev.: Koray Akten), İmge Kitabevi, Ankara.
• Page, R.I. (2009), İskandinav Mitleri (Çev.: İsmail Yılmaz), Phoneix Yayınları, Ankara.
• Rosenberg, D. (2003), Dünya Mitolojisi Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi (Çev.: Koray Akten, Erdal Cengiz), İmge Kitabevi, Ankara.
• Roux, J.P. (2011), Eski Türk Mitolojisi (Çev.: Musa Yaşar Sağlam), Bilgesu Yayınları, Ankara.
• Schwab, G. (2004), Klasik Yunan Mitolojisinin En Güzel Efsaneleri (Çev.: Devrim Doğan Yüzer), İlya Yayınları, İzmir.
• Sümer, N. (Bahar 2016/1) ‘‘Dinsel ve Mitolojik Bir Sembol Olarak Yılan’’, The Journal of Academic Social Science Studies, Sayı;43, s. 275-288.
• White, A. W. (2010), Mitoloji, NTV Yayınları Başvuru Kitapları, İstanbul.