THE RELATIONSHIP WITH AGRICULTURAL EXPORT OF EUROPEAN UNION SUPPORT PROGRAM FOR AGRICULTURAL AND RURAL DEVELOPMENT (IPARD): THE CASE OF TURKEY

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 101 - 117, 28.02.2019

İbrahim Çütçü , Resul Telli

https://doi.org/10.25204/iktisad.503567

Cited By: 1

Öz

The IPARD program is
the Rural Development component of the Instrument for Pre-Accession Assistance
(IPA) for the candidate and prospective candidate countries in the Union's
membership under the European Union's Common Agricultural Policy. Turkey's
economy multifaceted development strategy of the European Commission and
carried out by our partner countries, "Rural Development Program" is.
It is known as an important multi-year program covering the period from 2014 to
2020. In this context, it is inevitable that the economic impact of the
financial support offered by IPARD will reflect on existing and new policy
implementations. In the study the EU support program for agricultural and rural
development (IPARD) on Turkey's exports of agricultural subsidies provided
within the framework of 2013/1 - 2016/12 should structural break out quarterly
data are analysed by econometric tests. According to the Gregory-Hansen with
one structural break cointegration test results, there was a long-lasting
relationship between the series. According to forecasters FMOLS also positively
the increase in IPARD was concluded that the influence of Turkey on
agricultural exports. Hacker-Khatami causality test results in the one-way
causal relationship have been shown to support agricultural exports from the
IPARD.

Anahtar Kelimeler

IPARD, EU, Rural Development, Agriculture

AVRUPA BİRLİĞİ TARIMSAL VE KIRSAL KALKINMA DESTEK PROGRAMI (IPARD) İLE TARIM İHRACATI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz

IPARD programı Avrupa
Birliği’nin OTP çerçevesinde Birliğe üyelik yolundaki aday ve potansiyel aday
ülkelere yönelik oluşturulan ve Katılım Öncesi Yardım Aracı’nın (Instrument for
Pre-Accession Assistance- IPA) Kırsal Kalkınma bileşenidir. Türkiye
ekonomisinin çok yönlü kalkınma stratejisinde Avrupa Komisyonu ile ülkemizin
ortak yürüttüğü “Kırsal Kalkınma Programı” 2014 – 2020 dönemini kapsayan çok
yıllı önemli bir program olarak anılmaktadır. Bu kapsamda IPARD ile sunulan
mali desteklerin Türkiye tarımında sürdüre geldiği dış ticaretinin kırsal
kalkınma enstrümanı ile istihdamdan GSMH’ya kadar oluşturduğu makro iktisadi
etkisinin mevcut ve yeni politika uygulamalarına yansıması kaçınılmaz bir
sonuçtur. Bu nedenle IPARD’ın Türkiye tarım ihracatına etkisinin araştırılması
bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada AB tarımsal ve kırsal kalkınma
destek programı (IPARD) çerçevesinde sağlanan desteklerin Türkiye tarım
ihracatına etkisi 2013/1 – 2016/12 aylık veriler üzerinden yapısal kırılmalı
ekonometrik testlerle analiz edilmektedir. Gregory-Hansen tek kırılmalı eşbütünleşme
testi sonuçlarına göre seriler arasında uzun dönemli ilişki görülmüş olup FMOLS
tahmincisine göre ise IPARD desteklerindeki artışın Türkiye tarım ihracatına
pozitif yönde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hacker-Hatemi nedensellik
testi sonuçlarında ise tarım ihracatından IPARD desteklerine doğru tek yönlü
nedensellik ilişkisi görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

IPARD, AB, Kırsal Kalkınma, Tarım

Kaynakça

• AKIN, S.(2008). ‘Avrupa Birliği’nde Kırsal Kalkınmaya Yönelik Mali Yardımlar, Değişimler ve Türkiye’nin Uyum Çalışmaları’, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Anabilim Dalı, Ankara.
• AROURI, M.E.H., MONDER, B., DUC K.N.(2007). ‘The Comovements in International Stock Markets: New Evidence from Latin American Emerging Countries’, Economics Bulletin, Vol. 6, No. 3, pp. 1-13.
• BAHTİYAR, K.(2014). ‘Kırsal Kalkınma Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme: TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) Örneği’, SÜ. İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı. 28, ss. 306 – 324.
• CAN, M. ve ESENGÜN, K. (2007). Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Programlarının Türkiye’nin Kırsal Kalkınması Açısından İncelenmesi: SAPARD ve IPARD Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
• ÇİMEN, A.O. (2017). ‘IPARD Programının Kırsal Alanda Ekonomik Kalkınmaya ve Yararlanıcılara Katkıları ve Beklentiler Üzerine Bir Araştırma’, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
• DAĞLIOĞLU, E.(2008). ‘IPARD Programı Kapsamında Türkiye’ye Verilecek Desteklere İlişkin Ödeme Süreci ve Bu Sürecin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi’, Uzmanlık Tezi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Ankara.
• DICKEY, D.A. And FULLER, W.A. (1981). ‘Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root’, Econometrica, Vol.49, No.4, pp.1057-1072.
• DIRAOR, B.M. (2008) ‘Katılım Öncesi AB Fonları ve Kırsal Kalkınma: Fırsatlar, Sorunlar ve Türkiye İçin Öneriler’, Uzmanlık Tezi, DPT, Ankara.
• GRANGER, C.W.J. And NEWBOLD, P. (1974). ‘Spurious Regressions İn Econometrics’, Journal Of Econometrics, Vol.2, No.2, pp.111-120.
• GREGORY, A.W. and HANSEN, B.E. (1996). ‘Residual-Based Tests for Cointegration in Models With Regime Shifts’, Journal of Econometrics, Vol.70,No.1, pp.99-126.
• GUJARATI, D.N. (1999) ‘Temel Ekonometri’, (Çev. ŞENESEN, Ü. ve ŞENESEN, G.G.), Literatür Yayınları,İstanbul.
• GÜLÇUBUK, B. ve KÖKSAL, Ö., Vd. (2016). ‘Kırsal Kalkınma Desteklerinin Ulusal Düzeyde Etkileri: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Projelerinin İncelenmesi’, TEAD, Sayı.2, No.1, ss.1 – 10.
• HARRIS, R. and SOLLIS, R. (2003). ‘Applied Time Series Modellingandforecasting’, John Wiley&Sonsltd, England.
• HATEMİ-J, A. (2008). ‘Tests for cointegration with two unknown regime shifts with an application to financial market integration’, Empirical Economics, Vol.35, No.3, pp.497-505.
• TKDK ÜÇÜNCÜ BAŞVURU ÇAĞRI İLANI. (2017). Erişim 25 Temmuz 2018,
• IPARD PROGRAMI. (2012). Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma (IPARD) Programı (2007-2013), 2007 Programının Modifikasyonu, TC. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara.
• KIRSAL KALKINMA DESTEKLERİ KAPSAMINDA TARIMA DAYALI YATIRIMLAR İLE MAKİNE VE EKİPMAN ALIMLARININ DESTEKLENMESİNE İLİŞKİN KARAR. (2011). Resmi Gazete (Sayı: 2011/1409).
• KIRSAL KALKINMA POLİTİKALARI ÖZEL İHTİSAS ALT KOMİSYONU RAPORU. (2006). Dokuzuncu kalkınma Planı (2007-2013), Ankara.
• KIZILGÖL, Ö. ve ERBAYKAL, E. (2008). ‘Türkiye’de Turizm Gelirleri İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı.13, No.2, ss.351-360.
• KOÇ, A. (2016). ‘Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Kırsal Kalkınmanın Finansmanı Kapsamında IPARD’, Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı, Isparta.
• KOÇ, A. ve GİRAY, H. (2016). Süt Sığırcılığı İşletmecilerinin IPARD Proje Desteklerine İlişkin Düşünceleri. XII. Tarım Ekonomisi Kongresi Kitabı, Isparta.
• KORKMAZ, T.S., ZAMAN, S. ve ÇEVİK, E.İ. (2008). ‘Türkiye’nin Avrupa Birliği Ve Yüksek Dış Ticaret Hacmine Sahip Ülke Borsaları İle Entegrasyon İlişkisi’, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt. 4, Sayı. 8, ss.19–44.
• PHILIPS, P.C.B. and PERRON, P. (1988). ‘Testing For A Unit Root İn Time Series Regression’, Biometrika, Vol.75, No.2, ss.335-346.
• ŞEREFOĞLU, C. ve ATSAN, T. (2012). ‘The Impact Of The EU Instrument For Pre Accessıon For Rural Development (IPARD) To Turkey’, Scientific Papers Series “Management, Economic Engineering in Agriculture and Rural Development”, Vol.12, Issue.4.
• TERİN, M.vd. (2013). ‘Tarımsal Büyümeye Etki Eden Ekonomik Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma’, Iğdır Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı.3, No.3, ss.41-50.
• TODA, H.Y. and YAMAMOTO, T. (1995). “Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integrated Process”, Journal Of Econometrics, Vol.66, pp.225–250.
• UÇAR, M. ve VURAN, Y. (2016). ‘IPARD Programının (Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı) Ülkemiz İstihdamına Etkisi’, International Journal of Academic Value Studies, Sayı.2 No.1, ss.53-81.
• WOJCIECH, C.W. and DEREK, D.F. (1999). “New Directions in Econometric”, Practice Edward Elgar Publishing Limited, 2nd Edition, UK.
• YILDIZ, F.F. (2006). ‘AB Katılım Öncesi Aracı Kırsal Kalkınma Bileşeni (IPARD) Kapsamında Türk Tarımındaki Dönüşüm Süreci’, Türk Tarım Dergisi, Ankara, Sayı.167, ss. 20-28.
• YILDIZ, S. ve YILDIZ, F. (2005). ‘Kırsal Kalkınma Sorunlarının Çözümünde IPARD Ajansı’, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Türktarım Dergisi, Sayı. 166, ss.42-47, Ankara.
• ZIVOT, E. and DONALD, A.W.K. (1992). “Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis”, Journal of Business&Economic Statistics, Vol.10, No. 3, pp. 251-270.