Kadın İstihdamını Etkileyen Unsurlar ve Bu Unsurların Demografik Özelliklerle İlişkisi: Erzurum İli Örneği

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 16, 398 - 421, 31.10.2021

Tuba Şahinoğlu , Melahat Batu Ağırkaya

https://doi.org/10.25204/iktisad.902806

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı kadın istihdamını etkileyen unsurların öneminin incelenerek bu etkilerin demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığının Erzurum ili özelinde araştırılmasıdır. Araştırmada konuya ilişkin bilgi elde edilmesi aşamasında veri toplanma aracı olarak kantitatif araştırma yöntemlerinden olan anket çalışması uygulanmıştır. Çalışmada araştırma kapsamını Erzurum merkez ilçelerinde istihdam edilen kadın işgücü oluşturmaktadır ve analize 384 anket dâhil edilmiştir. Analizde öncelikle faktör analizi ile belirli sayıdaki değişkenler 4 faktör grubu altında toplanmıştır. Daha sonra kadın istihdamını etkileyen unsurlar ile demografik özellikler arasındaki ilişki parametrik bir metot olan Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular rol çatışmasının kadın istihdamını etkileyen en önemli unsur olduğunu göstermektedir. Rol çatışmasının etkisi kadının yaş, eğitim düzeyi, medeni durum ve çocuk sahipliği gibi temel demografik özelliklerine göre farklılaşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İstihdam, Kadın İstihdamı, ANOVA

Factors Affecting Women's Employment and The Relationship of These Items with Demographic Properties: Case of Erzurum

Öz

The aim of the study is to examine the importance of factors affecting women's employment and whether these effects differ according to demographic characteristics or not is to be investigated specifically for Erzurum province. A survey research, one of the quantitative research methods, was used as a data collection tool in the process of obtaining information on the subject. The main body of the study consists of the female workforce employed in Erzurum central districts and 384 questionnaires were included in the analysis. In the analysis, firstly, a certain number of variables were grouped under 4 factor by factor analysis. Then, the relationship between the factors affecting women's employment and demographic characteristics was analyzed using a parametric method, One-Way Analysis of Variance (ANOVA). Findings show that role conflict is the most important factor affecting women's employment. The effect of role conflict differs according to the basic demographic characteristics of women such as age, education level, marital status and child ownership.

Anahtar Kelimeler

Employment, Women Employment, ANOVA

Kaynakça

• Akdemir, S., Davarcıoğlu, F., ve Aksoy, N. (2019). Türkiye'de ve seçilmiş ülkelerde kadının işgücü piyasasındaki yeri. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi, 43, 184-202.
• Aksoy, N., Felek, Ş., Yayla, N., ve Çeviş, İ. (2019). Türkiye’ de kadın istihdamı ve etkileyen faktörler. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17 (3), 146-163. doi:http://dx.doi.org/10.11611/ yead.594124
• Altan, Ş., ve Ersöz A. (1994). Kadının çifte yükümlülüğü. Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Kadın Statüsü ve sorunları Genel müdürlüğü Bülteni, Sayı: 2 Mart.
• Ankara Barosu (2020, 25 Kasım ). 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun ve Mevzuatı. 2013. http://www.ankarabarosu.org.tr/Siteler/2012yayin/2011son rasikitap/6284-sayili-ailenin-korunmasi.pdf
• Aslan, O. (2005). Kamu personel rejim-statü hukukundan esnekliğe. Ankara. Todaie.
• Ayhan, A. (2009). Eşitlik ilkesi ve tarihçesi. https://trstatic.eodev.com/files/d9a/65e9e521f282aaef 794b21fa2c9bad3a.pdf
• Baş, T. (2013). Anket: Nasıl hazırlanır? Nasıl uygulanır? Nasıl değerlendirilir? (Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 7. Baskı). Ankara. Seçkin Yayıncılık.
• Berktay, F. (2004). Kadınların insan haklarının gelişimi ve Türkiye. Sivil Toplum ve Demokrasi Konferansı Yazıları. https://stk.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/02/01/berktay_std_7.pdf
• Bozkaya, G. (2013). Kadınların işgücüne katılımını belirleyen faktörler: Türkiye üzerine bir analiz. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 69-80.
• Çatalbaş, G. (2015). Kadınların işgücüne katılımını belirleyen faktörlerin belirlenmesi: Panel veri yaklaşımı. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(10), 249-280.
• Çetin, I., ve Sevüktekin, M. (2014). Türkiye'de kadın istihdamının geleceği paradoks. Ekonomi. Sosyal ve Politika Dergisi, 10(2), 52-83.
• Dedeoğlu, S. (2014). Türkiye’de yeni endüstriyel istihdam ve kadın işçiler. Emeğin Kitabı. İstanbul. Sosyal Araştırmalar Vakfı.
• Dedeoğlu, S. (2018). Toplumsal cinsiyet. Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha İyi İşler: Türkiye’de İnsana Yakışır İş İçin Kadınların Güçlendirilmesi Projesi, Çalışma Yaşamında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Uluslararası Çalışma Örgütü.
• Doğan, E. (2014). Kadınların gözünden istihdam meselesi (Yüksek Lisans Tezi). TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S., ve Çinko, M. (2016). Sosyal bilimlerde SPSS'le veri analizi (6. Baskı). İstanbul. Beta Yayınevi.
• Erol, S. (2015). Türkiye'de kadının çalışma hayatına katılımının belirleyicileri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 2-21.
• Fidan, F. (2000). Kapitalizmin gelişme sürecinde kadının çok yönlü konumu (Medya örneği). Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (2), 117-133.
• Gökkaya, V. (2014). Cam tavan, kadın ve ekonomik şiddet. Journal of Academic Social Science Studies, 12(2), 371-383. doi:10.9761/JASSS2385
• Göksel İ. (2013). Female labor force participation in Turkey: The role of conservatism. Women’s Studies International Forum, 41(1), 45–54.
• Gölçek, Ş. G. (2019). Neoliberal politikaların Türkiye’de kadın istihdamına etkisi. Sosyoekonomi, 27(41), 129-150.
• Hoem, B., ve Hoem, J. M. (1989). The impact of women's employment on second and third births in modern Sweden. Population Studies, 43 (1), 47-67.
• International Labour Organization. (2021, 25 Şubat). World Employment and Social Outlook: Trends 2020. https://www.ilo.org/global/research/global-reports/weso/2020/lang--en/index.htm
• International Labour Organization. (2020, 21 Aralık). ILO Türkiye Ofisi. https://www.ilo.org/ankara/news/WCMS_619892/lang--tr/index.htm
• İçli, G. (2018). Toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve küreselleşme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Sayı 30, 133-143. doi: 10.5505/pausbed.2018.91886
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (3. Baskı). Ankara. Asil Yayın Dağıtım.
• Karabıyık, İ. (2012). Türkiye'de çalışma hayatında kadın istihdamı. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1), 231-260.
• Karcıoğlu, F., ve Leblebici, Y. (2014). Kadın yöneticilerde kariyer engelleri:" Cam tavan sendromu üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 28(4), 2-20.
• Kılıç, D., ve Öztürk, S. (2014). Türkiye'de kadınların işgücüne katılımı önündeki engeller ve çözüm yolları. Amme İdaresi Dergisi, 47(1), 107-130.
• Kızılgöl, Ö. (2012). Kadınların işgücüne katılımının belirleyicileri; Ekonometrik bir analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 88-101.
• Makal, A. (2010). Türkiye'de erken Cumhuriyet döneminde kadın emeği. Çalışma ve Toplum, (25), 13-41.
• Misra, M., Budig, M., ve Boeckmann, I. (2011). Work-family policies and the effects of childeren on women's employment hours and wages. Community, Work & Family, 14(2), 139-157. doi:10.1080/13668803.2011.571396
• Özer, M., ve Biçerli, K. (2003). Türkiye'de kadın işgücünün panel veri analizi. Sosyal Bilimler Dergisi, 55-86.
• Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye’de cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılığın analizi. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217 – 1230.
• Pekel, E. (2019). Toplumsal cinsiyet rolleri ve kadının çalışma hayatındaki konumu. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 05 (01).
• Pettit, B., ve Hook, J. (2005). Thr structure of women's empoyment in comparative perspective. Social Forces, 84(2), 779-801.
• Selçuk, F. Ü., ve Tuzlukaya, Ş. (2013). Çalışma yaşamı ve kadın. Lerzan Gültekin, Gül Güneş, Ceylan Ertung ve Aslı Şimşek (der.) Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadın Sorunlarına Toplu Bir Bakış (s. 4-16) içinde. Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları.
• Stier, H., Epstein, N., ve Braun, M. (2001). Welfare regimes family-supportive policies and women's employment along the life course. American Journal of Sociology, 106(6), 1731-1760.
• Talaş, Ö., ve Çakmak, F. (2013). Türkiye'de kadınların işgücüne katılımlarının Kogort analizi. Ekonometrik ve İstatistik Dergisi, (18), 18-34.
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2018, 05 Şubat). Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023. https://ailevecalisma.gov.tr/KSGM/PDF/kadinin_guclenmesi _strateji_ve_eylem_plani.pdf
• T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2021, 08 Ocak). Kadının Statüsü. https://www.aile.gov.tr/yayinlar/raporlar/kadinin-statusu/
• Toksöz, G. (2012). Kalkınmada farklı yörüngeler kadın istihdamında farklı örüntüler ışığında Türkiye’de kadın istihdamı. (Editör: Ahmet Makal, Gülay Toksöz), Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınevi.
• Toksöz, G. (2017). Neoliberal piyasa, özel ve kamusal patriarka çıkmazında kadın emeği. içinde: S. Dedeoğlu ve A.Y. Elveren (der.), Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021, 15 Ocak). İşgücü İstatistikleri, Şubat 2021. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=72&locale=tr
• Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) (2020, 06 Ağustos). İstatistikler. https://www.iskur.gov.tr/kurumsal-bilgi/istatistikler/
• Yaşar, M. (2014). Sosyoekonomik açıdan eğitimde fırsat eşitliği. Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Giresun.
• Yerlikaya, B., Yakut, S. G., ve Öcal, A. T. (2021). Bireylerin sosyodemografik özelliklerinin çalışma hayatında kadına bakış açılarına etkisinin analizi: Türkiye örneği. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(40), 19-62. doi: 10.21550/sosbilder.777139
• Yıldırım, K., ve Doğrul, G. (2008). Çalışmamak ya da çalışamamak: Türkiye'de kentsel alanlarda yaşayan kadınların işgücüne katılmama karalarının olası belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 239-262.
• Yılmaz, M. ve Zoğal, Y. (2015). Kadın işgücüne katılımın tarihsel gelişimi ve kadın istihdamını etkileyen faktörler: Türkiye ve Avrupa Örneği. Econ World, 1-25. Torino.
• Zaim, S. (1997). Çalışma ekonomisi. İstanbul. Filiz Kitapevi.