Dynamics of Professional Ethics: Metaphysics of Futuwwat and Akhism

Yıl 2019, Sayı: 9, 11 - 26, 19.07.2019

Müfit Selim Saruhan

Öz

How does the theory become principled? This paper seeks to address one of its concrete examples. In this paper, we reexamined how theory and practice coexist in institutions such as ethics and sufism, where ethics and sufism are intertwined, and we will overcome the problem of updating their functionality from the present point of view. These organizations, which are a combination of civil society and artisans and craftsmen, have taken into consideration the spiritual education process which will give them an ideal morality formation as well as cultivating artisans and craftsmen who are aware of their business. Both The idea of Akhism and Futuwwat emerged from the Quran. ecThe candidate who entered into this formation which conceived the dynamics of the practice, was promised that he would adopt moral principles such as loyalty, righteousness, safety, generosity, humility, and forgiveness by means of physical and spiritual personality as well as passing through stages such as apprenticeship and masters. It is based on professional ethics and high ethical principles in Islamic thought. Considering the moral of the worker and the employer in terms of Islam, observing the material and spiritual balances in economic life, observing the balance of personal and social interests constituted the general framework of business ethics, youth is not deceived by the deceptiveness of the five senses, but is directed towards the realm of mind and produces permanent values on earth.

Anahtar Kelimeler

Futuwat, akhism, es-Sülemi, applied ethics, professional ethics, immortality

ديناميات الأخلاق المهنية: ميتافيزيقيا الفتوة والأخوة

Öz

 إلى أي مدى تتحول النظرية إلى تطبيق عملي؟ يهدف هذا المقال إلى تناول أحد النماذج الملموسة لهذه الفكرة. وسنعيد خلال المقال قراءة فكرة كيف تجتمع النظرية والتطبيق العملي في مؤسسات مثل الفتوة والأخوة التي يندمج فيها التصوف والأخلاق والاقتصاد، كما سنركز على الحاجة لتحديث خصائصها الوظيفية. إن كل كيان من هذه الكيانات يمثل اتحادا لمنظمات المجتمع المدني وأصحاب المهن والفنانين، وقد حمل على عاتقه مهمة تدريبية معنوية تكسب الفنانين والحرفيين المهرة في أعمالهم مجموعة أخلاق مثالية بقدر تدريبهم على امتهان حرفهم. وتستمد الأخوة والفتوة مبادئهما من القرآن الكريم. ولقد تضمن هذا الكيان ديناميات التحول من الجانب النظري إلى العملي، فكان الشخص المرشح للانضمام إلى هذا الكيان يمر على المستوى المهني بمراحل مثل المبتدئ والمتقن والمحترف ليصبح صاحب مهنة، ثم يقدم وعدا بأنه سيتبنى بهويته البدنية والروحية مبادئ مثل الوفاء والصدق والثقة والكرم والتواضع والعفو وأنه سيطبقها عمليا. ولقد رسخ هذا الأمر في الفكر الإسلامي من خلال مبادئ الأخلاق المهنية والأخلاق الرفيعة. وثمة مسائل كانت تشكل الإطار العام لأخلاقيات العمل في الفكر الإسلامي مثل أخلاقيات صاحب العمل والموظفين، ورعاية التوازنات المادية والمعنوية في الحياة الاقتصادية، ومراعاة توازن المنافع الشخصية والاجتماعية
وهذه المبادئ هي المعلومات الصحيحة والتصرف الصحيح والوعي بالمسؤوليات والإدراك والعدل. وعندما نعيد قراءة هذه المبادئ نرى أن تقليد الفتوة والأخوة يتضمن مفهوما ميتافيزيقيا حول مصطلحي الشباب والأخوة ويتطابق مع التصرف بحكمة. وحينما لا ننخدع بخدعة محسوسات الشاب/الفتى ونتجه نحو عالم العقل، فإن ما يفعله الشباب في هذه الدنيا يتحول إلى قيم دائمة

Anahtar Kelimeler

الفتوة, الأخوة, السليمي, الأخلاق التطبيقية, أخلاقيات العمل, الخلود

Meslek Eğitiminin Dinamikleri: Fütüvvet ve Ahilik Metafiziği / Dynamics of Professional Ethics: Metaphysics of Futuwwat and Akhism / ديناميات الأخلاق المهنية: ميتافيزيقيا الفتوة والأخوة

Öz

Teori ne ölçüde
pratiğe dönüşür?  Bu makale, bunun somut
örneklerinden birini ele almayı amaçlamaktadır.İktisad ahlâk ve tasavvufun iç içe geçtiği ahilik ve
fütüvvet gibi kurumlarda teori ile pratiğin nasıl bir arada bulunduğunu yeniden
okuyarak, işlevselliklerinin güncellenmesine olan ihtiyaç üzerinde
durulacaktır. Birer sivil toplum ve esnaf ve sanatkârlar birliği niteliğini
taşıyan bu organizasyonlar, işini iyi bilen mahir sanatkâr ve zanaatkârları
yetiştirmek kadar onlara ideal bir ahlâk formasyonu kazandıracak manevi bir
eğitim sürecini de göz önünde bulundurmuşlardır. Gerek Ahilik ve gerekse
fütüvvet ilkelerini Kur’an dan almaktadırlar. Teoriden pratiğe dönüşümün
dinamiklerini barındıran bu oluşumun içine giren aday hem meslekte çırak,  kalfa ve usta gibi aşamalardan geçip meslek
ehli oluyor hem de vefa,  doğruluk, emniyet,
cömertlik, tevazu, bağışlayıcı olma gibi ahlâki ilkeleri bedensel ve ruhsal
kişiliğiyle benimseyip uygulayacağına dair söz veriyordu. İslâm düşüncesinde meslek ahlâkı ve yüksek ahlâk ilkeleri ile
temellendirilmiştir. İslâm düşüncesinde işçi ve işveren ahlâkı, iktisadi
hayatta maddi ve manevi dengelerin gözetilmesi, kişisel ve toplumsal menfaatler
dengesinin gözetilmesi gibi hususlar iş ahlâkının genel çerçevesini teşkil
etmekteydi.

Bu ilkeler doğru bilgi, doğru davranış, sorumluluk
bilinci, farkındalık ve adalettir. Bu ilkeleri yeniden okuduğumuz da fütüvvete ahilik
geleneğinde, gençlik ve kardeşlik kavramına metafiziksel bir anlam yüklendiğini
ve bilgece davranmakla özdeşleştirildiğini görmekteyiz. Genç,/feta mahsusatın
aldatıcılığına aldanmayıp akıl âlemine yönelince yeryüzünde yapıp etmeleri de
kalıcı değerler olmaktadır.  

Anahtar Kelimeler

Fütüvvet, Ahilik, Es Sülemi, Uygulamalı Etik, Meslek Etiği, Ölümsüzlük

Kaynakça

• Adıbelli, Ramazan, “Ahiliğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var mı?”, Postmodern Çağda Ahilik, (ed. Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss. 85-104.
• Akdağ, Mustafa, Türkiye’nin İktisadi ve İctimai Tarihi, Ankara, 1979.
• Bayraktar Levent, “Medeniyet Felsefesi Bağlamında Ahiliği Yeniden Düşünmek”, Postmodern Çağda Ahilik, (ed. Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss.129-134.
• Bayraktar, Fulya, “Bir İnsanlık Tahayyülünün Teşekkülü: Ahilik”, Postmodern Çağda Ahilik, (ed. Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss. 135-149.
• Ceylan Kazım, “Ahiliğin Oluşumu ve Etkileri”, Postmodern Çağda Ahilik, (ed. Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss. 3-20.
• Çağatay, Neşet, Bir Türk Kurumu olarak Ahilik, Ankara, 1974.
• Ekinci, Yusuf, Ahilik, 11. Baskı, Ankara, 2011.
• Kurtoğlu Orhan, “Değer Eğitimi Açısından Ahilik İlke ve Uygulamaları”, Postmodern Çağda Ahilik, (ed. Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss.111-127.
• Ocak, Ahmet Yaşar, “Fütüvvet (Tarih)”, DİA., İstanbul 1996, c.13, ss. 260-263.
• ________, “Fütüvvetnâme”, DİA., İstanbul 1996, c.13, ss. 264-265.
• Orman Sabri, “İktisad ve Ahlâk İlişkilerine Genel Bakış”, İşletmelerde İş Etiği, İstanbul, 2009.
• Örs, Hüsniye, “Pazarlamada Etik Kavramının Tarihteki İlk Uygulamaları: Ahlâk Sisteminde Pazarlama Etiği”, Postmodern Çağda Ahilik, (ed. Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss.63-76.
• Şahin, Ayfer, “Ahilik ve Baciyan-ı Rum”, Postmodern Çağda Ahilik, (ed. Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss.43-55.
• Tabakoğlu Ahmet, “Türkiye’de İş Ahlâkı Geleneği”, İşletmelerde İş Etiği, İstanbul, 2009.
• Uludağ, Süleyman, “Fütüvvet”, DİA., İstanbul 1996, c.13, ss .259-261.
• Yeniterzi, Emine, “Türk Edebiyatında Manzum Fütüvvetnameler”, Konya Postası, Akademik Sayfalar, 2001,Yıl: 3, c. 3, Fasikül 40, sayı: 173, ss. 321-323.
• Yücekaya, Hüsnü, “Ahiliğin Kökenine Dair Düşünceler”, Postmodern Çağda Ahilik, (Hüsniye Örs), Ankara, 2016, ss.23-39.