Is Infodemic Associated with Social Network Addiction?

Yıl 2023, Sayı: 11 - Tema: Dezenformasyon, 5 - 26, 16.12.2023

Harun Kırılmaz , Aleyna Cebeci

https://doi.org/10.54722/iletisimvediplomasi.1356887

Cited By: 1

Öz

The purpose of this study is to reveal the relationship between infodemic and social network addiction, to determine the effect of social network addiction on infodemic, and to determine whether there is a significant difference in terms of infodemic and social network addiction according to socio-demographic variables. In this quantitative study, “Social Network Addiction Scale” and “Obtaining and Verifying Health Information from Digital Media Scale in Digital Environment” were used as data collection tools. The study was conducted in a sample of 422 people over the age of 18 in Kocaeli province. After informing the participants about the purpose of the study and obtaining their verbal consent, descriptive statistical analysis, correlation analysis, regression analysis, and difference analysis were used in the analysis of the collected data. The mean of infodemic and social network addiction of the participants was 2.89 and 2.46 respectively. There is a positive and weak correlation between infodemic and social network addiction (r=0.244; p<0.01). The effect of social network addiction on infodemic is significant and positive (F=26.569; p<0.05). The correlation coefficient of the model showing the effect is 0.244 and the explained variance is 5.9% of the total variance. The level of infodemic is higher in those who use social networks for a longer period of time, women and singles. The level of social network addiction is higher in those who use social networks longer daily, singles and young people. In conclusion, although there is a relationship between infodemic and social network addiction, the effect of social network addiction on infodemic is low. Therefore, the factors leading to infodemic should be analyzed in more detail and strategies should be developed accordingly.

Anahtar Kelimeler

Infodemic, pandemic, Social Network, Social Network Addiction

İnfodemi Sosyal Ağ Bağımlılığı ile İlişkili midir?

Öz

Bu araştırmanın amacı infodemi ve sosyal ağ bağımlılığı ilişkisini ortaya koymak, sosyal ağ bağımlılığının infodemiye etkisini tespit etmek ve sosyo-demografik değişkenlere göre infodemi ve sosyal ağ bağımlılığı açısından anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemektir. Nicel araştırma yöntemi kullanılan çalışmada veri toplama aracı olarak “Sosyal Ağ Bağımlılığı Ölçeği” ile “Dijital Ortamda Sağlık Bilgisi Edinme ve Teyit Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma Kocaeli ilinde 18 yaş üstü 422 kişi örnekleminde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara çalışmanın amacı hakkında bilgi verilmiş ve katılımcıların sözlü rızaları alındıktan sonra toplanan verilerin analiz sürecinde tanımlayıcı istatistiki analizler, korelasyon, regresyon ve fark analizleri kullanılmıştır. Katılımcıların infodemi ortalaması 2,89 ve sosyal ağ bağımlılığı ortalaması 2,46’dır. İnfodemi ve sosyal ağ bağımlılığı arasında pozitif ve zayıf korelasyon vardır (r= 0,244; p<0,01). Sosyal ağ bağımlılığının infodemiye etkisi anlamlı ve pozitif yöndedir (F=26,569; p<0,05). Etkiyi gösteren modele ait ilişki katsayısı 0,244; açıklanan varyans ise toplam varyansın %5,9’unu oluşturmaktadır. İnfodemi düzeyi, sosyal ağları daha uzun süre kullananlarda, kadınlarda ve bekârlarda daha yüksektir. Sosyal ağ bağımlılığı düzeyi ise sosyal ağları günlük daha uzun süre kullananlarda, bekârlarda ve gençlerde daha yüksektir. Sonuç olarak, infodemi ile sosyal ağ bağımlılığı arasında ilişki olmakla birlikte; sosyal ağ bağımlılığının infodemi üzerinde etkisi düşüktür. Dolayısıyla infodemiye yol açan faktörlerin daha detaylı analiz edilmesi ve buna yönelik stratejilerin geliştirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

İnfodemi, Pandemi, Sosyal Ağ, Sosyal Ağ Bağımlılığı

Etik Beyan

Araştırma için Sakarya Üniversitesi Rektörlüğünden 12/05/2022 tarih ve 130502 sayılı yazı ile etik kurul izni alınmıştır.

Kaynakça

• Adekoya, T. S., Emmanuel, P. M. & Damilola, T. A. (2022). Investigating psychosocial predictors of selfharming thoughts among Lagos State University undergraduates during the Covid-19 pandemic. East African Journal of Arts and Social Sciences, 5(2), 255-262.
• Andreassen, C. S. (2015). Online social network site addiction: A comprehensive review. Current addiction reports, 2(2), 175-184.
• Andreassen C. S. & Pallesen S. (2014). Social network site addiction—an overview. Current Pharmaceutical Design, 20(25), 4053-4061.
• Aydın, A. F. (2020). Post-Truth dönemde sosyal medyada dezenformasyon: Covid-19 (yeni koronavirüs) pandemi süreci. Akademik Sosyal Araştırmalar, 4(12), 76-90. Balcı, Ş., Bekiroğlu, O. & Karaman, S. Y. (2019). Sosyal medya bağımlılığının bir belirleyicisi olarak öz saygı: Konya örneğinde bir araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 48, 35-64.
• Basty, R., Celik, A. & Said, H. (2023). The Academic Discipline of Information Technology: A Systematic Literature Review. Issues in Informing Science and Information Technology, 20, 1-23.
• Başaran Alagöz, S., Yazgan, A. E. & Baiturova, K. (2017). Tüketicilerin internet bağımlılığının sosyal medya reklamlarına yönelik genel algı ve tutumları üzerindeki etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(4), 287-310.
• Bechmann, A. (2020). Tackling disinformation and infodemics demands media policy changes. Digital Journalism, 8(6), 855-863.
• Bozkurt, İ. & Bozkurt, Ö. (2022). Covid-19 kısıtlamaları sürecinde üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve temel psikolojik ihtiyaçlar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 23(2), 181-190.
• Bridgman, A., Merkley, E., Loewen, P. J., Owen, T., Ruths, D., Teichmann, L. & Zhilin, O. (2020). The caus¬es and consequences of Covid-19 misperceptions: understanding the role of news and social media. The Harvard Kennedy School Misinformation Review, 1(Special Issue on COVID-19 and Misinformation), 1-18.
• Chen, J. (2023). Application of Mobile Learning in Higher English Education Systems Using Cognitive Web Services. International Journal of e-Collaboration, 19(2), 1-23.
• Chong, Y. Y., Cheng, H. Y., Chan, H. Y. L., Chien, W. T. & Wong, S. Y. S. (2020). Covid-19 pandemic, infodemic and the role of eHealth literacy. International Journal of Nursing Studies, 108, 103644.
• Cinelli, M., Quattrociocchi, W., Galeazzi, A., Valensise, C. M., Brugnoli, E., Schmidt, A. L., Zola, P., Zollo, F. & Scala, A. (2020). The Covid-19 social media infodemic. Scientific Reports, 10(1), 1-10.
• Çerçi, Ü. Ö., Canöz, N. & Canöz, K. (2020). Covid-19 krizi döneminde bilgilenme aracı olarak sosyal medya kullanımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (44), 184-198.
• Çit, D. & Yavuzdemir, M. (2021). Covid-19 salgınının medya ve bilgi okuryazarlığı izdüşümü: infodemi. Library Archive and Museum Research Journal, 2(1), 36-46.
• Çömlekçi, M. F. & Bozkanat, E. (2021). İnfodemide dijital ortamda sağlık bilgisi edinme ve teyit davranışları. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 41(1), 103-125.
• Demirdil, G. & Harmancı, P. (2021). Davranışsal bağımlılıklar. Ankara: İksad Yayınevi.
• Dikmen, M. (2021). Covid-19 Pandemisinde üniversite öğrencilerinin depresyon düzeyleri ile sosyal medya bağımlılıkları arasındaki ilişki: bir yapısal eşitlik modeli. Bağımlılık Dergisi, 22(1), 20-30.
• Dung, D. T. H. (2020). The advantages and disadvantages of virtual learning. IOSR Journal of Research & Method in Education, 10(3), 45-48.
• Duran, S. & Kaynak, S. (2022). Insomnia in adults during Covid-19 pandemic and its association with social media addiction. Journal of Turkish Sleep Medicine, 9, 180-185.
• Glynn, C. J. & Jeong, I. (2003). Public opinion and the media. D. H. Johnston (Ed.), Encyclopedia of International Media and Communications (pp. 631-640). Elsevier.
• Gómez-Galán, J., Martínez-López, J. A., Lázaro-Pérez, C. & Sánchez-Serrano, J. L .S. (2020). Social networks consumption and addiction in college students during the Covid-19 pandemic: educational approach to responsible use. Sustainability 2020, 12(18), 1-17.
• González-Padilla, D. A. & Tortolero-Blanco, L. (2020). Social media influence in the Covid-19 pandemic. International Brazilian Journal of Urology, 46(1), 120-124.
• Gölbaşı, S. D., Metintas, S. & Önsüz, M. F. (2022). Web sitelerinde yer alan Covid-19 ile ilişkili mitlerin infodemi açısından değerlendirilmesi: bir içerik analizi. Turkish Journal of Public Health, 20(1), 138-151.
• Grant, J. E., Potenza, M. N., Weinstein, A. & Gorelick, D. A. (2010). Introduction to behavioral addictions. The American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 36(5), 233-241. Griffiths, M. D. (2005). A components model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Substance Use, 10(4), 191-197.
• Griffiths, M. D. (2013). Social networking addiction: Emerging themes and issues. Journal of Addiction Research & Therapy, 4(5), 1-2.
• Güleryüz, S., Esentaş, M., Yıldız, K. & Güzel, P. (2020). Sosyal izolasyon sürecindeki bireylerin serbest zaman değerlendirme biçimleri: sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. Focuss Spor Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-45.
• Hasan, M. R. (2021). A study on social media addiction of young people during Covid-19 in Bangladesh. Academia Letters, 2, Article 2791.
• Hazar, Ç. M. (2011). Sosyal medya bağımlılığı-bir alan çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-175.
• Hou, Y., Xiong, D., Jiang, T., Song, L. & Wang, Q. (2019). Social media addiction: its impact, mediation, and intervention. Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 13(1), 1-17.
• Kara, M. A. (2021). Sınırsız bilginin sınırları: Covid-19 pandemisi ve bilginin elde edilmesi, paylaşılması ve kullanılması ile ilgili etik sorunlar üzerine. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 29(1), 48-65.
• Kara, N., Kobak, K. & İgit, A. (2021). Experimental research on gifted students and social media commu¬nication competence program. Journal of Economy Culture and Society, 0(64), 119-141.
• Karaca, F., Yıldırım, O. G. & Kulaksız, T. (2019). Sosyal Ağ Bağımlılığı Ölçeği›nin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(2), 337-360.
• Kesgin, Y. & Ünlü, D. G. (2021). Covid-19 aşısı ve yalan haber: aşılanma öncesinde bireylerin yalan haber içeriklerini fark etme, takip etme ve teyit etme eğilimlerinin belirlenmesi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 35, 32-55.
• Khanna, R. R., Wachter, R. M. & Blum, M. (2016). Reimagining electronic clinical communication in the post-pager, smartphone era. Jama, 315(1), 21-22.
• Kobak, K. & Soğukdere, Ş. (2021). Sosyal medyadaki dezenformasyon: 2021 Türkiye orman yangınları örneği. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi, 4(2), 167-189.
• Kovan, A. & Ormancı, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin sosyal medyadaki gelişmeleri kaçırma korkusu ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişki: Covid-19 pandemi örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 4. Kültürel Bilişim, İletişim ve Medya Çalışmaları Kongresi Özel Sayısı, 125-145.
• Kuss, D. J. & Griffiths, M. D. (2011). Online social networking and addiction—a review of the psychological literature. International Journal of Environmental Research and Public Health, 8(9), 3528-3552.
• Kuss, D. J. & Griffiths, M. D. (2017). Social networking sites and addiction: Ten lessons learned. International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(3): 311, 1-17.
• LaRose, R., Kim, J. & Peng, W. (2010). Social networking: addictive, compulsive, problematic, or just another media habit? Z. Papacharissi (Ed.), A networked self: identity, community, and culture on social network sites (pp. 67-89). New York: Routledge.
• Latif, M. Z., Hussain, I., Saeed, R., Qureshi, M. A. & Maqsood, U. (2019). Use of smart phones and social media in medical education: trends, advantages, challenges and barriers. Acta Infor¬matica Medica, 27(2), 133-138.
• Lim, K. Q., Zulkifli, N. A., Karupiah, G., Miundy, P., NG, CG. & Low, S. Y. (2021). Development of Social Media Addiction Scale for Covid-19 pandemic (SMACOP). Medicine & Health, 16(2), 237-248.
• Liu, R. (2023). Analysis of multimedia technology and mobile learning in English teaching in colleges and universities. Nonlinear Engineering, 12(1), 1-11.
• Liu, H., Liu, W., Yoganathan, V. & Osburg, V. S. (2021). Covid-19 information overload and generation Z’s social media discontinuance intention during the pandemic lockdown. Technological Forecasting and Social Change, 166, 1-12.
• Mheidly, N. & Fares, J. (2020). Leveraging media and health communication strategies to overcome the Covid-19 infodemic. Journal of Public Health Policy, 41, 410-420.
• Moyer-Gusé, E., Giles, H. & Linz, D. (2008). Communication Studies, Overview. L. Kurtz (Ed.), Encyclopedia of Violence, Peace, & Conflict (2nd edition) (pp. 368-379). Academic Press.
• Murray, M. C., Pérez, J. & Fluker, J. (2022). Digital Literacy in the Core: The Emerging Higher Education Landscape. Machine Learning, 19, 1-13.
• Nehra, N. & Mehrotra, R. (2022). Impact of Smartphone Addiction on Academic Performance of Adolescents in Rajasthan. Journal of Positive School Psychology, 6(5), 9139-9149.
• Pakkan, Ş. (2021). İnfodemik dünya: sağlık habercilerinin pandemi sürecinde infodemiye ilişkin tespit ve önerileri. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 2021(55), 56-79.
• Parlak Sert, H. & Başkale, H. (2022). Students’ increased time spent on social media, and their level of coronavirus anxiety during the pandemic, predict increased social media addiction. Health Information and Libraries Journal, 40(3), 262-274.
• Patwa, P., Sharma, S., Pykl, S., Guptha, V., Kumari, G., Akhtar, M. S., Ekbal, A., Das, A. & Chakraborty, T. (2021). Fighting an infodemic: Covid-19 fake news dataset. T. Chakraborty, K. Shu, H. R. Bernard, H. Liu, M. S. Akhtar (Ed.), Combating Online
• Hostile Posts in Regional Lan¬guages during Emergency Situation. Communications in Computer and Information Science. 1402, Springer, Cham.
• Pedrosa, A. L., Bitencourt, L., Fontoura Fróes, A. C., Barreto Cazumbá, M. L., Bernardino Campos, R. G., Soares de Brito, S. B. C. & Simões e Silva, A. C. (2020). Emotional, behavioral, and psycho¬logical impact of the Covid-19 pandemic. Frontiers in Psychology, 11, 566212.
• Prasetya, T. A. E. & Wardani, R. W. K. (2023). Systematic review of social media addiction among health workers during the pandemic Covid-19. Heliyon 2023, 9(6), 1-12.
• Rouleau, R. D., Beauregard, C. & Beaudry, V. (2023). A rise in social media use in adolescents during the Covid-19 pandemic: the French validation of the Bergen Social Media Addiction Scale in a Canadian cohort. BMC Psychology, 11(92), 1-8.
• Sezerer Albayrak, E. (2020). Covid-19 döneminin doğurdukları: yeni toplum düzeni ve medyada ortaya çıkan sahte haberler. A. İşman, A. Z. Özgür, M. Öztunç (Ed.), İletişim Çalışmaları (ss. 1-14). Sakarya: Sakarya Üniversite Yayınları.
• Shahnawaz, M. G. & Rehman, U. (2020). Social networking addiction scale. Cogent Psychology, 7(1), 1832032, 1-16.
• Sherman, I. W. (2020). Dünyamızı değiştiren on iki hastalık. (5. baskı), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Solmiano, E. M., Buenaobra, J. R., Santiago, M. P., Del Rosario, A., Rivera, Y., Selisana, S. K., Artiola, A., Templonuevo, W. &
• Tus, J. (2023). The effect of social media addiction and social anxiety on the happiness of tertiary students amidst the Covid-19 pandemic, Psychology and Education: A Multidisciplinary Journal, 7, 502-510.
• Stacks, D. W., Li, Z. C. & Spaulding, C. (2015). Media effects. J. D. Wright (Ed.), International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences (2nd edition) (pp. 29-34). Elsevier.
• Sujarvoto, S., Saputri, R. A. M. & Yumarni, T. (2023). Social media addiction and mental health among university students during the Covid-19 pandemic in Indonesia. International Journal of Mental Health and Addiction, 21, 96-110.
• Sun, Y. & Zhang, Y. (2021). A review of theories and models applied in studies of social media addiction and implications for future research. Addictive Behaviors, 114, 1-10.
• Taş, F. (2022). Perceived stress, social support and social media sddiction in university students during Covid-19 pandemic. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 95-104.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağları kullanımlarına yönelik bir araştırma. Tarih Okulu Dergisi, 7(XVII), 851-870.
• Uluçay, D. M. & Kobak, K. (2020). Dijital detoks: teknoloji bağımlılığına karşı yeni bir eğilim ve genç yetişkinler özelinde bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 7(2), 325-350.
• Vaghefi, I., Qahri-Saremi, H. & Turel, O. (2020). Dealing with social networking site addiction: A cognitive affective model of discontinuance decisions. Internet Research, 30(5), 1427-1453.
• We Are Social (2022). Digital 2022: Another year of bumper growth. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2. Erişim T. 3 Ekim 2023.
• White, A. (2012). Perception is reality: the effects of stereotypical images. A. White (Ed.), Chandos Information Professional Series (125-139). England: Chandos Publications.
• Yılmaz Altuntaş, E., Altıparmak, İ., Sünger, B. & Tünel, C. (2022). Covid-19 pandemisi sürecinde bilgi ve haber kaynaklarına ulaşmada yeni bir risk olan “İnfodemi” yönetiminde kullanılan iletişim stratejileri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(29), 15-27.