Deneysel bir Çalışma: Bibliyopsikolojik Danışmaya Dayalı Özgüven Geliştirme Programının 6. Sınıf Öğrencilerinin Özgüven Düzeylerine Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 15 Sayı: 1, 0 - 0, 01.01.2016

Nurten Karacan Özdemir

https://doi.org/10.17051/io.2016.59570

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı “Bibliyopsikolojik Danışmaya Dayalı Özgüven Geliştirme Programı”nın 6. sınıf öğrencilerinin özgüven düzeyi üzerine etkisini incelemektir. Ön-test son-test ölçümlü deney ve kontrol gruplarından oluşan bu çalışmanın katılımcılarını, 12 deney ve 12 kontrol grubunda olmak üzere toplam 24 6. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Seksen dakikalık oturumlardan oluşan program, deney grubundaki katılımcılarla sekiz hafta süreyle yürütülmüştür. Çalışmanın modelini 2 X 2 öntest-sontest deneysel desen oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde bağımlı örneklemler için varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, “Bibliyopsikolojik danışmaya Dayalı Özgüven Geliştirme Programı”nın deney grubundaki katılımcıların özgüven puanları üzerinde anlamlı düzeyde bir artış sağladığı bulunmuştur.

Kaynakça

• Aksaray, S. (2003). Ergenlerde benlik saygısı geliştirmede beceri eğitimi ve aktivite merkezli programların etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Altıner, H. G. (2004). Grup rehberliği etkinliklerinin ilköğretim çağındaki çocukların kendine saygı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Mastır Tezi, Gazi Üniversitesi,
• Ankara
• Arıcak, O. T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik ve mesleki benlik saygısının
• geliştirilmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul
• Ateş, B. (2013). Benlik saygısını geliştirme programının ilkögretim 8. Sınıf ögrencilerinin
• benlik saygısı düzeylerine etkisi. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 38, 1-13.
• Aydoğdu, K. (1997). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencileri ile yapılan grup rehberliği programının“kendine güven”e etkisi. Yayımlanmamış Mastır Tezi, Uludağ Üniversitesi,
• Bursa
• Atkinson, E. I. (2010). The middle school transition in private schools: student perceptions. Doctoral dissertation, Virginia Commonwealth University, Virginia.
• Barrett, P. M., Webster, H. M. ve Wallis, J. R. (1999). Adolescent self-esteem and cognitive skills training: A school-based intervention. Journal of Child and Family Studies, 8 (2), 217-227.
• Baumeister, R. F., Campbell, J.D., Krueger, J. I. & Vohs, K. D. (2003). Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychological Science in the Public Interest, 4 (1), 1-44.
• Bilgin, Ş. (2001). Ergenlerde kaygı ile benlik saygısı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış mastır tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Bishop, J. L. (2008). A comparative analysis of self-esteem, school involvement, family cohesiveness and academic achievement in seventh and eighth graders dependent upon their relative age. Doctoral dissertation. The City University of New York, New York. Retrieved April 16, 2009, from ProQuest Digital Dissertations database.
• Brown, N. M. (2008). Early adolescent girls in the middle school environment: Enhancing self-esteem through relational development. Doctoral disertation, Widener University, United State.
• Bulut, S. (2010a). Bibliyoterapi yönteminin okullarda psikolojik danışmanlar ve öğretmenler tarafından kullanılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(34), 17-31.
• Bulut, S. (2010b). Yetişkinlerle yapılan psikolojik danışmada bibliyoterapi (okuma yoluyla sağaltım) yönteminin kullanılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 33, 46-56.
• Butler, M. M. (2008). Latinas taking the lead: The impact of a leadership intervention on the leadership behaviors and self-esteem of the Latino girl scouts. Doctoral disertation, Sam Houston State University, United State.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi elkitabı (İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Akademi.
• Campbell, C. A. (1993). Play, the fabric of elementary school counseling programs. Elementary School Guidance & Counseling, 28, 10-16.
• Castro, D. N. (1999). Art Expressions: An innovative program to increase self-esteem in children and adolescents, Ursiline College Graduate Studies, United State.
• Chen, L. (2011). Contingent self-esteem in Chinese early and late adolescents. Master’s thesis. Kansas University, United State.
• Coopersmith, S. (1967). The antecedent of self-esteem. San Francisco, CA: W. H. Freeman & Co.
• Çankaya, Ö. (1997). The relationships among test anxiety, self-esteem and academic achievement in eleventh grade students. Unpublished master’s thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Doğru, N. (2002). Özsaygı geliştirme programının 9. sınıf öğrencilerinin özsaygı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Mastır Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa
• Dorak, F. (2011). Self-esteem and body image of Turkish adolescent girls. Behavior and
• personality, 39 (4), 553-562.
• Forgan, J. W. (2002). Using bibliotherapy to teach problem solving. Intervention in School & Clinic, 38(2), 75-82.
• Garrett, J. E. (1984). The effects of bibliotherapy on self-concepts of children and youth in an institutional Setting. Doctoral dissertation, Ball State Univesity, Indiana.
• Gladding, S. T. & Gladding, C. (1991). The ABCs of bibliotherapy for school counselors. School Counselor, 39(1), 7-13.
• Graham, S. ve Juvonen, J. (1998). Self-blame and peer victimization in middle school: An attributional analysis. Developmental Psychology, 34 (3), 587-.599.
• Güloğlu, B. (1999). The effect of a self-esteem enrichment program on the self-esteem level of elementary school students. Yayımlanmamış mastır tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Hensley, A. M. (2009). Transition to Middle School: Self Concept and Student Perceptions in Fourth And Fifth-Graders. Doctoral dissertation, Ball State Unıversıty, Indiana.
• Hoge, D. R., Smit, E. K., Rapids, G. Hanson, S. L. (1990). School experiences predicting changes in self-esteem of sixthand seventh-grade students. Journal of Educational Psychology 82 (1), 117-127.
• Kapcı, E. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37 (1), 1-13.
• Karabulut-Vazgeçer, E. (2013). Beden eğitimi derslerinde uygulanan macera temelli öğretim uygulamalarının 11-12 yaş grubu öğrencilerin benlik saygısı ile problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Langsner, S. J. (1986). Outdoor challenge education and self-esteem and locus-of-control of children with behavior disorders. Doctoral dissertation, Indiana University, United State.
• Laszlo, A. M. (2000). Effects of a group intervention on the self-esteem of sixth and seventh grade girls. Doctoral dissertation. University of San Francisco, San Francisco, California. Retrieved April 16, 2009, from ProQuest Digital Dissertations database.
• Leana-Taşçılar, M. Z. (2012). Üstün Zekâlı ve Yetenekli Öğrencilerin de Bulunduğu Sınıflarda Bibliyoterapi Kullanımı: Model Önerisi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 2 (2), 118-136.
• Lenkowsky, R. (1987). Bibliotherapy: a review and analysis of the literature. The Journal of Special Education, 21 (2), 123-132.
• L’Esperance, J. M. (2006). Harry Pother and the transitions group: A developmental curriculum. Doctoral dissertation, Antioch University, Antioch, New England.
• Martinez, M. (1981). A comparison of effectiveness of group assertive training and self-esteem enhancement group therapy in decreasing anxiety, depression and aggression while concurrently increasing assertiveness and self-esteem. Doctoral dissertation. University of Colorado at Boulder. Colorado. Retrieved April 16, 2009, from ProQuest Digital Dissertations database.
• McCulliss, D. & Chamberlain, D. (2013). Bibliotherapy for youth and adolescents-school-based application and research. Journal of Poetry Therapy, 26 (1), 13-40.
• Meier-Jensen, W. (2001). The effects of bibliotherapy on reducing stress/worry in inner-city first grade students. Master thesis, The University of Wisconsin, Stout. Retrieved March 20, 2008, from www.uwstout.edu/lib/thesis/2001/2001meier-jensenw.pdf.
• Mitchell-Kamalie, L. (2002). The application of bibliotherapy with primary school children living in a violent society. Magister Bibliothecologiae, University of the
• Western Cape. Retrieved April 16, 2009, from ProQuest Digital Dissertations database.
• Myers, C. D. (2012). Bibliotherapy for adopted children: A pathway to healthier adoptive identity and self-esteem, Unpublished master’s thesis, Prescott College, United State of America.
• Nuccio, L. M. (1997). The effects of bibliotherapy on the self-esteem and teacher-rated classroom behavior on third-grade children of divorce. Doctoral dissertation, University of Southern Mississippi, United State.
• Oestrich, I. H., Austin, S. F., Lykke, J. & Tarrier, N. (2007). The feasibility of a cognitive behavioural intervention for low self-esteem within a dual diagnosis inpatient population. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 35, 403–408.
• Oğurlu, U. (2006). The effect of rational emotive behavior therapy (REBT) centered group counseling to the self-esteem level of adolescents. Yayımlanmamış Mastır Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Öncü, H. (2012). Bibliyoterapi yönteminin okullarda psikolojik danışma ve rehberlik amacıyla kullanılması. TSA, 16 (1),147-170.
• Öner, U. (1987). Bibliyoterapi. Ankara Üniversitesi Egitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20, 143-149.
• Öner, U. (2007). Bibliyoterapi, Journal of Arts and Sciences, 7, 133-150.
• Pardeck, J. T. (1994). Using literature to help adolescents cope with problems- biblotherapy. Adolescence, 29 (114), 421-427.
• Pearce, J. C. (1999). The effect of cognitive-behavioral group counseling on adolescent depression, academic performance, and self-esteem. Doctoral dissertation. University of Louisville, Louisville, Kentucky. Retrieved April 16, 2009, from ProQuest Digital Dissertations database.
• Puhak, N. (1995). A formative evaluation study of programs and activities that relate to improving self-esteem at a special needs school for adolescents with emotional disturbance, Doctoral dissertation, Temple University, United State.
• Reçber, B. (2002). Bir özsaygı geliştirme programının yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerin özsaygı düzeyleri üzerindeki etkililiği. Yayımlanmamış mastır tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa
• Riordan, R. J., Mullis, F. & Nuchow, L. (1996). Organizing for bibliotherapy: The science in the art. Individual Psychology, Journal of Adlerian Theory, 52 (2), 169-180.
• Ryan, A. M., Shim, S. S., Makara, K. A. (2013). Changes in academic adjustment and relational self-worth across the transition to middle school. J Youth Adolescence, 42, 1372–1384.
• Sert, A. G. (2003). Atılganlık eğitiminin 5. Sınıf öğrencilerinin atılganlık ve öz saygı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Sezer, S. (2001). Özsaygı düzeyini geliştirme programının ilköğretim 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin özsaygı düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış mastır tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Shechtman, Z., Gilat, I., Fos, L. & Flasher, A. (1996). Brief group therapy with low-achieving elementary school children. Journal of Counseling Psychology, 43 (4), 376-382.
• Sonnenburg, D. (2007). A descriptive study of middle-grade transition strategies and structures perceived by middle-grade administrators, counselors, and teachers to be effective in addressing early adolescents’ social learning, identity development, self-esteem, and peer relationship needs. Doctoral dissertation, University of la Verne, California.
• Sridhar, D. (2000). Effects of bibliotherapy on text comprehension, reading attitude, and self-concept in third and fourth grade students with attention difficulties. Doctoral dissertation, The University of Texas, Austin.
• Stringer, S. J., Reynolds, G. P. & Simpson F. M. (2003). Collaboration between classroom teachers and a school counselor through literature circles: Building self-esteem. Journal of Instructional Psychology, Database: Psychological and behavioral sciences collection, 00941956.
• Tanrıkulu, İ. (2011). Self-help books and bibliotherapy: Reflections for Turkey. Procedia - Social and Behavioral Sciences 30, 1862 – 1866.
• Tepeli, Y. & Karadeniz, H. K. (2013). Otizmli Ve Normal Gelişim Gösteren Çocukların Alıcı Dil Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1, 73-89.
• Torres, C. A. (1994). Self-esteem as a major factor in the treatment of depression within the
• context of cognitive-behavioral therapy: A review of the literature, Doctoral dissertation, Miami Institute, Florida.
• Tu, W. (1999). Using literature to help children cope with problems. ERIC digest; D 148. Bloomington, IN: ERIC Clearinghouse on Reading, English, and Communication.
• Turan, L. (2005). Arkadaş edinme güçlüğü çeken çocukların problemlerini çözmede çocuk edebiyatından yararlanma. KKEFD, 12, 124-135.
• Uçar, Ö. (1996). Ortaöğretim rehberlik hizmetlerinde edebiyat eserlerinden yararlanma. Yayımlanmamış mastır tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ünal, A. (2006). OKS’ye hazırlanan öğrencilerin sınav kaygıları ile benlik saygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış mastır tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ünal, S. (2007). Atılganlık becerileri eğitim programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin atılganlık düzeyi ve benlik saygısı üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış mastır tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Wadsworth N. (2007). Addressing self-esteem through the use of bibliotherapy in literature circles. An Action Research Project submitted to the faculty of the Graduate Program for Education, Westminster College, Salt Lake City, Utah.
• Waggoger, I. R. M. (1998). Cognitive-behavior therapy and cognitive therapy for body image awareness in sixth grade females. Doctoral dissertation. Auburn Universtiy, Auburn, Alabama. Retrieved April 16, 2009, from ProQuest Digital Dissertations database.
• Wang, C. (2011). A longitudinal investigation of peer victimization, self-esteem, depression, and anxiety among adolescents: A test of cognitive diathesis-stress theory. Doctoral dissertation, The Graduate College at the University of Nebraska, Nebraska.
• Yılmaz, E. B. (2002). Bibliyoterapinin aileleriyle çatışma içinde olan gençlerin çatışma düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış mastır tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yılmaz, M. (2014). Bilgi İle İyileşme: Bibliyoterapi. Türk Kütüphaneciliği 28 (2),169-181.