Ortaokul Öğrencilerinin Şiddet Eğilimleri İle Okula Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 3, 1235 - 1246, 21.04.2017

F. Ebru İkiz , Akif Sağlam

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330253

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Öğrencilerin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeylerinin cinsiyete, kardeş sayısına, sınıf düzeyine, ailenin aylık gelir düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmektedir. Araştırmada ilişkisel tarama ve nedensel karşılaştırma modelleri kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 197’si kız 203’ü erkek olmak üzere toplam 400 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama araçları Şiddet Eğilim Ölçeği ve  Öğrencinin Okula Bağlılığı Ölçeğidir. Sonuçlara göre, öğrencilerin okula bağlılık düzeyleri azaldıkça şiddet eğilim düzeylerinin arttığı saptanmıştır. Bunun yanında, öğrencilerin şiddet eğilim düzeylerinin erkek öğrencilerde kız öğrencilere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Okula bağlılık düzeyleri açısından kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre okula bağlılık düzeyi daha yüksek bulunmuştur. 8. Sınıf öğrencilerinin 5,6 ve 7. Sınıf öğrencilerine göre daha şiddete eğilimli oldukları ve  okula bağlılık düzeylerinin daha düşük seviyede olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Şiddet Eğilimi, Okula Bağlılık

Kaynakça

• Ağlamaz, T.(2006). Lise öğrencilerinin saldırganlık puanlarının kendini açma davranışı, okul türü, cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba öğrenin düzeyi ve ailenin aylık gelir düzeyi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Samsun: 19 Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akman, S. (2013). Lise öğrencilerinin şiddete yönelik tutumları ile okula bağlılık duygusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akman, Y. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin şiddet ve okul iklimi algıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Altınay, A.G. ve Arat, Y. (2008). Türkiye’de kadına yönelik şiddet, (2.baskı). İstanbul: Punto Baskı Çözümleri.
• Appleton, J. J., Christenson, S. L., Kim, D. ve Reschly, A. L. (2006). Measuring cognitive and psychological engagement: Validation of the Student Engagement Instrument. Journal of School Psychology, 44, 427- 445.
• Arastaman, G. (2006). Ankara ili lise birinci sınıf öğrencilerinin okula bağlılık durumlarına ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Ankara: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Avcı, A. (2010). Eğitimde Şiddet Olgusu Lise Öğrencilerinde Şiddet, Saldırganlık ve Ahlakî Tutum İlişkisi (Küçükçekmece İlçesi Örneği). İstanbul: Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi.
• Ayan, S. (2007). Aile içinde şiddete uğratan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 206-214.
• Aydın, P., Ersoy, A., ve Aktaş, N. (2015) Aktif Spor Yapan ve Yapmayan 12-14 Yaş Ortaokul Öğrencilerinin Şiddet Eğilimlerinin İncelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015, 2(1), 1-9
• Balkıs, M., Duru, E., ve Buluş, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlik, medya, şiddete yönelik inanç, arkadaş grubu ve okula bağımlılık duygusu ile ilişkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81-97.
• Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. (1998). Aile içinde ve toplumsal alanda şiddet, Bilim Serisi: 113, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Bellici, N. (2015). Ortaokul Öğrencilerinde Okula Bağlanmanın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 15(1), 48-65.
• Bellici, N., Sardoğan, M., Yılmaz, M (2015). Lise öğrencilerinde okula bağlanma ve şiddet eğilimi arasındaki ilişkinin cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre incelenmesi, Erişim: 01 Mart 2016,http://www.academia.edu/10572946/Lise_Öğrencilerinde_Okula_Bağlanma_ve_Şiddet_Eğilimi_Arasındaki_İlişkinin_Cinsiyet_ve_Sınıf_Değişkenlerine_Göre_İncelenmesi
• Bolat Karataş, Z. (2002). Anne baba saldırganlığı ile lise öğrencilerinin saldırganlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bruce,G ve Crump,D.A.(2003). Association of parental involvement and social competence with school adjustment and engagement among six graders. Journal of School Health, 73,(3), 121-126.
• Buyukozturk, Ş., Kilic Cakmak, E., Akgun, O. E., Karadeniz, S., ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Conchas, G. (2001). Structuring failure and success: Understanding the variability in Latino school engagement. Harvard Educational Review, 71(3), 475-505.
• Demirhan, M. (2002). Kendini açma düzeyleri farklı lise öğrencilerinin bazı değişkenler açısından saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erçetin, Ş. (2006). Eğitim ve şiddet. İstanbul: Hegem Yayınları.
• Freudenthaler, H. H., Spinath, B., ve Neubauer, A. C. (2008). Predicting school achievement in boys and girls. European Journal of Personality, 22(3), 231-245.
• Gençoğlu, C., Kumcağız, H., ve Ersanlı, K. (2014). Ergenlerin şiddet eğilimine etki eden ailevi faktörler. Electronic Turkish Studies, 9(2), 639-652.
• Goodenow, C. (1992). School motivation, engagement, and sense of belonging among urban adolescent students. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, CA.
• Göktaş, E.(2010). Özel ve devlet liselerinde şiddet eğilim nedenleri ve şiddet etkenlerinin karşılaştırılması: Üsküdar örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Hagborg, W. J. (1994). An exploration of school membership among middle-and high-school students. Journal of Psychoeducational Assessment, 12(4), 312-323
• Haskan, Ö.(2009). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hirschi, T. (1969). Causes of delinquency. Berkeley: University of California Press.
• Hüsman, Z. (2007). Lise ikinci sınıf öğrencilerinin şiddet deneyimlerinin nitelik ve nicelik açısından tetkiki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ilgar, M. Z., ve Parlak, K. (2014). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin okula bağlılık özbilinç ve girişimcilik özellikleri arasındaki ilişki. İZU Sosyal Bilimler Enstitüsü, 211-241.
• Jenkins, P. (1997). School delinquency and the school social bond. Journal of Research in Crime and Delinquency. 34, 31–35.
• Karakaya, E. (2008). Endüstri meslek lisesi öğrencilerinin şiddet eğilimlerinin çok yönlü olarak değerlendirilmesi, İstanbul ili Avrupa yakası örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi : Kavramlar-ilkeler-yöntemler. (12. baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kezar, A.J., Walpole, M. ve Perna L.W. (2015) Engaging low-income students. In Quaye, S.,J. And Harper, S.R. (Ed.) Student Engagement in Higher Education (page:237-257), Routledge Publishing.
• Kocacık, F. ve Çağlayandereli, M. (2009). Ailede kadına yönelik şiddet: Denizli ili örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 25-43.
• Kodan Çetinkaya, S. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Şiddet Eğilimlerinin ve Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Nesne, 1 (2), s.21-43.
• Kula, E. (2008). Endüstri meslek lisesi öğrencilerinin umutsuzluk düzeyleri ve saldırganlık durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lopez, V. A., ve Emmer, E. T. (2002). Influences of beliefs and values on male adolescents' decision to commit violent offenses. Psychology of Men ve Masculinity, 3(1), 28.
• Maguin, E., ve Loeber, R. (1996). How well do ratings of academic performance by mothers and their sons correspond to grades, achievement test scores, and teachers' ratings?. Journal of Behavioral Education, 6(4), 405-425
• Marks, H. M. (2000). Student engagement in instructional activity: Patterns in the elementary, middle, and high school years. American Educational Research Journal, 37(1), 153-184.
• Mc Neely,C. ve Falci,C.(2004). School connectedness and transition into and out of health-risk behavior among adolescents: A comparison of social belonging and teacher support. Journal of School Health. Volume 74, İssue 7, Pages 284-292.
• Mengi, S. (2011). Ortaöğretim 10. ve 11. sınıf öğrencilerinin sosyal destek ve özyeterlik düzeylerinin okula bağlılıklarıyla ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Osterman, F.K.(2000). Students’ need for belonging in the school community. Review of Educational Research. Volume 70, No 3, Pages 323-367.
• Osterman, K. F. (2003). Preventing school violence. Phi Delta Kappan, 84(8), 622.
• Önen, E.(2014). Öğrencinin Okula Bağlılığı Ölçeği: Türk Ortaokul ve Lise Öğrencileri İçin Uyarlama Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5 (42), 221-234.
• Özgür, G., Yörükoğlu, G., ve Baysan-Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
• Sağlam, Ö. (2009). Orta öğretim kurumlarında yaşanan şiddet olgusu; Ankara Sincan örneğinde öğrencilerin eğitim önceliklerinin şiddet eğilimleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Salmon, G., James, A., ve Smith, D. M. (1998). Bullying in schools: self reported anxiety, depression, and self esteem in secondary school children. BMj, 317(7163), 924-925.
• Sarıbıyık, M. (2012). Malatya merkez sağlık ocaklarında çalışan hekim, hemşire ve ebelerin şiddet deneyimleri ve kadına yönelik şiddetle ilgili tutum ve davranış düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Subaşı, N., ve Akın, A. (2003). Kadına Yönelik Şiddet; Nedenleri ve Sonuçları. Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın (Ed. Akın A), 231-249.
• Sydlitz, R. and Jenkıns, P. (1998) The influence of families, friends, schools and community on delinquent behavior, delinquent violent youth: Theory and interventions, (ed. Thomas P.G.) Thousand Oaks: Sage Pub.
• Şahin, F. ve Beyazova, U (2001).Çocuğun Şiddetten Korunma Hakkı. Milli Eğitim Dergisi, Sayı:151.
• Thomas, S. P., ve Smith, H. (2004). School connectedness, anger behaviors, and relationships of violent and nonviolent American youth. Perspectives in Psychiatric Care, 40(4), 135-148.
• Upadyaya, K., ve Salmela-Aro, K. (2013). Development of school engagement in association with academic success and well-being in varying social contexts. European Psychologist. Vol 18(2), 2013, 136-147.
• Wang, M. T., Willett, J. B., ve Eccles, J. S. (2011). The assessment of school engagement: Examining dimensionality and measurement invariance by gender and race/ethnicity. Journal of School Psychology, 49(4), 465-480.
• WHO (2002). Dünya sağlık raporu (şiddet ve sağlık dünya raporu). Web: www.http// undp.un org.tr./ who/bülten/turk/bulten 9.htm
• Yakut, H. (2012). Lise öğrencilerinde dindarlık-şiddet eğilimi ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yavuzer, H. (2000). Çocuk ve Suç. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S.(2004). SPSS Uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yazzie-Mintz, E. (2010). Charting the path from engagement to achievement: A report on the 2009 High School Survey of Student Engagement. Bloomington, IN: Center for Evaluation ve Education Policy. Erişim: 8 Kasım 2015, URL: http://ceep.indiana.edu/hssse/images/HSSSE_2010_Report.pdf
• Yılmaz, İ. (2008). Endüstri meslek lisesi öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin çok boyutlu olarak incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi. İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.