Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Vatanseverlik Değerinin Kazandırılmasına Yönelik Görüşleri

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 4, 1558 - 1574, 16.08.2017

Emine Karasu Avcı , Ahmet Ali Avcı Bilgin Ünal İbret

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.342974

Cited By: 5

Öz

Sosyal Bilgiler dersi, ilkokul ve ortaokul düzeyinde çocuklara değerler eğitiminin verildiği derslerden biridir. Vatanseverlik değeri de, Sosyal Bilgiler dersinde kazandırılması gereken değerlerdendir. Bu çalışma, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin vatanseverlik değerine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Kastamonu il merkezinde görev yapan 28 Sosyal Bilgiler öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler Sosyal Bilgiler öğretmenleri ile yarı yapılandırılmış görüşme yapılarak elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar şunlardır: Sosyal Bilgiler öğretmenleri vatanseverlik değerini en çok İnsanlar, Yerler ve Çevreler öğrenme alanı 7. sınıf Ülkemizde Nüfus ünitesinde verildiğini, vatanseverlik değerini kazandırırken en fazla gösteri yöntemini kullandıklarını belirtmişlerdir. Sosyal Bilgiler ve vatanseverlik arasındaki ilişkiyi Sosyal Bilgiler dersinin iyi insan yetiştirme ve Sosyal Bilgiler dersinin tanıtma amacının olması ve bu dersin içeriğinin vatanseverlik değeri ile ilgili olması ile açıklamışlardır. Sosyal Bilgiler öğretmenleri vatanseverliği, vatanını ve milletini sevmek olarak düşünmektedirler. Vatanseverlik değerinin önemini, toplumsal düzeni ve devamlılığı sağlamak, bilinçli bireyler yetiştirmek ve ülkemizin gelişmesini sağlamak şeklinde ifade etmektedirler. 

Anahtar Kelimeler

Değer, Vatanseverlik, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Akbaş, O. (2013). Sosyal bilgilerde değerler ve öğretimi. Bayram Tay ve Adem Öcal (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi (s.344- 367), Ankara: Pegem Akademi.
• Aktan, S. & Saylan, N. (2013). Bir öğretim alanının doğuşu: ABD’de sosyal bilgilerin gelişimi (1893–1916). Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 55–78.
• Bakioğlu, A. & Kurt, T. (2009). Öğretmenlerin demokrasi vatandaşlık ve vatanseverlik algılarının nitel olarak incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 19- 39.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma. (9. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Blum, D. W. (2006). Official patriotism in Russia, its essence and implications. ponars policy memo, 420, 1- 5.
• Can Beken, D. (2010). Türkiye’de ulus devletin inşasında üniversite mezunlarının vatanseverlik olgularına katkıları. Yüksek lisans tezi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Muğla.
• Çelikkaya, T. (2013). Ortaokulda doğrudan kazandırılacak değerlerin vatandaşlık ve demokrasi eğitimi kitabına yansıma düzeyleri. Turkish Studies, 8 (8), 1715- 1731.
• Çelikkaya, T. & Öztürk Demirbaş, Ç. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretim programındaki değerlere ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (5), 527- 556.
• Demircioğlu, İ. H. & Tokdemir, M. A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (15), 69- 88.
• Doğanay, H. (1993). Coğrafya’da metodoloji. İstanbul: Mili Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Elban, M. (2011). Ortaöğretim 11. sınıf öğrencilerinin tarih dersine yönelik tutumları ile vatanseverlik tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ertürk, E. (2006). Ders kitaplarında toplum, yurttaşlık, vatanseverlik ve ekonomi anlayışının dönüşümü: 1997 ve 2004 ilköğretim sosyal bilgiler ders kitapları üzerine bir içerik analizi. Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gömleksiz, M. N. & Cüro, E. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1).
• İbret, B. Ü., Karatekin, K. & Avcı, E. (2015). Sosyal bilgiler dersinde coğrafya öğretiminin değerler eğitimi açısından önemi. Milli Eğitim Dergisi, 207, 5- 23.
• İskender, P. (2007). İlköğretim okullarında sosyal bilgiler öğretiminin öncelikleri ve sosyal bilgiler öğretmeni yetiştirmeye yönelik çıkarımlar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 21–29.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırma Dergisi, 1 (1), 62- 80.
• Kılcan, B. (2013). Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerlere ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kılıçoğlu, G. (2009). Sosyal bilgiler programı ve öğretmen yeterlilikleri. Mustafa Safran (Ed.) içinde, Sosyal bilgiler öğretimi (s.3- 16). Ankara: Pegem Akademi.
• Kurtdede-Fidan, N. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi: Nitel bir araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 361–388.
• MEB, (2005). Sosyal bilgiler dersi 6. ve 7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. http://ttkb.meb.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Memişoğlu, H. & Öner, G. (2013). Sosyal bilgiler derslerinde öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre coğrafya konularının öğretimi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 347- 366.
• Merey, Z., Kuş, Z. & Karatekin, K. (2012). Türkiye ve ABD ilköğretim sosyal bilgiler öğretim programlarının değerler eğitimi açısından karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2), 1613- 1632.
• Meydan, A. (2011). Sosyal bilgilerde coğrafyanın yeri ve önemi. Refik Turan ve Kadir Ulusoy (Ed.) içinde, Sosyal bilgilerin temelleri (s. 63- 80). Ankara: Pegem Akademi.
• Nathanson, S. (1993). Patriotism, morality and peace. USA: Rowman ve Littlefield Publishers.
• Özen, Y., Güleryüz, K. & Bulut Özen, H. (2012). İlköğretim 1–3 sınıf hayat bilgisi, 4–5 sınıf sosyal bilgiler dersindeki değerler ve değerler eğitiminin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 277- 286.
• Öztürk, C., Coşkun Keskin, S. & Otluoğlu, R. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde edebi ürünler ve yazılı materyaller. (5.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Parker, C. S. (2009). Symbolic versus blind patriotism. Political Research Quarterly Online First, 20 (10), 1- 18.
• Safran, M. (2011). Sosyal bilgiler öğretimine bakış. Bayram Tay, Adem Öcal (Ed.) içinde, Sosyal bilgiler öğretimi (s.2- 16). Ankara: Pegem Akademi.
• Schatz, R. T., Staus, E. & Lavine, H. (1999). On the varieties of national attachment: Blind versus constructive patriotism. Political Psychology, 20 (1), 151- 174.
• Selanik Ay, T. (2014). Okulda değerler eğitimi. Refik Turan, Kadir Ulusoy (Ed.) içinde, Farklı yönleriyle değerler eğitimi (18- 39). Ankara: Pegem Akademi.
• Tay, B. & Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (3), 1499- 1542.
• Tokcan, H. & Demirkaya, H. (2009). Sosyal bilgilerde yaklaşım ve yöntemler. Mustafa Safran (Ed.) içinde. Sosyal bilgiler öğretimi (s. 435- 469). Ankara: Pegem Akademi.
• Yazıcı, F. (2009). Yurtseverlik eğitimi: Sosyal bilgiler ve tarih öğretmenlerinin tutum ve algılarına yönelik bir çalışma (Tokat ili örneği). Yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tokat.
• Yazıcı, S. & Yazıcı, F. (2010). Yurtseverlik eğitimi: Tarih ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin algı, tutum ve eğitimsel uygulamalarına yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/10, 649- 660.
• Yiğittir, S. & Öcal, A. (2011). Lise tarih öğretmenlerinin değerler ve değerler eğitimi konusundaki görüşleri. KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergi̇si 13 (20), 117–124.
• Zamir, S. & Horowitz, T. (2013). The manifestation of the value of patriotism among Israeli trainee teachers - natives and immigrants: How will they educate their pupils in the light of this value?. Journal for Critical Education Policy Studies, Journal For Critical Education Policy Studies, 11(4), 202- 223.