Fen Bilimleri Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarına Yönelik Akıl Yürütme Becerileri Testi’nin Geliştirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 3, 0 - 0, 31.07.2019

Merve Kocagül Sağlam , Gül Ünal Çoban

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466374

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen
bilimleri öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının fen bilimleri dersinde en çok
kullanılan akıl yürütme becerileri konusunda düzeylerinin belirlenmesi için
çoktan seçmeli bir test geliştirmektir. Çalışmada, nicel araştırma
yöntemlerinden tarama modeli benimsenmiştir. Testin geliştirilme sürecinde,
alan yazında var olan akıl yürütme becerilerine yönelik hazırlanmış diğer çoktan
seçmeli testler ve çeşitli kaynaklarda yer alan akıl yürütme becerilerini
belirleme amacındaki sorular incelenmiştir. 37 adet sorudan oluşan pilot soru
formunun kapsam geçerliği uzman görüşü yoluyla sağlanmıştır. Uzman görüşleri
doğrultusunda gerçekleştirilen revizyonlardan sonra pilot soru formu üç farklı
devlet üniversitesinin fen bilgisi öğretmenliği bölümünde okuyan 432 öğretmen
adayına ve çeşitli okullarda görev yapmakta olan 48 fen bilimleri öğretmenine
uygulanmıştır. Elde edilen veriler daha sonra sırasıyla madde analizi ve testin
yapı geçerliği için tetrakorik korelasyona dayalı açımlayıcı faktör analizine tabi
tutulmuştur. Madde analizi sonucu ayırtedicilik indeksi 0,30’dan düşük olan on
soru testten çıkarılmıştır. Son hali 27 maddeden oluşan testin orta düzeyde
güçlüğe (p=0,523) ve yüksek düzeyde ayırtediciliğe  (r_jx =0,480) sahip olduğu
belirlenmiştir. Testin KR-20 güvenirlik katsayısı ise .812 olarak bulunmuştur. Testin
yapı geçerliği sonucunda ise faktör yükleri .24 ile .77 arasında değişen
maddelerin tek bir faktör altında toplandıkları belirlenmiştir. Test geliştirme
sürecinde elde edilen bulgular geliştirilen Akıl Yürütme Becerileri Testi’nin
geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Akıl Yürütme Becerileri, Fen Bilimleri Öğretmenleri, Fen Bilgisi Öğretmen Adayları, Test Geliştirme

Kaynakça

• Ağgül Yalçın, F. ve Bayrakçeken, S. (2010). 5E öğrenme modelinin fen bilgisi öğretmen adaylarının asit-baz konusu başarılarına etkisi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(2), 508-531. Akbulut, H. İ. ve Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir?: İlköğretim 7. Sınıf Kuvvet ve Hareket Ünitesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 18-44. Akkuş, O. ve Duatepe Paksu, A. (2006). Orantısal akıl yürütme becerisi testi ve teste yönelik dereceli puanlama anahtarı geliştirilmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 25, 1-10. Alkan Dilbaz, G., Özgelen, S. ve Yanpar Yelken, T. (2015). Araştırma becerileri testinin (ABT) geliştirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 305-332. Ateş, S. (2002). Sınıf öğretmenliği ve fen bilgisi öğretmenliği 3. Sınıf öğrencilerinin bilimsel düşünme yeteneklerinin karşılaştırılması. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 16-18 Eylül 2002. ODTÜ, Ankara. Atılgan, H., Kan, A. ve Doğan, N. (2016). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (9. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Aybek, B. ve Çelik, M. (2007). Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Ölçeği’nin üniversite ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf İngilizce bölümü öğretmen adayları üzerindeki güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), 101-112. Ayvacı, H. Ş. ve Durmuş, A. (2016). Bir başarı testi geliştirme çalışması: Isı ve sıcaklık başarı testi geçerlik ve güvenirlik araştırması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (1), 87-103. Bao, L., Cai, T., Koenig, K., Fang, K., Han, J., Wang, J., … Wu, N. (2009). Learning and scientific reasoning. Science, 323(5914), 586-587. Baran, H. (2018). Açıköğretim sınavlarının faktör yapısının incelenmesi: Uluslararası ilişkiler kuramı-I dersi örneği. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 23-46. Benford, R., & Lawson, A. E. (2001). Relationships between effective inquiry use and the development of scientific reasoning skills in college biology labs. Master Thesis, Arizona State University. Bingöl, A. ve Halisdemir, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin temel bilgi teknolojileri dersine yönelik akademik başarı testi geliştirme çalışması. International Journal of Social Science, 54, 541-554. Brooks, G. P. & Johanson, G. A. (2003). Test Analysis Program. Applied Psychological Measurement,27, 305-306. Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum (17 Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Chen, C. T. & She, H. C. (2015). The effectiveness of scientific inquiry with/without integration of scientific reasoning. International Journal of Science and Mathematics Education, 13(1), 1–20. Coletta, V. P. & Philips, J. A. (2005). Interpreting FCI scores: Normalized gain, preinstruction scores, and scientific reasoning ability. American Journal of Physics, 73(12), 1172–1182. Croker, S. (2012). The development of cognition. Andover, UK: Cengage. Demir, E. (2013). Kayıp verilerin varlığında çoktan seçmeli testlerde madde ve test parametrelerinin kestirilmesi: SBS örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 47-68. Demir, N., Kızılay, E. ve Bektaş, O. (2016). 7. Sınıf çözeltiler konusunda başarı testi geliştirme: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 10 (1), 209-237. Ennis, R. H. ve Paulus, D. (1965). Deductive reasoning in adolescence: Critical thinking readiness in grades 1-12. Cornell University Cooperative Research Project Report. Ennis, R.H., Millman, J., ve Tomko, T.N. (1985). Cornell Critical Thinking Tests Level X and Level Z— Manual. Pacific Grove, CA: Midwest Publications. Facione, P.A. (1990). The California Critical Thinking Skills Test—College Level Technical Report 1: Experimental Validation and Content Validity. Millbrae, CA: California Academic Press. Fidan, E. (2013). İlkokul öğrencileri için matematik dersi sayılar öğrenme alanında başarı testi geliştirilmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi. Fraenkel, J. R. ve Wallen, N.E. (2003). How to design and evaluate research in education (5th Edition). Newyork: McGraw- Hill Companies. Geban, Ö., Aşkar, P. ve Özkan, İ. (1992). Effects of computer simulations and problem-solving approaches on high school students. Journal of Educational Research, 86 (1), 5-10. Gönen, S., Kocakaya, S. ve Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 40-57. Güven, S., & Topbaş, S. (2014). Erken dil gelişimi testi-üçüncü versiyonu’nun (test of early language development-third edition) türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik ön çalışması. International Journal of Early Childhood Special Education, 6 (2), 151-176. Han, J. (2013). Scientific reasoning: Research, development and assessment. Doctoral Thesis, Ohio State University. Hanson, S. (2016). The assessment of scientific reasoning skills of high school science students: A standardized assessment instrument. Illinois State University Theses and Dissertations, Paper 506. Hecht, L.W. (1980). Validation of the New Jersey College Basic Skills Placement Test. Technical report. (ERIC Document Reproduction Service No. ED214945.) Princeton, NJ: Educational Testing Service. Hogan, K., & Fisherkeller, J. (2005). Dialogue as data: Assessing students' scientific reasoning with interactive protocols. In J. J. Mintzes, J. H. Wandersee, & J. D. Novak (Eds.), Assessing science understanding: A human constructivist view (pp. 95-127). Burlington, MA: Elsevier Academic Press. Hogan, K., & Maglienti, M. (2001). Comparing the epistemological underpinnings of students' and scientists' reasoning about conclusions. Journal of Research in Science Teaching, 38, 663-687. iSTAR Assessment. (2010). iSTAR Assessment: inquiry for scientific thinking and reasoning. http://www.istarassessment.org/ Karslı, F. ve Ayas, A. (2013). Fen ve teknoloji dersi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin ölçülmesine ilişkin bir test geliştirme çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10 (2), 66-84. Kayılı, G. ve Arı, R. (2015). Wally sosyal problem çözme testi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 51-60. Klaczynski, P. A. (2000). Motivated scientific reasoning biases, epistemological beliefs, and theory polarization: A two-process approach to adolescent cognition. Child Development, 71, 1347-1366. Klahr, D., & Dunbar, K. (1988). Dual space search during scientific reasoning. Cognitive Science, 12, 1-48. Koslowski, B. (2012). Scientific reasoning: Explanation, confirmation bias, and scientific practice. In G. J. Feist, & M. E. Gorman (Eds.), Handbook of the psychology of science (pp. 151-192). New York, NJ: Springer. Kuhn, D. (2004). What is scientific thinking and how does it develop? In U. Goswami (Ed.), Blackwell handbook of childhood cognitive development (pp. 371-393). Maiden, MA: Blackwell. Kuhn, D. & Franklin, S. (2006). The second decade: What develops (and how). In W. Damon, R. M. Lerner, D. Kuhn & R. S. Siegler (Eds.), Handbook of child psychology (Cognition, perception and language 6th ed., Vol. 2, pp. 953–993). Hoboken, NJ: Wiley. Kutlu, Ö. ve Karakaya, İ. (2007). Ortaöğretim kurumları öğrenci seçme ve yerleştirme sınavında kullanılan testlerin faktör yapılarının belirlenmesine ilişkin bir araştırma. İlköğretim Online, 6 (3), 397-410. Lawson, Anton E. (1978). The development and validation of a classroom test of formal reasoning. Journal of Research in Science Teaching, 15, 11-24. Lawson, A. E. (2005). What is the role of induction and deduction in reasoning and scientific inquiry? Journal of Research in Science Teaching, 42, 716-740. Lorenzo-Seva, U. & Ferrando, P.J. (2006). FACTOR: A computer program to fit the exploratory factor analysis model. Behaviour Research Methods, 38 (1), 88-91. Lorenzo-Seva, U.; Timmerman, M.E.; Kiers, H. A. L. (2011). The Hull method for selecting the number of common factors. Multivariate Behavioral Research, 46(2), 340-364. Lorenzo-Seva, U., & Ferrando, P.J. (2013). FACTOR 9.2 A Comprehensive Program for Fitting Exploratory and Semiconfirmatory Factor Analysis and IRT Models. Applied Psychological Measurement, 37(6), 497-498. Nashwan, Y. (2005). At-tafkir Al-ilmi wa At-tarbiya Al-amaliyya [Scientific reasoning and practical process]. Amman, Jordan: Dar Al-Forqan. National Research Council (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. H. Quinn, H. A. Schweingruber ve T. Keller (Eds.). Washington, DC: National Academies Press. Nawawra, S. (2012). Scientific reasoning of upper primary school teachers in Bethlehem Governorate Unpublished Master Thesis, Al-Quds University. Olsson, U. (1979). Maximum likelihood estimation of the polychoric correlation coefficient. Psychometrika, 44(4), 443–460. Osborne, J. (2013). The 21st century challenge for science education: Assessing scientific reasoning. Thinking Skills and Creativity, 10, 265–279. Özdamar, K. (2016). Ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi. Özmen, B. (2016). Ortaokul öğrencilerine yönelik bilgi işlemsel düşünme becerileri testinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. 4th International Instructional Technologies & Teacher Education Symposium, 6-8 Ekim, Elazığ. Sacon, G. (2003). Incremental value of minimum rank factor analysis. Groningen:s.n. Sadler, T. D., & Zeidler, D. L. (2004). The significance of content knowledge for informal reasoning regarding socioscientific issues: Applying genetics knowledge to genetic engineering issues. Science Education, 89, 71-93. Sandal, M. (2015). Sıralayıcı ölçme düzeyi için faktör analizi ve bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Schen, M. S. (2007). Scientific reasoning skills development in the introductory biology courses for undergraduates. Doctoral Thesis, Ohio State University. Schwartz, R. S., Lederman, N. G., & Crawford, B. A. (2004). Developing views of nature of science in an authentic context: an explicit approach to bridging the gap between nature of science and scientific inquiry. Science Education, 88, 610-645. Sundre, D. L. (2008). Madison Assessment: The Scientific Reasoning Test, Version 9 (SR-9). The Center for Assessment & Reseacrh Studies: Harrisonburg. Şekercioğlu, G., Bayat, N. Ve Bakır, S. (2014). Fen maddelerini anlama testinin psikometrik niteliklerinin belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 39 (176), 447-455. Şen, H. C. ve Eryılmaz, A. (2011). Bir başarı testi geliştirme çalışması: Basit elektrik devreleri başarı testi geçerlik ve güvenirlik araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 1-39. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson/Allyn & Bacon. Tekin, H. (2003). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (15. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi. Tobin, K. G., & Capie, W. (1981). Development and validation of a group test of logical thinking. Educational and Phychological Measurement, 41, 413-23. Tosun, C. ve Taşkesenligil, Y. (2011). Revize edilmiş Bloom’un taksonomisine göre çözeltiler ve fiziksel özellikleri konusunda başarı testinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 499-522. Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. URL-1.https://www.act.org/content/act/en/products-and-services/the-act/test preparation/science-practice-test-questions.html?page=0&chapter=0. Erişim tarihi: 06.03.2018, 22:19. Ülper, H., Çetinkaya, G. ve Bayat, N. (2017). Okuduğunu anlama testinin geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 175-187. Vass, E., Schiller, D., & Nappi, A. J. (2000). The effects of instructional intervention on improving proportional, probabilistic, and correlational reasoning skills among undergraduate education majors. Journal of Research in Science Teaching, 37, 981-995. Watson, G & Glaser, M. E. (1964). Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal Manual, New York: Harcourt, Brace & World Inc. Wilkening, F. & Sodian, B. (2005). Scientific reasoning in young children: Introduction. Swiss Journal of Psychology, 64(3), 137–139. Zimmerman, C. (2007). The development of scientific thinking skills in elementary and middle school. Developmental Review, 27, 172-223.