Öğretmen Adaylarının Eğitim Felsefesi İnançları ile Eleştirel Pedagojiye İlişkin Görüşleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 3, 0 - 0, 31.07.2019

İshak Kozikoğlu , Rezzan Zeliha Erden

https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466392

Cited By: 7

Öz

Bu
araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefesi
inançları ile eleştirel pedagoji ilkelerine katılma durumları arasındaki
ilişkinin incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir
ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 341 öğretmen
adayıyla yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak ‘Eğitim İnançları
Ölçeği’ ve ‘Eleştirel Pedagoji İlkeleri Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin
analizinde betimsel istatistikler, t testi, ANOVA, Pearson Çarpım Momentler
Korelasyon Katsayısı ve basamaklı regresyon analizi kullanılmıştır.
Araştırmanın sonucunda, öğretmen adaylarının en çok benimsedikleri eğitim
felsefelerinin sırasıyla varoluşçuluk, ilerlemecilik, yeniden kurmacılık,
daimicilik ve esasicilik olduğu ve eleştirel pedagoji ilkelerine orta düzeyde
katıldıkları belirlenmiştir. Araştırmada, öğretmen adaylarının eleştirel
pedagoji ilkelerine katılma durumları ile benimsedikleri eğitim felsefeleri
arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca,
öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinden ilerlemecilik,
varoluşçuluk ve yeniden kurmacılık felsefelerinin öğretmen adaylarının
eleştirel pedagoji ilkelerine katılma durumlarındaki varyansın %12.8’ini
açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu
araştırmanın öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefesi inançları ile
eleştirel pedagoji ilkelerine katılma durumları arasındaki ilişkiyi belirlemesi
yönüyle ilgili alan yazına katkı getireceği düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Eleştirel Pedagoji, Eğitim Felsefeleri, Öğretmen Adayları

Kaynakça

• Aliakbari, M., & Allahmoradi, N. (2012). On Iranian school teachers’ perceptions of the principles of critical pedagogy. International Journal of Critical Pedagogy, 4(1), 154-171. Alkın-Şahin, S., Tunca, N. ve Ulubey, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 13(4), 1473-1492. Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 1-19. Arslan, A. (1998). Felsefeye giriş. Ankara: Vadi Yayınları. Aslan, M. ve Kozikoğlu, İ. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının eleştirel pedagojiye ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-14. Aslan, Ö. M. (2014). Eğitim felsefesi dersinin okul öncesi öğretmen adaylarının felsefi tercihlerine ve eleştirel pedagojiye yönelik görüşlerine olan etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 1-14. Austin, J. R., & Reinhardt, D. C. (1999). Philosophy and advocacy: An examination of preservice music teachers’ beliefs. Journal of Research in Music Education, 47(1), 18-30. Ayhan, S. (2009). Paulo Friere: Yaşamı, eğitim felsefesi ve uygulaması üzerine. Meral Özbek ve Ahmet Yıldız (Ed.), Yetişkin eğitimi içinde (s.193-205). Ankara: Kalkedon Yayınları. Baker, C. (2006). Zorunlu eğitime hayır (Çev. A. Sönmezay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Biçer, B., Er, H. ve Özel, A. (2013). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ve benimsedikleri eğitim felsefeleri arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 229-242. Bilhan, S. (1991). Eğitim felsefesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Brauner, C. J., & Burns, H. W. (1982). Eğitim felsefesi (Çev. S. Büyükdüvenci). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15(2), 291-298. Büyükdüvenci, S. (1991). Eğitim felsefesine giriş. Ankara: Savaş Yayınları. Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (22. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. Cevizci, A. (2010). Eğitim felsefesi (2. baskı). Ankara: Say Yayınları. Chai, C. S., Khine, M. S., & Teo, T. (2006). Epistemological beliefs on teaching and learning: A survey among pre-service teachers in Singapore. Educational Media International, 13(4), 285- 298. Çakmak, Z., Bulut, B. ve Taşkıran, C. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının eğitim inançlarına yönelik görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1190-1205. Çoban, A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin eğitim sürecine ilişkin felsefi tercihlerini değerlendirme. Üniversite ve Toplum, 7(4), 1-11. Demirel, Ö. (2017). Eğitimde program geliştirme (25. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Doğanay, A (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 332-348. Doğanay, A. ve Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algılarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(3), 0-0. Erden, M. (2007). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi. Ergün, M. (2015). Eğitim felsefesi (5. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Freire, P. (2010). Ezilenlerin pedagojisi (Çev. D. Hattatoğlu ve E. Özbek). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Giroux, H. A. (2009). Dil/kültürel incelemeler alanında eleştirel pedagojinin bir rolü var mıdır? Eleştirel pedagoji söyleşileri (Çev. E. Ç. Babaoğlu). İstanbul: Kalkedon Yayınları Groves-Price, P., & Mencke, P. D. (2013). Critical pedagogy and praxis with native American youth: Cultivating change through participatory action research. Educational Foundations, 27, 85-102. Hayırsever, F. ve Oğuz, E. (2017). Öğretmen adaylarının eğitim inançlarının eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 757-778. Ilgaz, G., Bülbül, T. ve Çuhadar, C. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 50-65. Illich, I. (2009). Okulsuz toplum (Çev. M. Özay). İstanbul: Şule yayınları. İnal, K. (2010). Eleştirel pedagoji: Eğitimde modern özgürleştirici bir yaklaşım. Alternatif Eğitim e-Dergisi, 1, 14-23. Karadağ, E., Baloğlu, N. ve Kaya, S. (2009). Okul yöneticilerinin eğitim felsefesi akımlarını benimseme düzeylerine ilişkin ampirik bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi, 12, 181-200. Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kesik, F. ve Bayram, A. (2015). Eğitim sisteminin eleştirel pedagoji perspektifinden bir değerlendirmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 900-921. Kincheloe, J. L. (2004). Critical pedagogy primer. New York: Peter Lang Publishing, Inc. Kumral, O. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına katılan öğretmen adaylarının eğitim felsefeleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 73-80. Livingston, M. J., McClain, B. R., & DeSpain, B. C. (1995). Assessing the consistency between teachers' philosophies and educational goals. Education, 116(1), 124-129. McLaren, P. (2001). Che Guevara, Paulo Freire, and the politics of hope: Reclaiming critical pedagogy. Critical Methodologies, 1(1), 108-131. Moss, G., & Lee, C. J. (2010). A critical analysis of philosophies of education and INTASC standards in teacher preparation. The International Journal of Critical Pedagogy, 3(2), 36-46. Northcote, M. (2009). Educational beliefs of higher education teachers and students: Implications for teacher education. Australian Journal of Teacher Education, 34(3), 68-81. Oğuz, A., Altınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Hatipoğlu, K. (2014). Öğretmenlerin eğitim inançları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Turkish Journal of Educational Studies, 1(1), 37-78. Ornstein, A. C., & Levine, D. U. (2008). Foundations of education (10th ed.). USA: Houghton Mifflin Company. Sarıgöz, O. ve Özkara, Y. (2015). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ve ilkeleri hakkındaki görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of International Social Research, 8(39), 710-716. Silvernail, D. L. (1992). The educational philosophies of secondary school teachers. The High School Journal, 75(3), 162-167. Sönmez, V. (2008). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık Şahin, Ç., Demir, M. K. ve Arcagök, S. (2016). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ilkelerine yönelik yaklaşımlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1187-1205. Şişman, M. (2001). Öğretmenliğe giriş (3.baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık. Taşgın, A. ve Küçükoğlu, A. (2017). Öğretmen adayı perspektifinden eleştirel pedagoji (Atatürk üniversitesi örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1189-1204. Terzi, A. R., Şahan, H. H., Çelik, H. ve Zöğ, H. (2015). Öğretmen adaylarının epistemolojik inançları ile eleştirel pedagoji ilkeleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 344-356. Timuçin, A. (2005). Felsefeye giriş. İstanbul: Bulut Yayınları. Tondeur, J., Hermans, R., vanBraak, J. V., & Valcke, M. (2008). Exploring the link between teachers’ educational belief profiles and different types of computer use in the classroom. Computers in Human Behavior, 24, 2541–2553. Tozlu, N. (1997). Eğitim felsefesi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Yayla, A. (2010). Eğitimin felsefi temelleri, Eğitim bilimine giriş (Ed: H. B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Yıldırım, A. (2013). Eleştirel pedagoji: Paulo Freire ve Ivan Illich’in eğitim anlayışı üzerine (3.baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Yılmaz, K. (2009). Elementary school teachers’ views about the critical pedagogy. The Asia-Pacific Education Researcher, 18(1), 139–149. Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel pedagoji ile ilgili görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 195-213. Yılmaz, K., Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 335-350. Yokuş, T. (2016). Müzik öğretmeni adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 26-36.