Primary and High Schools Teachers' Perceptions of Organizational Citizenship (Malatya Province Sample)

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 3, 770 - 783, 26.06.2013

Celalettin Korkmaz , İ. Bakır Arabacı

Öz

This research aims to determine the perceptions of organizational citizenship of primary and high schools teachers working in Malatya. The sample of the study constituted 927 teachers. As a means of data collection, OCB scale is developed by using as a base of first OCB scale, developed by Podsakoff and McKanzie with regard to Organ’s 5 dimensions and by making use of other studies in literature. According to the findings of the research, statistically significant differences have been revealed among staffed, contracted, paid teachers, between teachers working in public and private schools, between city center and town center with village/rural area schools teachers and between primary and secondary schools teachers.

Anahtar Kelimeler

Primary and secondary schools, teacher, Organizational Citizenship Behaviour

İlköğretim ve Ortaöğretim Okulları Öğretmenlerinin Örgütsel Vatandaşlık Algıları (Malatya İli Örneği)

Öz

Bu araştırma, Malatya il merkezi ve kırsal alanında görev yapan ilköğretim ve ortaöğretim okulları
öğretmenlerinin belli değişkenlere göre örgütsel vatandaşlık algılarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın örneklemini 927 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı, Organ’ın oluşturduğu 5
boyuta göre Podsakoff ve McKanzie tarafından geliştirilen Örgütsel Vatandaşlık (ÖVD) ölçeği temel alınarak
geliştirilmiştir. Araştırma sonucunda, ilköğretim ve ortaöğretim, kamu ve özel okullar, kadrolu, sözleşmeli
öğretmenler ile ücretli öğretmenler, il merkezi, ilçe merkezi ile köy/kırsal alanda çalışan öğretmenlerin ÖVD
algıları arasında anlamlı fark olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

İlköğretim ve ortaöğretim okulları, öğretmen, örgütsel vatandaşlık davranışı

Kaynakça

• Celep, C., Sarıdede. U. ve Baytekin, F. (2005). “Egitim Örgütlerinde Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Tükenmişlik Arasındaki İlişki”. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde Sunulmuş Bildiri. http://www.pegem.net /akademi/ kongrebildiri_detay.aspx?id=100490
• Çelik, V. (2009). Okul Kültürü ve Yönetimi (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Dönder, H. H. (2006). Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları ve Bürokrasi.(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Eres, F. (2010). Organizational Citizenship Behaviors of Teachers in Vocational High Schools. Eurasian Journal of Educational Research, 39, 111-126.
• Göncü, A. (2006). Motivational Processes Involved in the Relationship between Leadership and Organizational Citizenship Behaviors.(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürbüz, S. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 48 http://www.belgeler.com/blg/2dke/makale-3
• Kamer, M. (2001). Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karakuş, M. (2008). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Ve Öğretmenlerin Duygusal Zekâ Yeterliklerinin, Öğretmenlerin Duygusal Adanmışlık, Örgütsel Vatandaşlık Ve İş Doyumu Düzeylerine Etkisi.(Yayımlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim
• Bilimleri Anabilim Dalı, Elazığ. Karaman, K., Yücel, C. ve Dönder, H.(2008). Öğretmen Görüşlerine Göre, Okullardaki Bürokrasi ile Örgütsel Vatandaşlık Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 49-74.
• Keskin, S. (2005). Öğretmenlerde Çalışma Değerleri Ve Örgütsel Vatandaşlık. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Mercan, M. (2006). Ögretmenlerde Örgütsel Baglılık Örgütsel Yabancılasma Ve Örgütsel Vatandaslık.(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Mishra, A. K. (1996). Organizational Responses To Crisis: The Centrality Of Trust İn Oganizations: Frotiers Of Theory and Research. Kramer R. M., Tyler T.R. Sage Publications, London, .261-288.
• Moorman, R.H. (1991). Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviours: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?.Journal of Applied Psychology, 76 (6), 845-855.
• Niehoff, B. P. & Moorman, R. H. (1993). Justice as a Mediator of the Relationship Between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior.Academy of Management Journal, 36 (3), 527-5
• Organ, D. W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The good soldier syndrome.İngiltere: Lexington Books.www.wikipedia.org.
• Organ D. W. (1990). The Motivatonal Basis Of Organizational Citizenship Behaviour, JAI Press, 12, 43
• Organ, D. W. & Moorman, R. H. (1993). Fairness and Organizational Citizenship Behaviour: What Are the Connections? Social Justice Research, 6, 1. https://www.researchgate.net/ search.Search.html?query=Fairness+and+organizational+citizenship+behavior%3A+What+are+th e+connections%3F
• Organ, D. W. (1997). Organizational Citizenship Behavior: It’s Construct Clean-Up Time. Human Performance, 10 (2), 85-97.
• Organ, D.W., Podsakoff, P.M., & MacKenzie, S.B. (2006). Organizational Citizenship BehaviourIts Nature, Antecedents, and Consequences. ABD: Sage Publications.http://books.google.com
• Owen, F.A., Pappalardo, S.J., & Sales, C.A. (2000). Organizational Citizenship Behaviour: Proposal for a New Dimension in Counsellor Education.Canadian Journal of Counselling I Revue canadienne de counseling, 34, 2.
• Ölçüm-Çetin, M. (2004). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Ankara: Nobel.
• Özdemir, Y. (2005). Kariyer Devreleri İle Örgütsel Vatandaşlık Eğilimi Arasındaki İlişki: Sakarya Üniversitesi İ.İ.B.F. Örneği. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı, Sakarya.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri Ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 20,117-135.
• Samancı, S. (2006). Örgütsel İklim ve Örgütsel Vatandaşlık. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Afyon.
• Songür, N., Basım, H.N. ve Şeşen, H. (2008). Örgütsel Vatandaşlık Davranışında Adalet Algısının Öncülük Rolü. Amme İdaresi Dergisi, 41 ( 4), 79 – 100.
• Yücel, G. F. (2006). Öğretmenlerde Mesleki Tükenmişlik ve örgütsel Vatandaşlık Davranışı.(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bölümü, Afyon.
• Yücel, C. ve Samancı, G. (2009). Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 ( 1), 113 -132.
• Zeinabadi, H. (2010). Job satisfaction and organizational commitment as antecedents of Organizational Citizenship Behavior (OCB) of teachers.Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 998–1003. www.sciencedirect.com