İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Öğrenilmiş Çaresizlik Düzeyleri ve Algıladıkları Sınıf Atmosferinin Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 3, 919 - 933, 26.06.2011

Eda Cananoğlu Songül Tümkaya

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin çeşitli sosyo-demografik değişkenlere göre öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri ile algıladıkları sınıf atmosferi açısından farklılık olup olmadığının incelenmesidir. Araştırma 3 farklı sosyoekonomik düzeyden oluşan 9 okuldan toplam 530 öğrenci ile yürütülmüştür. “Çocuklar İçin Öğrenilmiş Çaresizlik Ölçeği”, “Sınıf Atmosferi Ölçeği” ile “Kişisel Bilgi Formu” öğrencilere uygulanmıştır. Veriler istatistiki yöntemlerle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri ile algıladıkları sınıf atmosferi arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin sosyo-demografik değişkenlere göre öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri ve algıladıkları sınıf atmosferi arasındaki farklılık tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğrenilmiş çaresizlik, algılanan sınıf atmosferi, ilköğretim

Researching Fifth Grade Students\' Learned Helplessness Degree and Classroom Atmosphere in Social-Demographic Variables

Öz

This research aimed to find about if there is a difference between the students ‘learned
helplessness level and what they comprehend in the classroom atmosphere according to social-demographing
variables. A total of 530 students, from 9 school in 3 different social and economical statues participated in the
study. “Learned Helplessness for Children”, “The Classroom Atmosphere Scale” and “A Personal Information
Form” applied to students. Data were analyzed using statistical techniques. It is retained that there is a
significant relation between the students’ learned helplessness and classroom atmosphere. According to the
results this research, there is a significant relation between the level of learned helplessness and all the social
demographic variables which is used in the personal information forms.

Anahtar Kelimeler

Learned helplessness, comprehended class atmosphere, primary education.

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili Öğrenme ve Öğretme (5. Baskı). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Arı, R. (2003). Gelişim ve Öğrenme. Konya: Atlas Kitabevi.
• Aslan, G. (1994). İlkokul öğrencilerinin başarı ve başarısızlıklarında aile faktörü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aydın, B. (2006). Öğrenilmiş çaresizliğin yordanması ve yaşam başarısı ile ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Baş, A. (1998). Çocukların öğrenilmiş çaresizlik davranışının depresyon üzerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çamur, E. (2006). Liselerde öğrenme iklimine ilişkin yönetici, öğretmen, veli ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Ersever, H. (1993). Öğrenilmiş çaresizlik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 26(2), 621-632.
• Fırat, C. (2009). Suça sürüklenmiş çocuklarda öğrenilmiş çaresizlik düzeyinin farklı değişkenler ve algılanan anne baba tutumları bakımından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Gevrek, L. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimler Enstitüsü, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Gündoğdu, M. (1996). İlköğretim okulu altıncı sınıf öğrencilerinde öğrenilmiş çaresizlik sınav kaygısı ve başarı ilişkisi, III. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildiri Özetleri, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Isaacowitz D. M. & Seligman, M.E.P. (2007). Learned helplessness. Elsevier Inc.
• Kaya, S. (2005). Öğrenilmiş çaresizlik düzeyleri düşük ve yüksek olan ilköğretim öğrencilerinin öğretme- öğrenme surecine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kaya, S. (2006). Geleneksel eğitim ve öğrenilmiş çaresizlik. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kılıç, B.G. ve Oral, N. (2006). Çocuklarda öğrenilmiş çaresizlik üzerine bir gözden geçirme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 13(2), 76-86.
• Kocabaş, A. ve Uysal, G. (2006). İlköğretimde işbirlikli öğrenmenin müzik öğretiminde sınıf atmosferi ve şarkı söyleme becerileri üzerindeki etkisi. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan, Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Kümbül, B. (2002). Çalışma hayatında öğrenilmiş çaresizlik olgusu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi; Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Künkül, T. (2008). Öğrencilerin sınıf içi etkinliklere katılım düzeyleri ile algıladıkları sınıf atmosferi arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özkan, H. (1999). Lise öğrencilerinin empatik sınıf atmosferi algılamaları başarıları ve benlik saygılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Polat, S. (1986). Anababa tutumlarının çocukların öğrenilmiş çaresizlik düzeyine etkisi. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sadık, F. (2000). İlköğretim birinci aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Seligman, M.E.P. & Maier, S.F. (1967). Failure to escape traumatic shock. Journal of Experimental Psychology, 74(1), 1-9.
• Şendur, E. (1999). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sınıf atmosferine ilişkin algıları ile başarı güdüsü arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Valas, H. (2001). Learned helplessness and psyshological adjusment II: effects of learning disabilities and low achievement. Scandinavian Journal of Educational Research, 45(2), 71-90.