İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinde Akademik Motivasyon ile Psikolojik İyi Oluş İlişkisi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2018, Sayı: 50, 321 - 341, 31.12.2018

Zeynep Özcan , Faruk Karaca

https://doi.org/10.29288/ilted.447368

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma akademik motivasyon ve
psikolojik iyi oluş ile demografik ve bazı bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiyi
ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bireyin akademik olarak motive
olması özgüven, kendini kabul, amaçlılık, yeterlik ve özerklik gibi iç
kaynakların geliştirilmesiyle mümkündür. Bu kaynakların aynı zamanda psikolojik
iyi oluşun temel dinamiklerinden olması akademik motivasyon ile psikolojik iyi
oluş arasında bir ilişki olduğunu düşündürmekte olup bu durum çalışmanın temel
hipotezini oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi Karabük University ve Atatürk
University’nin İlahiyat Fakültelerinde öğrenimlerine
devam eden öğrencilerden tesadüfi örneklem yöntemiyle seçilmiş 276 öğrenciden
oluşmaktadır. Yaş ortalaması 22 olan örneklem grubuna “Akademik Motivasyon” ve
“Psikolojik İyi Oluş” ölçekleri uygulanmıştır. İlişkisel tarama yöntemine uygun
olarak anket tekniği kullanılan araştırma bulgularına göre örneklem grubunun
akademik motivasyon ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin ortalamanın üzerinde
olduğu görülmektedir. Bazı bağımsız ve demografik değişkenlerle ilişkisi
belirlenen akademik motivasyon ile psikolojik iyi oluş arasında da pozitif
yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (r=.397). Bu ilişki
istatistiksel açıdan güçlü olup, “özerklik” hariç psikolojik iyi oluş ölçeğinin
bütün alt boyutları için geçerlidir. Araştırma sonuçları topluca değerlendirildiğinde,
öğrenciler için akademik motivasyonun psikolojik iyi oluşu etkileyen önemli
faktörlerden birisi olduğu görülmektedir. Bu nedenle öğrencilerin akademik
motivasyonlarını yükseltmeye yönelik alınacak tedbirlerin psikolojik iyi
oluşlarına da önemli katkılar üretebileceği umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Akademik Motivasyon, Psikolojik İyi Oluş, Motivasyon, Öznel İyi Oluş

A Study on Relationship between Academic Motivation and Psychological Well-Being in Students of Theology Faculty

Öz

    This study has been carried out to reveal the relationship between academic motivation and psychological well-being, and demographic variables and some independent variables. The academic motivation of an individual is possible through the development of internal resources such as selfconfidence, self-acceptance, purposefulness, competence and autonomy. Because these resources are also the basic dynamics of psychological well-being, it gives rise to thought that there is a relationship between academic motivation and psychological well-being –which constitutes the basic hypothesis of the study. The sample of the research consisted of 276 students selected through random sampling method among students studying in Faculty of Theology in Karabük University and Atatürk University. “Academic Motivation Scale” and “The Psychological well-being Scale” are applied to the sample group with a mean age of 22. According to findings of the research in which questionnaire has been used in accordance with the relational screening method, it is seen that academic motivation and psychological well-being levels of the sample group are above the average. Also, there has been found a positive significant relationship between academic motivation and psychological well-being correlated with some independent and demographic variables(r=.397). This correlation is statistically strong and is valid for all sub-dimensions of the psychological well-being scale except “autonomy”. When research results are evaluated collectively, it is seen that academic motivation is one of the important factors affecting psychological well-being for students. For this reason, it is expected that the precautions to be taken in order to increase the academic motivation of the students can make significant contributions to their psychological well-being.

Anahtar Kelimeler

Motivation, Academic Motivation, Psychological Well-being, Students of Divinity Faculty

Kaynakça

• Akın, Ahmet - Demirci, İbrahim - Yıldız, Esra - Gediksiz, Emel - Eroğlu, Nihal. “The Short form of the Scales of Psychological Well-being (SPWB-42): The validity and reliability of the Turkish version”. Psikoloji ve Eğitimde Kullanılan Güncel Ölçme Araçları. Ed. Ahmet Akın. Ankara: Nobel Akademik Publication, 2012.
• Arvas, Fatma Balcı. “Psikolojide ve İslam Düşünce Geleneğinde Mutluluk Kavramı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/4 (2017): 109-128.
• Ateş, Bünyamin. “Ünivesite Öğrencilerinde Akademik Başarının Yordayıcısı Olarak Psikolojik İyi Oluş ve Sosyal Yetkinlik”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 15/59 (2016): 1203-1214.
• Aydın, Fatma. Akademik Başarının Yordayıcısı Olarak Akademik Güdülenme, Öz-yeterlilik ve Sınav Kaygısı. MA Thesis, Hacettepe University, 2010.
• Bozanoğlu, İhsan. “Akademik Güdülenme Ölçeği: Geliştirilmesi, Geçerliği, Güvenirliği”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 37/2 (2004): 83-98.
• Budak, Selçuk. Psikoloji Sözlüğü. 3rd Edition. Ankara: Bilim ve Sanat Publication, 2005.
• Burton, Kimberly D. - Lydon, John E. - D’Alessandro, David U. - Koestner, Richard. “The Differential Effects of Intrinsic and Identified Motivation on Well-Being and Performance: Prospective, Experimental and Implicit Approaches to Self Determination Theory”. Journal of Personality and Social Psychology 91 (2006): 750-761.
• Cenkseven, Fulya. Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik İyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. PhD, Çukurova University, 2004.
• Chen, Fang Fang - Jing, Yiming - Hayes, Adele - Lee, Jeong Min. “Two Concepts or Two Approaches? A Bifactor Analysis of Psychological and Subjective Well-Being”. Journal of Happiness Studies 14 /3 (June 2013): 1033-1068.
• Deci, Edward L. - Richard. M Ryan. “Hedonia, Eudaimonia, and Well-Being: an Introduction”. Journal of Happiness Studies 9 (2008): 1-11.
• Deci, Edward L. - Richard. M Ryan. “The Empirical Exploration of Intrinsic Motivational Processes”. Advances in Experimental Social Psychology 13 (1980): 39-80.
• Demirci, İbrahim, Öğretmen Adaylarının Öz Bilgi ve Psikolojik İyi Olma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. MA Thesis, Sakarya University, 2012.
• Diener, Ed. “Subjective Well-Being: The Science of Happiness, and a Proposal for a National Index”. American Psychologist 55/1 (January 2000): 34-42.
• Dilekmen, Mücahit - Ada, Şükrü. “Öğrenmede Güdülenme”. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 11(2005): 117-118.
• Doğan, Mebrure. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Akademik Güdülenme Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Geleceğin İnşasında İmam Hatip Okulları Sempozyumu Bildirileri (Malatya, 27- 29 Nisan 2017). Ed. İlhan Erdem et al. 411-429. Malatya: İnönü University Publication, 2017.
• Doğan, Mebrure. Sabır Psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Publication, 2016.
• Fortier, Michelle S. - Vallerand, Robert J. - Guay, Frederic. “Academic Motivation and School Performance: Toward a Structural Model”. Contemporary Educational Psychology 20 (1995): 257-274.
• Fowers, Blaine J. “From Continence to Virtue- Recovering Goodness, Character Unity, and Character Types for Positive Psychology”. Theory Psychology 18/5 (2008): 257-274.
• Freud, Sigmund. Haz İlkesinin Ötesinde Ben ve İd. 3rd Edition. İstanbul: Metis Publication, 2011.
• Göcen, Gülüşan. Şükür ile Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Alan Araştırması. PhD, Ankara University, 2012.
• Gömleksiz, Mehmet - N. Serhatlıoğlu, Birsen. “Öğretmen Adaylarının Akademik Motivasyon Düzeylerine İlişkin Görüşleri”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 17/3 (2013): 99-127.
• Guay, Frederic - Ratelle, Catherine F. - Roy, Amelie - Litalien, David. “Academic Self-Concept, Autonomous Academic Motivation, and Academic Achievement: Mediating and Additive Effects”. Learning and Individual Differences 20 (2010): 644-653.
• Güdül, Meryem Demir. Üniversite Öğrencilerinin Akademik Motivasyon Profillerinin Psikolojik İhtiyaç Doyumu, Akademik Erteleme ve Yaşam Doyumu ile İlişkisi. PhD, Anadolu University, 2015.
• Gürses, İbrahim. Dindarlık ve Kişilik. Bursa: Emin Publication, 2010.
• Güven, Metin. Motivasyon-Dindarlık İlişkisi. MA Thesis, Atatürk University, 2011.
• İşgör, İsa Yücel. Üniversite Öğrencilerinin Muhafazakâr Yaşam Tarzları ile Psikolojik İyi Oluşlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. PhD, Atatürk University, 2011.
• Karaca, Faruk, Yabancılaşma ve Din, İstanbul: Çamlıca Publication, 2014.
• Karaca, Faruk Din Psikolojisi. 3rd Edition, Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 2017.
• Karataş, Hakan. Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları, Öğrenme Yaklaşımları ve Problem Çözme Becerilerinin Akademik Motivasyonu Yordama Gücü. PhD, Yıldız Teknik University, 2011.
• Koenig, Harold G. - Larson, David B. “Religion and Mental Health: Evidence for an Association”. International Review of Psychiatry 13 (2001): 67-78.
• Madran, Dilek. Üniversite İngilizce Hazırlık Öğrencilerinin Başarı Güdüsü Düzeylerinin Başarıları Üzerine Etkileri. MA Thesis, Dokuz Eylül University, 2006.
• Maltby, John - Lewis, Christopher Alan - Day, Liza. “Religious Orientation and Psychological Well‐Being: The Role of the Frequency of Personal Prayer”. British Journal of Health Psychology 4/4 (1999): 363-378.
• Maslow Abraham. İnsan Olmanın Psikolojisi. Translated by Okhan Gündüz. 6th Edition. İstanbul: Kuraldışı Publication, 2018.
• Maslow Abraham. Motivation and Personality. New York: Harper & Row Publishers, 1970.
• Onuk, Özlem. Müzik Öğretmenliği Lisans Programı Öğrencilerinin Öğretmenliğe Güdülenmeleri İle Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. PhD, Gazi University, 2007.
• Özer, Gözde. Öz-Belirleme Kuramı Çerçevesinde İhtiyaç Doyumu, İçsel Güdülenme ve Bağlanma Stillerinin Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluşlarına Etkileri. MA Thesis, Gazi University, 2009.
• Ratelle, Catherine F. - Guay, Frederic - Vallerand, Robert J. - Larose, Simon - Senecal, Caroline. “Autonomus, Controlled and Amotived Types of Academic Motivation: A Person-Oriented Analysis”. Journal of Educational Psychology 99/4 (2007): 734-746.
• Ryan, Richard M. - Deci, Edward L. “Intrinsic and Extrinsic Motivations: Classic Definitions and New Directions”. Contemporary Educational Psychology 25 (2000): 54-67.
• Ryan, Richard M. - Deci, Edward L. “On Happiness and Human Potentials: A Review Of Research on Hedonic and Eudaimonic Well- Being”. Annu. Rev. Psychology 52 (2001): 141-166.
• Ryff, Carol D. - Singer, Burton H. “Know Thyself and Become What You are: a Eudaimonic Approach to Psychological Well-Being”. Journal of Hapiness Studies 9/1 (2008): 13-39.
• Ryff, Carol D. - Lee, Corey - Keyes, M. “The Structure of Psychological well-being Revisited”. Journal of Personality and Social Psychology 69 (1995): 719-727.
• Ryff, Carol D. “Happiness is Everything, or is it? Explorations on the Meaning of Psychological Well-Being”. Journal of Personality and Social Psychology 57/6 (1989): 1069-1081.
• Seçer, İsmail - Öztürk, Yusuf. “Okul Tükenmişliğinin Akademik Stres ve Akademik Güdülenme Arasındaki Aracı Rolünün İncelenmesi”. Eğitimde İnovasyon ve Profesyonelleşme Kongresi (IJER CONGRESS) Bildirileri (İstanbul, 08-10 June 2015). Ankara: Anı Publication, 2015.
• Seligman, Martin E. P. Gerçek Mutluluk. Translated by Semra Kunt Akbaş. Ankara: HYB Publication, 2007.
• Sözer, Ömer Taha. Üniversite Öğrencilerinde Kimlik Duygusu, Dini Yönelim ve Psikolojik İyi Oluş. MA Thesis, Adnan Menderes University, 2017.
• Şahin, Meryem. Affedicilik ile Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. MA Thesis, Sakarya University, 2013.
• Topuz, Cemrenur. Üniversite Öğrencilerinde Özgeciliğin Öznel İyi Oluş ve Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinin İncelenmesi. MA Thesis, Fatih University, 2013.
• Ulu, Mustafa. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluşları ile Değer Yönelimleri Arasındaki İlişki”. Journal of Sakarya University Faculty of Theology (SAUIFD) 20/37 (June 2018): 183-215.
• Karagüven, M. Hülya Ünal. “Akademik Motivasyon Ölçeğinin Türkçeye Adaptasyonu”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12/4 (Autumn 2012): 2599-2620.
• Vallerand, Robert J. - Bissonnette, Robert. “Instrinsic, Extrinsic, and Amotivational Styles as Predictors of Behavior: A Prospective Study”. Journal of Personality 60/3 (September 1992): 599-620.
• Waterman, Alan S. “Two Conceptions of Happiness: Contrasts of Personal Expressiveness (Eudaimonia) and Hedonic Enjoyment”. Journal of Personality and Social Psychology 64 (1993): 678-691.
• Yapıcı, Asım. Ruh Sağlığı ve Din, Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Publication, 2007.