Tâhir Harîmî Balcıoğlu, Naklî İlimler Tarihi, ed. Fuat Aydın, M. Mücahid Dündar, Habib Kartaloğlu (Ankara: Eski Yeni Yayınları, 2022) XXXI+478 p.

Yıl 2024, Sayı: 62, 1 - 5

Furkan Ramazan Öğe

https://doi.org/10.29288/ilted.1439053

Öz

Tāhir Harīmī Balcioglu (d. 1951), who was born in the late Ottoman period and lived in the early years of the Republic, wrote a work to explain the history of religious sciences and completed this work, which he titled Naklî İlimler Tarihi, in more than ten years. Although the author’s most famous work, Tarihi Medeniyette Kütüphaneler, was published quite early, in 1931, it was necessary to wait until 2022 to publish the Naklî İlimler Tarihi. The work, which consists of a preface and six chapters, deals with the history of the Qur'ān/Tafsīr, Hadith, Fiqh and Kalām sciences. When it comes to the distribution of the chapters, it is seen that more than half of the work is devoted to the history of Kalām. However, what the author means by the history of Kalām is the history of sects. In this section, the sects and fıraqs that emerged from the Islamic society are handled and the science of Kalām is briefly mentioned at the end of the chapter. When evaluated in the context of the period and region in which it was written, the work is precious due to its diversity of topics and rich bibliography, and it is also essential as it shows the accumulation of knowledge on Islamic sciences in the early years of the Republic.

Anahtar Kelimeler

History of Islamic Sects, Ottoman, Tāhir Harīmī Balcioglu, Religious Sciences, History of Sciences

Tâhir Harîmî Balcızâde, Naklî İlimler Tarihi, haz. Fuat Aydın, M. Mücahid Dündar, Habib Kartaloğlu (Ankara: Eski Yeni Yayınları, 2022) XXXI+478 s.

Öz

Osmanlının son dönemlerinde doğup Cumhuriyetin erken yıllarında yaşayan Tâhir Harîmî Balcızâde (ö. 1951), şer‘î ilimlerin tarihini anlatmak amacıyla bir eser kaleme almış ve Naklî İlimler Tarihi adını verdiği bu eserini on yılı aşkın bir sürede tamamlamıştır. Müellifin en meşhur eseri Tarihi Medeniyette Kütüphaneler, oldukça erken bir vakitte, 1931 senesinde yayımlansa da Naklî İlimler Tarihi’nin neşri için 2022 yılını beklemek gerekmiştir. Bir mukaddime ve altı bölümden oluşan eser, Kur’ân/Tefsir, Hadis, Fıkıh ve Kelâm ilimlerinin tarihlerini ele almaktadır. Bölümlerin dağılımları söz konusu olduğunda eserin yarıdan fazlasının kelâm tarihine ayrıldığı görülmektedir. Fakat müellifin kelâm tarihi ile kastettiği esasında mezhepler tarihidir. Zira bu bölümde İslâm toplumundan neşet etmiş mezhep ve fırkalar ele alınmış, kelâm ilmine bölüm sonunda kısaca yer verilmiştir. Yazıldığı dönem ve bölge bağlamında değerlendirildiğinde eser; içerdiği konu çeşitliliği ve zengin kaynakçası sebebiyle oldukça kıymetli olup Cumhuriyetin erken yıllarındaki İslâmî ilimlere dair bilgi birikimi göstermesi itibariyle de ayrıca önemlidir.

Anahtar Kelimeler

İslam Mezhepleri Tarihi, Osmanlı, Tâhir Harîmî Balcızâde, Nakli İlimler, İlimler Tarihi

Kaynakça

• Mes‘ûdî, Ebi’l-Hasan Ali b. Hüseyin b. Ali. Mürûcü’ẕ-ẕeheb ve me‘âdinü’l-cevher. haz. Kemâl Hasan Mer‘î. 4 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘Asriyye, 1425/2005.
• Ülken, Hilmi Ziya. “Mukaddime”. Türk Tarihinde Mezhep Cereyanları. mlf. Tahir Harimi Balcıoğlu. 5-12. İstanbul: Kanaat Kitabevi, 1940.