A Survey about the Reflection of Occult Beliefs and Practices of Various Cultures on Turkish-Islamic Culture

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 195 - 219, 30.06.2017

Halit Ahmet Çiftçi

https://doi.org/10.20486/imad.323519

Cited By: 1

Öz

Humankind has been so curious about
the secrets of the universe until the beginning of the time. They have always
thought that the universe is governing by a secret power and the dark side of
the universe cannot be understand without a systematic research. These thoughts
and the desire of man to understand the secret led humankind to search about
the nature of these secrets and from this quest of the humankind, Occultism has
appeared. The term “occultism” is derived from the Latin verb “occulo” which
means “conceal”. Occultism is the general name of knowledges which cannot be
known and understood by ordinary people and needs some basic esoteric
knowledges and thoughts of some implicit thought and faith systems. These
knowledges aim to understand and take over the unknown secrets of the universe.

Occultism has too many schools like
Magic, Alchemy, Numerology, Astrology, Demonology, Palmistry, Gnosticism,
Shamanism, Theosophy, Kabbala, Spiritualism. These schools are widely found in
the writings of Muslim scholars. Numerology can be examined in the context of
doctrines about the sanctity and mystery of numbers; Astrology in the context
of beliefs about the influence of celestial bodies and their orbits on human
life; Alchemy in the context of beliefs and practices about mystical powers and
mysteries of mines; and Demonology in the context of relations of the jinn and
the demons with humans. Instead of examining all of these schools thoroughly,
we will outline the reflections of some of those in various cultures and areas.
After that, we will investigate how those schools are adopted in
Turkish-Islamic folk beliefs with some examples. Another aim of this study is
to be a guide to those who thinks to study about Occultism which is not valued
enough among the academicians in Turkiye.

Anahtar Kelimeler

Occultism, Numerology, Astrology, Demonology, Alchemy

ÇEŞİTLİ KÜLTÜRLERDEKİ OKÜLT İNANÇ VE UYGULAMALARIN TÜRK-İSLAM KÜLTÜRÜNE YANSIMASI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

İnsanoğlu zamanın başlangıcından
beri kâinatın gizemlerine ilgi duyagelmiştir. Kâinatın gizli bir güç tarafından
yönetildiğini ve kâinatın karanlık yüzünün sistematik bir araştırma yapılmadan
anlaşılamayacağını düşünmüştür. Bu düşünceler ve insanın gizli olanı anlama ve
onu kontrol altına alma arzusu insanoğlunu sırların doğasını araştırmaya sevk
etmiş ve bu arayıştan Okültizm (gizli bilimler) ortaya çıkmıştır. Okültizm
terimi “gizlemek” manasına gelen Latince “occulo” fiilinden türemiş ve sıradan
insanlar tarafından anlaşılamayan ve anlaşılabilmesi için bazı kapalı düşünce ve
inanç sistemlerinin gizli bilgi ve düşüncelerine ihtiyaç duyan bilgilerin genel
adıdır.

Okültizm; Büyü, Simya, Numeroloji,
Astroloji, Demonoloji, Falcılık, Gnostisizm, Şamanizm, Teozofi, Kabala,
Spiritüalizm gibi ekollere ayrılmaktadır. Bu ekoller Müslüman bilginlerin
yazılarında genişçe bulunmaktadır. Bu yazılarda Numeroloji, sayıların
kutsallığı ve gizemiyle ilgili öğretiler; Astroloji, gök cisimleriyle ve
onların hareketlerinin insan üzerindeki etkisiyle ilgili inanışlar; Simya,
madenlerin sahip oldukları mistik güçler ve gizemlerle ilgili inanç ve
uygulamalar; Demonoloji cin, şeytan gibi varlıkların insanlarla olan
münasebetlerine yönelik anlatılanlar bağlamında incelenebilir. Çalışmamızda bu
öğretilerin hepsini detaylandırmak yerine aralarından bazılarının çeşitli
kültürler ve coğrafyalardaki yansımalarının ana hatlarını çizerek bazı
örneklerle bu öğretilerin Türk-İslam kültürünün halk inançlarına nasıl
girdiğine yönelik incelemelerde bulunacağız. Çalışmamızın bir diğer amacı da
Türkiye’de akademik çevrelerde fazla önemsenmeyen Okültizm alanında akademik
çalışma yapmayı düşünenler için kılavuz niteliğinde bir makale olmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Numeroloji, Astroloji, Demonoloji, Simya, Okült

Kaynakça

• Aydın, Ayten Koç, “Simya”, TDV İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2009, XXXVII.
• Babaoğlu, Ali, Okkültizm, BDS Yayınları, İstanbul, 1997.
• Başal, Handan Asûde, “Türkiye’de Doğum Öncesi, Doğum ve Doğum Sonrası Çocuk Gelişimi ve Eğitimine İlişkin Gelenek Görenek ve İnançlar”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIX (1), 2006.
• Cammann, Schuyler, “The Evolution of Magic Squares in China”, American Oriental Society, 1960, LXXX, sy. 2.
• Cammann, Schuyler, “The Magic Square of Three in Old Chinese Philosophy and Religion”, History of Religions, The University of Chicago Press, 1961, I, sy. 1.
• Chadwick, Robert, “The Origins of Astronomy and Astrology in Mesopotamia”, Archaeoastronomy, University of Texas Press, ABD, 1984, sy. 7.
• Coleman, Wade, Sepher Sapphires: A Treatise on Gematria, Fraternity of the Hidden Light, 2008, I.
• Cotterell, Arthur, Encyclopedia of Mythology, Hermes House, Çin, 2006.
• Çakar, Yusuf, Gizli İlimler, Yedirenk, İstanbul, 2005. Çelik, Ali, İslam’ın Kabul veya Reddettiği Halk İnançları: Hicaz Bölgesi, Beyan Yayınları, İstanbul, 1995.
• Dixon-Kennedy, Mike, Encyclopedia of Greco-Roman Mythology, ABC-CLIO, ABD, 1998.
• Duran, Remzi, “Türk Mitolojisi”, Mitoloji ve Din, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 2012.
• el-Hüseynî, Seyyid Süleyman, Kenzü’l-Havas Keyfiyet-i Celb-ü Teshir, Cemiyet Kütüphanesi, İstanbul, 1905.
• Eliade, Mircea, Asya Simyası, Çev. Lale Arslan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2002.
• Eliade, Mircea, Babil Simyası ve Kozmolojisi, Çev. Mehmet Emin Özcan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2002.
• et-Tuhî, Abdulfettah es-Seyyid, Kurratü’l-Hallak fi İlmi’l-Evfak, el-Mektebetü’s Sekafiyye, Beyrut, t.y.,
• Farrell, Nick, Making Talismans: Living Entities of Power, Llewellyn Publications, Minnesota, 2001. Goodwin, Matthew Oliver, Numerology: The Complete Guide, Newcastle Publishing Company, California, 1981, I.
• Idel, Moshe, “Kabbalah”, Encyclopedia Judaica, Keter Publishing House, Thomson Gale, A.B.D., 2007, XI.
• Karesh, Sarah E. ve Hurvitz, Mitchell M., “Kabbalah”, Encyclopedia of Judaism, Infobase Publishing, Facts on File, New York, 2006.
• Lawrence, Shirley Blackwell, The Secret Science of Numerology: The Hidden Meaning of Numbers and Letters, New Page Books, A.B.D., 2001.
• Liddell, Henry George ve Scott, Robert, A Greek-English Lexicon, Oxford University Press, New York, 1996.
• McDonald, M.V., “The Order and Phonetic Value of Arabic Sibilants in the Abjad”, Journal of Semitic Studies, Oxford University Press, 1974, sy. 19, s. 38.
• Melton, J. Gordon, (Ed.), Encyclopedia of Occultism and Parapsychology, Gale Group, New York, 2001, I-II.
• Proctor, Richd A., Our Place among Infinities, D. Appleton and Company, New York, 1876.
• Ridler, Vivian, Oxford Latin Dictionary, Oxford University Press, Oxford, 1968.
• Ruska, Julius, “Vefk”, İslam Ansiklopedisi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1950, XIII.
• Schimmel, Annemarie, The Mystery of Numbers, Oxford University Press, New York, 1993.
• Scholem, Gershom, “Lilith”, Encyclopedia Judaica, Thomson Gale, ABD, 2007, XIII.
• Stock, Jennifer (Ed.), Encyclopedia of World Mythology, Gale, ABD, 2009.
• Swetz, Frank J., Legacy of the Luoshu, A K Peters Limited, Kanada, 2008.
• Tyson, Donald, Enochian Magic for Beginners, Llewellyn Publications, Minnesota, 1997.
• Uygun, Azize, Seyyid Süleyman el-Hüseynî’nin Kenzü’l-Havas Kitabındaki Dua ve Büyü Motifleri, Basılmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri ABD, Isparta, 2014.
• Wolff, Anita (Ed.), “Numerology”, Britannica Concise Encyclopedia, Encyclopedia Britannica, Peru, 2006.
• Yakıt, İsmail, Türk-İslam Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2003.
• Zbinden, Ernst, İslam’da ve Eski Ortadoğu’da Cin ve Ruh İnançları, Çev. Ekrem Sarıkçıoğlu, Yeni Ufuklar Neşriyat, Samsun, 1994.
• Zhmud, Leonid, “Pythagoras of Samos”, The Encyclopedia of Ancient Natural Scientists, Routledge, Taylor & Francis Group, A.B.D., 2008.